Gert-Jan schreef:502 schreef:Bij Deventer werden een aantal verzetmensen omgebracht in 1945. Een Duitse hospitaal soldaat genaamd Ernst Gräwe, weigerde deel te nemen met het executie peleton en werd door de Duitse commandant doodgeschoten.
Dat was het zogenaamde "TWENTOL-INCIDENT".
Het Twentol-drama is de gebeurtenis in de Tweede Wereldoorlog waarbij op 10 april 1945 zeven verzetsstrijders in Deventer om het leven kwamen. De verzetsbeweging in Deventer bestond voor een groot deel uit jonge studenten van de toenmalige Tropische landbouwschool. Acht van deze verzetsmensen hadden zich in het magazijn met olieproducten van de Twentol Smeerolie-Industrie verschanst met als doel één van de bruggen over de IJssel, die ter hoogte van de huidige noordelijke brug over de Prins Bernhardsluizen, te verdedigen. Er werd verondersteld dat de Canadezen die zouden gebruiken voor de bevrijding van Deventer. Achteraf is gebleken dat de Canadezen helemaal niet van plan waren om Deventer binnen te vallen.
In de nacht van 9 april op 10 april ontstond er een vuurgevecht tussen de verzetsstrijders in het magazijn en een groep Duitse soldaten bij de brug, waarbij er een hevige brand met sterke rookontwikkeling in het magazijn ontstond. Twee van de verzetsstrijders kwamen in de vuurzee om het leven, één wist er te ontsnappen en is gevlucht en vijf zijn er in de morgen door de soldaten afgevoerd. Op dezelfde dag, slechts een half uur voor de bevrijding van Deventer, zijn deze vijf op de Snippeling in Deventer gefusilleerd.
Een tweede visie op het gebeurde is, dat een Duitse soldaat de opdracht kreeg één der TWENTOL-gebouwen te controleren.
Toen hij het gebouw binnenkwam, werd hij meteen tegen de vlakte geslagen door de verzetsstrijders.
Er werd een deal gemaakt: de Duitser zou terug gaan naar zijn eenheid en er zou verder niets over gezegd worden. Teruggekeerd bij zijn eenheid, bleek de Duitser zijn helm te hebben laten liggen hetgeen argwaan wekte bij de leiding die opdracht gaf met meerdere mannen polshoogte te gaan nemen, hetgeen ontaarde in genoemd vuurgevecht.
De verzetsstrijders zijn gefusilleerd, tegen de stalmuur van een der stallen van het toenmalige abbatoir of slachthuis.
Deze stal stond aan de rand van het terrein. Men is buiten het terrein gefusilleerd.
De schade toegebracht door de kogels, waren destijds duidelijk te zien.
Mogelijk heeft men zich dat bij de afbraak van het abbatoir niet gerealiseerd, of heeft men er totaal geen waarde aan gehecht, hetgeen ik ook niet onmogelijk acht.
De boom stond destijds in een speeltuintje en er waren bloemen bij gepland en is dus niet de fusilladeplek.
Het monument stond aan de rand van het trottoir, gedeeltelijk op het speeltuinterrein.
H.E.R.O. ENGELS, één der gefusilleerden, had zich naar het schijnt vlak voor het schot laten vallen, waardoor hij zwaar gewond werd.
Hij heeft nog geruime tijd de aandacht op zicht trachten te vestigen, door te zwaaien.
Kennelijk heeft angst om zelf het leven er bij in te schieten, omwonenden die zicht op het tafereel hadden ervan weerhouden om hulp te beiden.
Vergeet niet dat de gevechten inmiddels in volle gang waren.
ENGELS is uiteindelijk ter plaatse overleden.
Dient te worden vermeld dat mijn opa van voor de oorlog, tot in begin 60-er jaren op het terrein woonde, hij was hoofdkeurmeester.
Ook hij zat bij het verzet.
Mijn moeder heeft de gefusilleerde verzetsstrijders aan haar raam voorbij zien komen, voorbijlopend heeft één van hen naar boven gekeken, geknipoogd en de duim opgestoken, waarop ze aan het zicht ontrokken werden door de stalgebouwen.
Ik was daar uiteraard kind aan huis, zwierf altijd over het terrein en heb deze bewuste, sterk tot de verbeelding sprekende, plek dan ook regelmatig bezocht.
Helaas is buiten de boom en het monument niets meer van deze beklemmende plek over.
Als iemand mij verteld hoe ik een paar foto's in dit forum geduwd krijg en er is belanstelling voor heb ik er een paar van deze plek.