Waarom was Nederland zo slecht voorbereid op W.O. II?

[Sam]

De grote gedachte van de vooroorlogse Nederlandse regering was inderdaad dat het met een eventuele oorlog wel mee zou vallen. Nederland had zich in WOI ook buiten de strijd weten te houden en had het voornemen om in een mogelijke nieuwe oorlog (WOII) wederom neutraal te blijven.
De reden dat het Nederlandse leger zo slecht bewapend was kwam o.a. omdat men te laat begon met het aankopen van oorlogsmateriaal. Veel van dit materiaal moest in het buitenland worden aangekocht. Nederland had destijds wel orders geplaatst maar door de grote vraag naar oorlogmateriaal in heel Europa kon er niet snel genoeg geleverd worden. Men stond dus gewoon op de wachtlijst. Daardoor was Nederland genoodzaakt om oud afgedankt materiaal opnieuw in de bewapening op te nemen.
De reden waarom generaal Reijnders "ontslagen" werd had te maken omdat hij meerdere malen in conflict was gekomen met de Nederlandse regering.
Reijnders kon o.a. niet accepteren dat de regering voor de verdediging van het land de nadruk wenste te leggen bij de Grebbelinie en de Vesting Holland. De meer zuidoostelijk gelegen Peel-Raamstelling kreeg bijvoorbeeld in de plannen een minder zwaar belang toebedeeld. Een deel van Nederland zou zelfs onverdedigd blijven.
Dit is slechts een voorbeeld waar Reijnders zich aan stoorde. Er waren er uiteraard veel meer. Een andere reden was o.a. omdat de Nederlandse regering het te duur vond om boomgaarden te laten kappen in de nabije omgeving van de Grebbelinie (Grebbeberg). Dit om het schootsveld voor de Nederlandse artillerie te verbeteren. Voor een militair als Reijnders zijnde, een onbegrijpelijke politieke beslissing.

correctie: ze hadden wel oorlogsmateriaal (zie Vickers M.18, Mannlicher M.95, Spandau M.25, Lewis M.20 en deSchwarzlose M.08, hierbij verwijzen de nummers achter de M naar het jaar van invoering) alleen waren verschillende van deze wapens nog bezig met hun aanpassingen en konden ze dus niet allemaal gebruikt worden.
En het Nederlandse leger was gewoon slecht opgeleid, en dit tegenover goed bewapende en opgeleide Duitse soldaten die ruim in de meerderheid waren. Dan kan je als klein legertje niet veel inbrengen.

Correctie?! Wat is er onjuist aan mijn reactie? Omdat ik de bewapening niet heb opgenoemd waarover Nederland wel beschikte in 1940? Maar dat was toch de openingsvraag van deze topic niet.

nee, maar als jij zegt dat Nederland te laat is begonnen met het aankopen van wapens, terwijl dat dus niet het geval was.

[racefiets]

@ sam, ik denk dat je je eens wat meer moet gaan verdiepen in de hoeveelheden beschikbare wapens in de aanloop naar WO2. Je zal dan zien dat er bijna altijd tekorten zijn geweest in bepaalde wapens en dat deze tekorten oa. zijn aangevuld met noodoplossingen of goedkope oplossingen. (aanpassen van aangekochte oude wapens uit WO1) Verder waren meerdere wapens tot op de draad versleten toen de vijandelijkheden eenmaal uitbraken. Te weinig reserve onderdelen of vaak hun technische levensduur voorbij.

[gamer0004]

Voornamelijjk de Spandau machinegeweren... Zowel de Vickers als de Schwarzlöse hebben uitstekende prestaties geleverd en bleken nog erg betrouwbaar.

Maar inderdaad, na WOI tot 1940 zijn er eigenlijk nooit genoeg wapens geweest. Aankopen werden gedaan, maar in beperkte mate, vaak ook om ze later op licentie te produceren (wat echter niet zo snel ging, zo'n 50 Lewis-mitrailleurs per maand op het hoogtepunt geloof ik). Zoals ik al zei waren (zware) mitrailleurs echter niet probleem, voornamelijk dingen als pantserwagens, tanks en luchtdoelgeschut, maar ook zoeklichten, radio's en vrachtwagens.

[Bart M.]

Ik meen ook gelezen te hebben dat de oude Beaumont-Vitali M1871/88 nog gebruikt zijn tijdens de meidagen vanwege een tekort aan wapens.

[Rick..]

Ik geloof zelfs dat Nederland kannonen gebruikte uit de tijd van Napoleon.

Verbeter me als ik het fout heb, dacht het ooit op /Geschiedenis Tv gezien te hebben.

[Hellmond]

Ik denk dat je ook niet mag vergeten dat Nederland erg gefocused was op Indonesië (Het toenmalige Nederlands-Indië)

Er was steeds meer weerstand tegen de imperialistische overheersing. daarom was er veel aandacht voor het leger aldaar de KNIL (Koninklijk Nederlands Indisch Leger)

[gamer0004]

@ Rick..: Dat werd gezegd, maar was niet waar Het was een hyperbool die veel in die tijd werd gebruikt.
En ja, er werden behoorlijke oude mitrailleurs gebruikt.
Zo ook de M83 en M90, die (voornamelijk?) in pantserforten werden gebruikt. Uit 1883 en 1890 dus, volgens mij (maar er zijn weinig aanknopingspuntten) waren het de eerste (Franse) mitrailleurs.

[asjemenou]

Nog even een aanvulling op de openingsvraag;

Toen het neutrale Nederland na de eerste wereldoorlog demobiliseerde, stond onze bewapening reeds ver achter bij die van de geallieerde landen. Erg veel indruk maakte dit niet, want velen geloofden dat met de oprichting van de Volkenbond nu voorgoed een einde was gekomen aan geweldadige conflicten. Aan de modernisering van onze strijdkrachten werd dan ook geen aandacht meer besteed. Grote groeperingen van het Nederlandse volk stonden zelfs de afschaffing van leger en vloot voor, omdat deze in hun ogen slechts overbodige en geldverslindende organisaties waren geworden. Het was een tijd waarin werd gedemonstreerd met leuzen "Geen man en geen cent" en met het dragen van het "Gebroken geweertje". De gevolgen bleven niet uit. Er werd sterk op de toch al geringe defensieuitgaven bezuinigd en de oefentijd voor dienstplichtigen werd tot 5,5 maand teruggebracht. Zelfs bestond de mogelijkheid deze tijd tot 1,5 maand te beperken, indien men op vrije zaterdagmiddagen een bepaald aantal oefenuren kon volbrengen. Dat ons leger hierdoor niet meer voor zijn taak berekend kon zijn, spreekt wel vanzelf.
Eerst toen Adolf Hitler de macht in Duitsland overnam en zijn agressieve bedoelingen duidelijk werden, begon men weer enige aandacht aan de verdediging te schenken. Maar ook andere landen gingen hun defensie versterken en het bleek al spoedig dat wij van de overbelaste buitenlandse wapenindustrie maar weinig konden verwachten. Wat nog werd afgeleverd was veel te weinig om onze ontstellende achterstand ook maar enigszins in te halen. Hierdoor waren we gedwongen om allerlei verouderd materiaal uit de arsenalen op te diepen en weer in bewapening op te nemen. Zo kon het gebeuren dat onze militairen in mei 1940 met vaak inferieure wapens de strijd moesten opnemen tegen het in die tijd sterkste en modernste leger ter wereld.

[Caeruleus]

Daarnaast hadden we ook nogal weinig van de andere wapens, en er was vooral gebrek aan munitie.
Naast de dingen die ik al heb genoemd moesten er ook nog (meer) pantserbuksen, pag, houwitzers, kanonnen en mortieren worden aangekocht of gemaakt.
En die werden voor het grootste deel niet geleverd:
Aantal pantserbuksen: 56 van de meer dan 1000 die besteld waren,
0 van de 120 tanks, slechts enkele van de 100 pantserwagens en maar een deel van de mortieren en luchtdoelgeschut.
Verder was er niet genoeg geïnvesteerd in verbindingen (vooral telefoonverbindingen, die werden vaak niet diep genoeg ingegraven en dus vielen ze bij een hevige artilleriebeschieting uit).
Dit alles kwam doordat we te laat kwamen, er eerst geen geld beschikbaar was en we sommige dingen gewoon niet goed aanpakten.

Goed, dan komt in mij de vraag op:
Als Nederland genoeg munitie zou hebben, de 1000 pantserbuksen, de 120 tanks, de 100 pantserwagens en verder alles waar ze tekort aan hadden, zoals luchtdoelgeschut en goedgetrainde manschappen ed. zouden we dan langer stand hebben kunnen houden? Winnen van Duitsland was onmogelijk, daar was hun leger te groot voor, en hun aantal manschappen te veel, maar zouden we dan bijvoorbeeld het wel 2 - 3 weken tegen ze hebben uit kunnen houden? Tegen die tijd zou er niks meer van het Nederlandse leger over zijn, lijkt me.

Stefan.

[Rednas]

Daarnaast hadden we ook nogal weinig van de andere wapens, en er was vooral gebrek aan munitie.
Naast de dingen die ik al heb genoemd moesten er ook nog (meer) pantserbuksen, pag, houwitzers, kanonnen en mortieren worden aangekocht of gemaakt.
En die werden voor het grootste deel niet geleverd:
Aantal pantserbuksen: 56 van de meer dan 1000 die besteld waren,
0 van de 120 tanks, slechts enkele van de 100 pantserwagens en maar een deel van de mortieren en luchtdoelgeschut.
Verder was er niet genoeg geïnvesteerd in verbindingen (vooral telefoonverbindingen, die werden vaak niet diep genoeg ingegraven en dus vielen ze bij een hevige artilleriebeschieting uit).
Dit alles kwam doordat we te laat kwamen, er eerst geen geld beschikbaar was en we sommige dingen gewoon niet goed aanpakten.

Goed, dan komt in mij de vraag op:
Als Nederland genoeg munitie zou hebben, de 1000 pantserbuksen, de 120 tanks, de 100 pantserwagens en verder alles waar ze tekort aan hadden, zoals luchtdoelgeschut en goedgetrainde manschappen ed. zouden we dan langer stand hebben kunnen houden? Winnen van Duitsland was onmogelijk, daar was hun leger te groot voor, en hun aantal manschappen te veel, maar zouden we dan bijvoorbeeld het wel 2 - 3 weken tegen ze hebben uit kunnen houden? Tegen die tijd zou er niks meer van het Nederlandse leger over zijn, lijkt me.

Stefan.

Maar had zoiets wat uitgemaakt? Het zou er alleen maar voor zorgen dat er nog meer doden waren! Eigenlijk had Nederland gelijk zich moeten overgeven, dan waren al die doden (en Rotterdam) bespaard gebleven.

[gamer0004]

Goed, dan komt in mij de vraag op:
Als Nederland genoeg munitie zou hebben, de 1000 pantserbuksen, de 120 tanks, de 100 pantserwagens en verder alles waar ze tekort aan hadden, zoals luchtdoelgeschut en goedgetrainde manschappen ed. zouden we dan langer stand hebben kunnen houden? Winnen van Duitsland was onmogelijk, daar was hun leger te groot voor, en hun aantal manschappen te veel, maar zouden we dan bijvoorbeeld het wel 2 - 3 weken tegen ze hebben uit kunnen houden? Tegen die tijd zou er niks meer van het Nederlandse leger over zijn, lijkt me.

Stefan.

Ik denk dat als dat zo zou Duitsland in grote problemen komen. Als we dat namelijk hadden gehad, dan hadden de Duitsers niet genoeg mannen en materiaal voor de oorlog tegen Frankrijk.
Niet zo veel mensen weten het, maar de oorlog tegen Frankrijk werd niet zo zeker gewonnen door de Duitsers. De Duitsers wilden snel een einde aan de oorlog in Nederland maken omdat ze de mannen hard nodig hadden ergens anders.
Hondert tanks waren er geloof ik net zo veel als Duitsland inzette in Nederland. De Grebbelinie had veel langer volgehouden omdat we één of enkele tankgroepen hadden die eventuele doorbraken hadden kunnen smoren en vervolgens ingezet kunnen worden om de vijand terug te werpen. De oorlog in Nederland had dus minstens enkele weken kunnen voortduren (even uitgaand van een onveranderd Duits plan, mannen en materieel, waardoor de Duiters niet genoeg manan vrij zouden hebben.
Het punt is, als wij dat gehad hadden hadden de Duitsers sowieso al véél meer materieel, dus het zou in het echt geen zin hebben gehad.

[asjemenou]

Het is net wat gamer0004 al schrijft. Operatie Gelb (inval in Nederland, België, Luxemburg en Frankrijk) zou een heel andere wending hebben gehad. Wellicht hadden de Duitsers dan wel van een invasie in Nederland afgezien.
De strijd in Nederland duurde voor de Duitsers al veel te lang. Ze hadden gedacht dat het in Nederland net zo zou gaan als in Denemarken. Het doel van de Duitse luchtlandingen rondom Den Haag was dan ook om de Koningin, de regering en de generale staf gevangen te nemen. Het Nederlandse leger had dan immers geen leiding meer. Het zou dus binnen een dag afgelopen zijn. Het liep een beetje anders voor de Duitsers.
De Duitsers hebben als nog een snelle capitulatie afgedwongen met een bombardement op Rotterdam. Nederland stemde hiermee in. Een moeilijk maar wijs besluit denk ik. Zo bespaarde men in ieder geval de stad Utrecht een zelfde lot.
Wat het bombardement op Rotterdam betreft, hier verschillen de meningen van de historici nogal. Was het werkelijk een terreurbombardement zoals algemeen wordt aangenomen?!

[gamer0004]

Laten we die discussie hier maar niet gaan voeren... Al in andere topics werd dat gedaan en het is gewoon heel erg lastig om tot een goede conclusie daarover te komen.
De Duitse legerleiding vertrouwde niet op de luchtlandingsoperatie bij Den Haag; de kans dat die zou slagen achtten zij daarvoor te klein.
Dat het te lang duurde is waar: ze hadden verwacht dat het (indien de operatie rond Den Haag mislukte) zo'n 4-5 dagen zou duren, wat ook uiteindelijk zo was dankzij het bombardement.

[Moengoman]

De meeste verklaringen zijn juist. Er ontbreekt er één. De achtereenvolgende regeringen Colijn voerden een scherp bezuinigingsbeleid. Zij verwierpen de moderne Keynesiaanse theoriën, die vooral in Duitsland (dankzij Hjalmar Schacht) wel werden toegepast. Die bezuinigingen zijn uiteindelijk de oorzaak, dat Nederland zo slecht was voorbereid.
Nederland was eigenlijk al verslagen, voordat één Duitse soldaat de grens had overschreden. Op de eerste dag slaagde de Luftwaffe er in, de Nederlandse luchtmacht onschadelijk te maken. Tanks, antitankwapens enzovoort waren leuk geweest, maar hadden de oorlog geen dag langer laten duren.
Wat Nederland feitelijk nodig had gehad, was een waarschuwingssysteem, zoals de Engelsen een paar maanden later gebruikten in de Luchtslag om Engeland. Maar niemand besefte dat, ook België en Frankrijk niet.

[gamer0004]

Dat is niet helemaal waar. PAG en tanks hadden wel degelijk een (groot) verschil gemaakt. De Duitsers hadden hier namelijk niet zo gek veel vliegtuigen (afgezien van transportvliegtuigen dan). Belangrijke vliegtuigen (dan bedoel ik jachtbommenwerpers, bommenwerpers en soms ook gewone jagers) om werkelijk een beslissing af te dwingen werden slechts spaarzaam ingezet. Bovendien zou er in dat scenario ook veel meer luchtdoelgeschut en munitie daarvoor geweest zijn (vooral aan die munitie was namelijk een groot tekort, veel batterijen zaten aan het einde van de 1e oorlogsdag al zonder munitie).
En er zijn toch aardig wat vliegtuigen neergehaald naast de logge transportvlieguigen.
Nog afgezien daarvan zouden er tegen die tijd ook al weer een wat uitgebreidere luchtvaartafdeling zijn gearriveerd.

Ik weet niet wat "Keynesiaanse theorieën" zijn, en ik zou daar graag meer informatie over krijgen. Maar de bezuinigingen in de jaren '30 waren niet het enige probleem. Colijn heeft het nog best goed gedaan, achteraf beschouwd.
De problemen dateerden al van veel eerder terug, met het lichtingensysteem, weinig aandacht voor defensie in de jaren '20, een tekort aan kader enz.