vredesverdrag oostfront in '42

[jurgen]

Ik weet niet in hoeverre dit forumonderdeel nog echt voor discussies en dergelijke gebruikt wordt. Maar het volgende bedacht ik me laatst en wie weet zijn er nog leden die hier iets interessant over mee te delen hebben.

Het gaat meer bepaald over in hoeverre de oorlog aan het oostfront voor de Wehrmacht te winnen was. Vaak wordt het falen op enkele standaard aangehaalde vergissingen afgeschoven. Zo zou de veldtocht veel te laat in het voorjaar van start gegaan zijn (o.a. omdat men in de Balkan de Italianen moest helpen, die een strijd hadden gestart die ze niet konden winnen). Ook de zware regens en vervolgens het winterweer (wat beide geen compleet onverwachte natuurfenomenen waren) en het feit dat Hitler eind augustus/begin september niet direct wilde oprukken naar Moskou om er een Kesselschlacht uit te voeren worden vaak aangehaald. Zelfs indien die factoren hadden meegezeten is het nog de vraag in welke mate dit de overwinning in één campagne met zich mee had kunnen brengen (iets waar ik niet in geloof), maar dat terzijde.

Ik ben van mening dat de enige positieve uitkomst voor de oorlog in het oosten, in de lente/zomer van 1942 te behalen had kunnen zijn. Even schetsen waarom: In 1941 verloor het Rode Leger 6 miljoen soldaten aan doden en gewonden en nog eens 3 miljoen aan krijgsgevangenen. Nadat het offensief van de Duitsers doodbloedde sloegen de Russen hard terug tijdens het winteroffensief, maar de Wehrmacht hield relatief stand. Ondanks zware gevechten langs nagenoeg de hele frontlinie in januari en februari '42. De maanden hierna zijn voor het Duitse leger de rustigste maanden van de hele oorlog. Tussen 1 maart 1942 en 30 mei 1942 sneuvelden er minder Wehrmachtsoldaten dan enkel in augustus '41. Bovendien werden er in mei en juni 1942 onverwacht zware klappen aan de Sovjets toegebracht. Net toen ze zich opmaakten voor een hoopvol voorjaarsoffensief, dat eerst in hun voordeel leek uit te draaien, verloren ze meer dan 250.000 troepen bij Charkow. Vervolgens 170.000 troepen bij Kertsj en nog eens tienduizenden toen Sevastopol eindelijk werd veroverd.

Als Hitler begin juli 1942 een deal had voorgesteld, met een dreiging van een zomercampagne en een strategische reserve achter de hand, had Stalin geneigd kunnen zijn hieraan toe te geven. Dat de situatie voor de Sovjets niet rooskleurig was, besefte hij goed genoeg. Op enig ander moment van de oorlog had hij zo'n voorstel meteen in de prullenbak gegooid.

[Jan Klaassen]

Persoonlijk denk ik dat het intreden van de winter in '41 wel degelijk een zware slag heeft toegebracht, ondanks dat het "een te verwachten natuurverschijnsel" is - het was waarschijnlijk niet de bedoeling dat de opmars op dat moment nog steeds bezig was.

Wat betreft een vredesvoorstel in '42: let wel op dat in december 1941 de VS de oorlog waren binnengetreden en de hulp aan de USSR flink hadden opgeschroefd. Ik kan mij niet voorstellen dat er een vredesvoorstel werd overwogen door Stalin, wanneer dan ook. De industrie was min of meer gered en reserves werden klaargestoomd voor de aanval - en zware verliezen vonden de Sovjets schijnbaar niet "erg" genoeg.