De 18daagse veldtocht en (uitblijvend) ultimatums/bombardementen

Algemene vragen over de Tweede Wereldoorlog; ook bedoeld voor ongeregistreerde forumbezoekers.
Plaats reactie
Gebruikersavatar
Fitzcarraldo
Lid
Berichten: 2
Lid geworden op: 01 aug 2018, 20:12

De 18daagse veldtocht en (uitblijvend) ultimatums/bombardementen

Bericht door Fitzcarraldo »

Beste forumleden,

De afgelopen decennia ben in mijn vrije tijd veel bezig met van alles rondom het bombardement van Rottedam, de prelude daartoe en de gevolgen ervan. Dit in de breedste zin van die context. Een vraag/onduidelijk die mij al vele jaren bezig houd, maar door mijn focus op andere onderwerpen binnen de oorlog ook weer snel verdwijnt, is de volgende.

Na nog geen 4 dagen strijd in mei 1940 werd het Nederlandse leger tot een overgave gedwongen met het bombardement van Rotterdam en het verdere dreigement om de stad Utrecht een dag later ook te bombarderen. Alleen Zeeland bleef als uitzondering door strijden. Het gebrekkig geschreven en uitgewerkte ultimatum dat door de Duitsers aan de Nederlandse legerleiding te Rotterdam werd overhandigd bleek gezien het onverwachte bombardement inhoudelijk weinig waard. Maar hoe dan ook, het was een ultimatum. Met een daad die bij het woord werd gevoegd. En tevens een voorbeeld van wat er met Utrecht (en later eventueel minder strategische steden zoals Haarlem, Amsterdam en Delft )zou gebeuren als capitulatie uitbleef.

Dit alles gebeurde dus binnen 4 dagen strijd. De Duitsers waren ongeduldig, wilden een doorbraak forceren om de residentie te bereiken. Het ultimatum en het bombardement bleek een "succes" in de gedachte om het Nederlandse leger op de knieën te dwingen. Ook al bleek uit later onderzoek van de Duitsers dat (ook zij) niet blij waren met de omvang van de verwoestingen die waren ontstaan door het bombardement op Rotterdam.

In de ochtend dat in Bremen Duitse vliegtuigen opstegen om de historische binnenstad van Rotterdam te bombarderen waren de Duitsers bij onze Zuiderburen nog geeneens voorbij Leuven. Qua breedtelengte 50 kilometer oostelijker dan Rotterdam. Leuven lag bovendien verder weg van het bestuurlijke centrum van Belgie (30 kilometer) dan Rotterdam van het Nederlandse bestuurlijke centrum van Nederland aflag. Waartussen bovendien al Duitse eenheden gelegerd waren (die weliswaar nog geen zelfstandige doorbraak konden forceren).

Waar in Nederland na 3 dagen strijd al sprake was van ultimata waarbij Warschau (terecht, zo zou blijken) al schrikbeeld werd gegeven duurde de Duitse strijd/campagne van onze zuiderburen nog 2 volle weken zonder ultimata (?) en/of bombardementen met de omvang van die van Rotterdam. Dit ondanks de zeer kostbare en cruciale vertragingen die Duitsers in de Eerste Wereldoorlog in Belgie opliepen. En die de Duitsers nog vers in het geheugen had. De haven van Antwerpen inclusief de stad kon volledig in tact worden ingenomen. Ook Brussel bleef een lot vergelijkbaar met dat van Rotterdam bespaard.

De vraag concreet:
Wat maakte het verschil in aanpak tussen de opmars in Belgie en Nederland qua het forceren van doorgang door bombardementen op steden zoals dat van Rotterdam?

Uiteraard zijn er geografische verschillen/beperkingen (water, bruggen) maar tijd wacht niet. Ook niet in Belgie. Bovendien was Nederland de facto een ongeschreven bladzijde qua opinie richting Duitsland. Jaren geen oorlog gehad, door de boerenoorlog in Zuid-Afrika lag het Nederlandse sentiment eerder bij de Duitsers dan bij de Engelsen (elke redelijk grote stad in Nederland heeft wel vooroorlogse wijken met staatnamen die verwijzen naar die periode). Qua publieke opinie en schrikbeeld van vertraging uit de eerste wereldoorlog zou de wijze van forceren/ultimate stellen tijdens de strijd eerder op Belgie kunnen worden toegepast. Uiteraard verdient deze gedachtegang nuances.

Bovendien was, in verhouding tot in ieder geval de capaciteit van Rotterdam en haar haven, Antwerpen ook toen relatief marginaal in waarde. Ook na het bestuderen en bezoeken van belangrijke locaties rondom de achttiendaagse veldtocht bleef mijn bovenstaande vraag onverminderd staan.
Ik trof inzichten en indrukken van de strijd van de Belgen/Fransen/Britten en het materieel van de Belgen en hun toegeschoten “helpers”. En eveneens Vlamingen met die ondanks het discreet voorleggen van deze vraag verongelijkt en tamelijk pendant (ondanks dat ik de Hollander was) beantwoorde dat zij ook echt wel het zelfde lot als Nederland hebben gehad qua ultimata “In Brussel, Gent, Leuven en Zoutleeuw zijn fraaie panden gesneuveld, soms wel halve straten”. En “Het ging de Duitsers om Belgie en Frankrijk, Nederland was onbelangrijk en mocht wel schade lijden”. Ook een opvallende lezing was van nota bene een vrijwilliger van een museum “ De Duitsers waren bang dat ultimata en bombardementen zoals Rotterdam een te felle tegenreactie zou bieden door het Belgische leger.“ Met alle respect beiden niet binnen een geloofwaardig vergelijk van beide situaties te plaatsen.

Toch, mijn vraag blijft staan.
Ik ben diegene die mij wat meer inzichten/omstandigheden/overwegingen/achtergronden die een (deel van het) antwoord kunnen bieden zeer dankbaar.

Hartelijke groet,

Fitzcarraldo
Dulce bellum inexpertis
Plaats reactie