Klopt helemaal! Zie
http://villabouchina.nl/plan-frederiks/
Plan-Frederiks
Het was oktober 1941 toen Karel Johannes Frederiks, secretaris-generaal van Binnenlandse Zaken, werd benaderd door vijf bevriende joden, die bang waren voor de nazistische politiek. Nederland verkeerde op dat moment onder het regime van Adolf Hitler, een van oorsprong Oostenrijkse man die, sinds hij in Duitsland was gekozen tot Rijkskanselier, bezig was met het veroveren van Europa en die in de aan hem overgeleverde landen een totalitaire antisemitische politiek voerde. Frederiks beantwoorde het verzoek van de joodse personen met het opstellen van een lijst met joden die volgens hem een uitzonderlijke functie in de Nederlandse maatschappij hebben gehad, en die daarom nog enige tijd beschermd zouden moeten worden. Voormalig NSB’ers, personen die in de Eerste Wereldoorlog voor Duitsland hadden gevochten, wetenschappers, kunstenaars, dat soort joden zou in de lijst moeten worden opgenomen. De meeste van hen waren voor politici herkenbaar doordat er op hun cartotheekkaarten in de Zentralstelle – het persoonsregister – waren gemerkt met ‘blaue reiter’. In de praktijk kwam het er echter op neer dat het ‘ons kent ons’-principe domineerde.
Frederiks bedacht een plan dat in de huidige geschiedschrijving bekend staat als het ‘plan-Frederiks’ en er op neerkwam dat de joden die op zijn lijst werden genoemd, in een huis in Gelderland werden geplaatst, met de zekerheid dat ze niet op korte termijn zouden worden gedeporteerd naar één van de concentratiekampen. Secretaris-generaal Frederiks nam zijn plan mee naar de Oostenrijkse Hanns Albin Rauter, Generalkommissar für das Sicherheitswesen en Höhere SS-und Polizeiführer, en sprak de wens uit dat plan ten uitvoer brengen. Rauter weigerde echter en wellicht daarom besloot Fritz Schmidt, Generalkommissar zur besonderen Verwendung en fel tegenstander van Hanns Rauter, dat Frederiks zijn plannen toch door kon zetten. Arthur Seyss-Inquart, de man die door Duitsland was benoemd tot de ‘rijkscommissaris’ van Nederland, stemde ook toe.
De hooguit honderd namen op de lijst-Frederiks werden uitgebreid tot minstens driehonderd. Bovendien grepen Jan van Dam, op dat moment secretaris-generaal van Opvoeding, Wetenschap en Cultuurbescherming, en Anton Mussert, de partijleider van de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) hun kans om de joden die zíj wilden beschermen, over te leveren aan Frederiks. Zo ontstanden er drie lijsten; de lijsten-Frederiks, -Van Dam en –Mussert genaamd, waarop in totaal ongeveer 670 namen stonden vermeld. Er werd niet één, maar drie huizen gereserveerd om de joden in te huisvesten: De Schaffelaar en De Biezen in Barneveld en Villa Bouchina in Doetinchem. Het laatstgenoemde pand was uitsluitend bedoeld voor de 63 ‘NSB-joden’ op de lijst-Mussert. Deze joden waren in de meeste gevallen voor de oorlog, toen de NSB en Anton Mussert het antisemitisme nog openlijk verwierpen, lid geweest van de NSB. Anderen, zoals de destijds beroemde illustrator Jo Spier, werden op de lijst opgenomen omdat zij een vriendschappelijke band hebben met NSB-prominenten.
Plan-Frederiks werd gerealiseerd, in december 1942 betrokken ongeveer zeshonderd joden uit vrije wil de twee panden in Barneveld. Barneveld werd beveiligd door acht bewakers, daarnaast waren er koks, kantinemedewerkers, conciërges et cetera werkzaam. De directie van de twee panden was in handen van Eduard Wolthuis. Villa Bouchina te Doetinchem moest nog even wachten op haar bewoners, op 27 februari 1943 trokken daar pas de eerste joden in. Villa Bouchina kreeg niet de 63 bewoners die verwacht werden, maar werd uiteindelijk door slechts negen personen betrokken. Meer over de drie joodse tehuizen vind u op de bijbehorende pagina’s op deze website. Uiteindelijk werden de Joodse Tehuizen in Doetinchem en Barneveld op respectievelijk 21 april en 29 september 1943 ontruimd en werden de joden via kamp Westerbork naar Theresienstadt gedeporteerd, waar zij hun bescherming behielden en verreweg het grootste deel de oorlog overleefde.
Meer informatie over de verschillende tehuizen kunt u vinden op de volgende pagina’s:
-De Schaffelaar en De Biezen te Barneveld
-Villa Bouchina te Doetinchem
Up to you, asjemenou!