wetenschapsvragen deel 6

[okke]

wetenschapsvragen deel 6

Een aantal vragen uit de Nationale Wetenschapsquiz van de voorgaande jaren. Ga niet naar de vragen zelf op zoek op internet, maar je mag desnoods wel op de onderwerpen zoeken. Zolang het maar niet de directe vragen van de Nationale Wetenschapsquiz betreft.
Als je antwoord geeft op de vragen hoor ik graag de argumentatie bij je keuze. Dit kan interessante gesprekken opleveren, terwijl een opsomming enkel een goed/fout reactie kan krijgen.

1. Mieren vormen vaak zeer georganiseerde gemeenschappen. Sommige vormen van organisatie gaan wel heel ver. Welke van de volgende werkzaamheden wordt daadwerkelijk door mieren uitgevoerd?

A. Het aanleggen van een composthoop door het verzamelen van uitwerpselen, dode dieren en planten.
B. Het wieden van onkruid rond de plant waar de mieren in leven.
C. Het vergiftigen van mierenetende kevers door het eten van voor de vijand giftige planten.


2. Waardoor werd het Standaardmodel in 1996 even aan het wankelen gebracht?

A. Een publicatie over de substructuur van quarks.
B. Een publicatie over leven op Mars.
C. Een publicatie over eiwitten die zichzelf kunnen vermenigvuldigen.


3. Hoe lang moet een verticaal opgehangen passpiegel minimaal zijn wil je jezelf er staand van top tot teen in kunnen zien?

A. Op zijn minst de helft van je eigen lengte.
B. Op zijn minst de wortel van je eigen lengte.
C. Het hangt ervan af hoever je van de spiegel staat.


4. Een jongleur van 78 kilo heeft drie knotsen bij zich die ieder 2 kilo wegen. Hij komt bij een brug die niet meer dan 80 kilo kan dragen. Kan hij jonglerend de brug over zonder dat die instort?

A. Nee, dat kan niet.
B. Ja, dat kan, mits hij de knotsen hoog genoeg opgooit.
C. Ja, dat kan, mits hij steeds twee knotsen in de lucht houdt.


5. Bij verbranding van fossiele brandstoffen wordt zuurstof verbruikt en kooldioxide geproduceerd. Wat heeft dat wereldwijd op termijn voor gevolg?

A. Door een tekort aan zuurstof zal de ademhaling moeilijker worden.
B. De oceaan zal verzuren tot beneden een pH van 7.
C. De stratosfeer zal afkoelen.

[Willem ter Haar]

BCBCB

Helaas geen interessante verhalen hoe ik er op bent gekomen. Gegokt zal ik maar zeggen.

Bij vraag vier is het 78 plus 2 is 80.

Als hij steeds 2 knotsen in de lucht houd dan lijkt mij dat hij zelf niet de 80 grens overschrijt.

[okke]

Zal ik de scores hier posten of zal ik ze in een persoonlijk bericht alleen aan de antwoorder bekend maken?

Is het overschijten of overscheiden? Overschijten klinkt wel leuk.

[Martijn]

De vorige vond ik te moeilijk deze wil ik toch weer proberen.

Het maakt trouwens niet uit waar je de scores vermeld hoor, denk dat niemand zich schaamt als je er weinig goed hebt.

A C C A A

[Proos]

Ik vind deze juist moeilijker dan de vorige

A A A A B

[okke]

Willem ter Haar: 1 goed
Martijn: 1 goed
Proos: 3 goed

Proos, je hebt er veel goed! Wat is je motivatie voor je antwoorden bij elke vraag?

[Proos]

1. Mieren vormen vaak zeer georganiseerde gemeenschappen. Sommige vormen van organisatie gaan wel heel ver. Welke van de volgende werkzaamheden wordt daadwerkelijk door mieren uitgevoerd?

A. Het aanleggen van een composthoop door het verzamelen van uitwerpselen, dode dieren en planten.
B. Het wieden van onkruid rond de plant waar de mieren in leven.
C. Het vergiftigen van mierenetende kevers door het eten van voor de vijand giftige planten.

Het wieden van ontkruid heeft geen enkele zin voor die miertjes, ze schieten er weinig mee op. Daarnaast weet een mier niet wat onkruid is of gewoon kruid. Tenslotte is dat een classificatie die door mensen is toegekend.
Het vergiftigen van kevers lijkt me ook niet logisch, aangezien het dan een individuele of groepsgedraging betreft die niet georganiseerd is.
De mierenhoop -ofwel composthoop- lijkt mij het enige aannemelijke in dit geval omdat het ook daadwerkelijk een organisatie benodigd en in de natuur voorkomt.

2. Waardoor werd het Standaardmodel in 1996 even aan het wankelen gebracht?

A. Een publicatie over de substructuur van quarks.
B. Een publicatie over leven op Mars.
C. Een publicatie over eiwitten die zichzelf kunnen vermenigvuldigen.

Als beetje startrekfan moest ik wel (dwangmatig) voor optie A kiezen. Daarnaast lijkt me dat er geen standaardmodel bestaat over Mars (waar zou dat dan over moeten gaan, en waarom zou dat dan opeens moeten veranderen in '96). Over deze vraag twijfel ik dus nog wel een beetje tussen A en C, maar vond die A wel leuk.

3. Hoe lang moet een verticaal opgehangen passpiegel minimaal zijn wil je jezelf er staand van top tot teen in kunnen zien?

A. Op zijn minst de helft van je eigen lengte.
B. Op zijn minst de wortel van je eigen lengte.
C. Het hangt ervan af hoever je van de spiegel staat.

Omdat je op ooghoogte kijkt en optie C vanzelfsprekend afvalt en dat antwoord met de wortel uit de lucht lijkt te komen vallen. Het maakt overigens ook niets uit hoever je van de spiegel afstaat, dat meen ik me nog te herinneren van de middelbareschool.

4. Een jongleur van 78 kilo heeft drie knotsen bij zich die ieder 2 kilo wegen. Hij komt bij een brug die niet meer dan 80 kilo kan dragen. Kan hij jonglerend de brug over zonder dat die instort?

A. Nee, dat kan niet.
B. Ja, dat kan, mits hij de knotsen hoog genoeg opgooit.
C. Ja, dat kan, mits hij steeds twee knotsen in de lucht houdt.

Op 't moment dat je dat ding de lucht in gooit creeër je volgens mij nog wat neerwaartse druk en kom je nét wat over die 80 heen of omdat je het ding op moet vangen (en dus uit de lucht komt vallen met een versnelling van 9.81ms2 is ie iets zwaarder dan 2 kilo?

5. Bij verbranding van fossiele brandstoffen wordt zuurstof verbruikt en kooldioxide geproduceerd. Wat heeft dat wereldwijd op termijn voor gevolg?

A. Door een tekort aan zuurstof zal de ademhaling moeilijker worden.
B. De oceaan zal verzuren tot beneden een pH van 7.
C. De stratosfeer zal afkoelen.[/quote]

Volgens mij is dat iets met het opwekken van amoniak enzo.

[okke]

1. Mieren vormen vaak zeer georganiseerde gemeenschappen. Sommige vormen van organisatie gaan wel heel ver. Welke van de volgende werkzaamheden wordt daadwerkelijk door mieren uitgevoerd?

A. Het aanleggen van een composthoop door het verzamelen van uitwerpselen, dode dieren en planten.
B. Het wieden van onkruid rond de plant waar de mieren in leven.
C. Het vergiftigen van mierenetende kevers door het eten van voor de vijand giftige planten.

A. Het aanleggen van een composthoop door het verzamelen van uitwerpselen, dode dieren en planten.
Het wieden van ontkruid heeft geen enkele zin voor die miertjes, ze schieten er weinig mee op. Daarnaast weet een mier niet wat onkruid is of gewoon kruid. Tenslotte is dat een classificatie die door mensen is toegekend.
Het vergiftigen van kevers lijkt me ook niet logisch, aangezien het dan een individuele of groepsgedraging betreft die niet georganiseerd is.
De mierenhoop -ofwel composthoop- lijkt mij het enige aannemelijke in dit geval omdat het ook daadwerkelijk een organisatie benodigd en in de natuur voorkomt.

B. Het wieden van onkruid rond de plant waar de mieren in leven.
Veel mensen zullen kiezen voor a, omdat ze vaak mieren hebben zien slepen met dingen. Er bestaat een mieresoort die op deze manier een bepaalde schimmel bemest, waar de larven van eten. Een andere soort bemest de plant waarin ze leven. Echt bewust een composthoop aanleggen, doen mieren niet. De mieresoort Pseudomyrmex ferruginea leeft in acacia's . De grond rondom de acacia houden ze in een straal van 40 cm vrij van concurrerende plantesoorten.

2. Waardoor werd het Standaardmodel in 1996 even aan het wankelen gebracht?

A. Een publicatie over de substructuur van quarks.
B. Een publicatie over leven op Mars.
C. Een publicatie over eiwitten die zichzelf kunnen vermenigvuldigen.

A. Een publicatie over de substructuur van quarks.
Als beetje startrekfan moest ik wel (dwangmatig) voor optie A kiezen. Daarnaast lijkt me dat er geen standaardmodel bestaat over Mars (waar zou dat dan over moeten gaan, en waarom zou dat dan opeens moeten veranderen in '96). Over deze vraag twijfel ik dus nog wel een beetje tussen A en C, maar vond die A wel leuk.

A. Een publicatie over de substructuur van quarks.
Het Standaardmodel is het model dat in de natuurkunde wordt gehanteerd om de materie in kaart te brengen. Het Standaardmodel stelt dat quarks de elementairste eenheden zijn waaruit onder andere protonen en neutronen zijn opgebouwd. In een artikel in Physics News van 13 februari 1996 publiceerden onderzoekers van het Fermilab in Chicago dat metingen uitwezen dat quarks ook weer samengestelde deeltjes waren. Daarmee zou het Standaardmodel op losse schroeven komen te staan. Al snel ontdekten de onderzoekers echter dat er een meetfout was gemaakt; dit tot opluchting van de natuurkundigen.
De onderwerpen van de antwoordmogelijkheden b en c, leven op Mars en eiwitten die zichzelf kunnen vermenigvuldigen, kwamen ook in het nieuws, maar hebben niets te maken met het Standaardmodel.

3. Hoe lang moet een verticaal opgehangen passpiegel minimaal zijn wil je jezelf er staand van top tot teen in kunnen zien?

A. Op zijn minst de helft van je eigen lengte.
B. Op zijn minst de wortel van je eigen lengte.
C. Het hangt ervan af hoever je van de spiegel staat.

A. Op zijn minst de helft van je eigen lengte.
Omdat je op ooghoogte kijkt en optie C vanzelfsprekend afvalt en dat antwoord met de wortel uit de lucht lijkt te komen vallen. Het maakt overigens ook niets uit hoever je van de spiegel afstaat, dat meen ik me nog te herinneren van de middelbareschool.

A. Op zijn minst de helft van je eigen lengte.
Antwoord A is juist. Bij een spiegel is de hoek van inval gelijk aan de hoek van uitval. Als je staand voor een spiegel alleen je ogen beweegt en niet je hoofd, dan ligt het punt op de spiegel waarin je je kruin nog ziet, precies tussen je ogen en je kruin in. Hetzelfde geldt voor je voeten. Het punt op de spiegel waar je je tenen ziet, ligt precies halverwege je ogen en je tenen. Tel je de afstanden op het spiegelglas bij elkaar op, dan is die lengte waarbij je jezelf nog juist geheel kunt zien, de helft van je eigen lengte. Hoewel je zou denken dat de afstand tot de spiegel belangrijk is blijkt dat geen enkele rol te spelen. Antwoord C is dus onjuist.
Ook antwoord B is onjuist. Alleen als je vier meter zou zijn is antwoord B toevallig ook goed. Beneden de vier is de wortel altijd meer dan de helft, boven de vier is de wortel altijd minder dan de helft van je eigen lengte.

4. Een jongleur van 78 kilo heeft drie knotsen bij zich die ieder 2 kilo wegen. Hij komt bij een brug die niet meer dan 80 kilo kan dragen. Kan hij jonglerend de brug over zonder dat die instort?

A. Nee, dat kan niet.
B. Ja, dat kan, mits hij de knotsen hoog genoeg opgooit.
C. Ja, dat kan, mits hij steeds twee knotsen in de lucht houdt.

A. Nee, dat kan niet.
Op 't moment dat je dat ding de lucht in gooit creeër je volgens mij nog wat neerwaartse druk en kom je nét wat over die 80 heen of omdat je het ding op moet vangen (en dus uit de lucht komt vallen met een versnelling van 9.81ms2 is ie iets zwaarder dan 2 kilo?

A. Nee, dat kan niet.
Wat men gemakkelijk vergeet is dat de jongleur zich met extra kracht moet 'afzetten' tegen de brug om een knots op te vangen en weer te lanceren (vergelijk de terugstoot van een geweer). Tijdens het uitoefenen van die kracht wordt hij extra zwaar - zwaarder dan zijn eigen gewicht plus dat van de knots - en zakt hij door de brug. Gemiddeld zal hij tijdens de overtocht gewoon 78 plus (3 maal 2) = 84 kilo wegen, maar door het jongleren fluctueert dat rond die 84. Voor de diepgravers hebben we nog even uitgerekend hoe het met de jongleur zit voor het geval hij altijd precies één knots in de hand heeft (en dus twee in de lucht), aannemend dat hij gedurende het opvang- en lanceerproces een constant verticale kracht uitoefent op de kegel. Het blijkt dat die kracht precies driemaal het gewicht van de kegel is. Dat betekent dus dat in dit speciale geval het totaalgewicht constant is en gelijk aan zijn eigen gewicht plus driemaal dat van een kegel. Net alsof hij de kegels gewoon onder zijn arm heeft! In het algemeen zal het echter niet precies volgens dit stramien verlopen, en zal het gewicht fluctueren. Maar gemiddeld is hij duidelijk te zwaar. Antwoord a is dus het goede.

5. Bij verbranding van fossiele brandstoffen wordt zuurstof verbruikt en kooldioxide geproduceerd. Wat heeft dat wereldwijd op termijn voor gevolg?
A. Door een tekort aan zuurstof zal de ademhaling moeilijker worden.
B. De oceaan zal verzuren tot beneden een pH van 7.
C. De stratosfeer zal afkoelen.

B. De oceaan zal verzuren tot beneden een pH van 7.
Volgens mij is dat iets met het opwekken van amoniak enzo.

C. De stratosfeer zal afkoelen.
Antwoord C is juist. De bovenkant van de atmosferische 'deken', de stratosfeer, zal afkoelen, terwijl de onderkant, de troposfeer, warmer zal worden. Wanneer de concentraties broeikasgassen als methaan en koolzuurgas in de troposfeer toenemen, zal de door de aarde teruggekaatste straling minder gemakkelijk uit de troposfeer ontsnappen. Daardoor is er minder warmte beschikbaar voor de rest van de atmosfeer. Maar de concentratie broeikasgassen in de stratosfeer neemt ook toe, waardoor deze meer warmte aan de hemelruimte verliest. De straling, afkomstig van het aardse oppervlak wordt door de atmosfeer geabsorbeerd, waardoor deze aan de onderkant zal opwarmen. Maar aan de bovenkant overheerst de toegenomen effectiviteit van de warmteuitstraling. Daardoor wordt de stratosfeer kouder. Er ontstaat zo een nieuw evenwicht met een lagere temperatuur in de stratosfeer en een hogere in de troposfeer. Per saldo gaat het om dezelfde hoeveelheid warmte. Deze is alleen minder gelijk verdeeld over stratosfeer en troposfeer. Stratosferische afkoeling zou onder andere een sterke bijdrage kunnen leveren aan het dunner worden van de ozonlaag. Overigens is dit effect een ontdekking van de Nederlandse Nobelprijswinnaar Paul Crutzen.

[YPPY]

1 B
2 C
3 A
4 A
5 C

Nu weet ik bijna zeker dat ik 1 goed heb