S - Artikel: De strijd om Eerde tijdens Market Garden

[LHek]

17 September 1944 dwarrelden duizenden geallieerde parachutisten neer op Nederlandse bodem. De paratroepen hadden als taak een reeks bruggen zo snel mogelijk te veroveren om zo Britse tanks via het noorden Duitsland zonder al te veel hinder binnen te laten stormen Deze operatie heette Market Garden.

Éen van de DZ’s (drop zones; landingsplekken van de parachutisten) tijdens Market Garden, dropzone ‘A’, bevond zich tussen Veghel en het Noord-Brabantse dorpje Eerde. De Amerikaanse para’s van de 101ste luchtlandingsdivisie hadden als taak in Eerde twee spoorbruggen en twee verkeersbruggen te veroveren over de Aa en de Zuid-Willemsvaart. De 1e en 2e bataljons van het 501st Parachute Infantry Regiment van de U.S. 101st Airborne Division landden in de omgeving van Eerde en het 3e bataljon werd gedropt in Veghel om zo vanuit het noorden het dorpje aan te vallen.

Het dorp werd binnen een uur veroverd door de Amerikanen omdat op er zich op dat moment geen Duitsers bevonden. Na een warm onthaal door de Nederlandse bevolking begonnen de parachutisten met het opzetten van wegblokkades.

Een dag later, op 18 september, hadden de Amerikanen minder geluk. Vanuit Schijndel vielen de Duitsers Veghel aan. De Amerikanen sloegen alle aanvallen af.

De Eerdse molen was een perfecte observatiepost voor het volgen van het verloop van de gevechten en zo een belangrijk doelwit voor Duits vuur. In deze molen sneuvelde sergeant Wingard door een scherpschutter terwijl hij posities doorgaf voor mortieren.
De Eerdse duinen ten westen van het dorp waren nog door Duitse troepen bezet, wat hen toeliet de Amerikanen in het dorp aan te vallen.

De vele Duitse aanvallen vanuit de Eerdse duinen verplichtten de Amerikaanse parachutisten zich terug te trekken naar Veghel.

Op 19 september trokken de Britse tanks van het 30e Korps (XXX Corps) die vanuit Neerpelt naar Arnhem moesten oprukken eindelijk in Veghel over de brug over de Zuid-Willemsvaart die door de Amerikanen was veroverd. Het hele 501st Parachute Infantry Regiment (PIR) bevond zich op dat moment in Veghel. Omdat Kolonel Johnson, de commandant van het regiment, het niet verstandig vond om het hele regiment in Veghel te houden stuurde hij het 3e bataljon terug naar Eerde.



Diezelfde dag kwamen Sherman tanks van het XXX Corps het 3e bataljon ondersteunen. Eén van deze tanks werd tussen de molen en het huisje er schuin tegenover onder vuur genomen door de Duitsers. De voltallige bemanning kwam om.

De 20e september hoorde Johnson dat Duitse troepen zich concentreerden in en rond Schijndel. Het 1ste en 3e bataljon werden in de nacht naar Schijndel gestuurd om de Duitsers te verhinderen de corridor waarover de Britse tanks naar Arnhem moesten trekken af te snijden. De aanval werd een succes. Er werden 250 krijgsgevangenen, 170 gewonden en een onbekend aantal doden gemaakt. Het 502nd PIR deed ook mee aan de aanval met de hulp van enkele Britse tanks, maar de weerstand was te groot. Na het veroveren van 250 meter terrein werden de Amerikanen gedwongen zich terug te trekken.

De volgende ochtend moesten de Amerikanen zich nog verder terugtrekken omdat Eerde was heroverd door Duitse grenadiers die vanuit Wijbossch aanvielen. De corridor was weer in gevaar. Het 2e bataljon was nog in Veghel, waar het werd aangevallen vanuit het oosten. De Amerikaanse paratroepen die vanuit Schijndel naar Eerde trokken voerden felle gevechten met de Duitsers voordat die zich overgaven.

Het 2e bataljon in Veghel kreeg steun van het 506e PIR en het 327e Glider Infantry Regiment. Deze twee regimenten waren in de buurt van Son geland en hadden Jeeps en geschut ter hunner beschikking.

Het 327e regiment nam de posities van het 2e bataljon over , terwijl dat terug trok naar Eerde over de spoorbrug. Hier werden zij zwaar beschoten met 88 mm geschut, wat vele doden en gewonden veroorzaakte.

Diezelfde dag, op 24 september, gaf het 907e bataljon het 501ste regiment steun met
houwitsergeschut. Toen de Duitsers Eerde aanvielen vanuit de duinen bleken deze houwitsers goed van pas te komen. De aanvalsmacht bestond uit 200 Duitse soldaten en officieren, samen met enkele tanks. De Duitsers behoorden tot het parachutistenregiment von der Heydte.
De Amerikanen vochten moedig tegen de aanvallers. Soms besprongen ze alleen of met een klein groepje een mitrailleurnest of een groep Duitsers. De molen en de kerk van het dorpje werden door deze aanval zwaar beschadigd. Drie Britse tanks kwamen in Eerde aan maar werden vernietigd door antitankgeschut. Hierdoor wilden de Britten geen tanks meer inzetten voordat de duinen gezuiverd waren. Het Duitse Jungwirth parachutistenbataljon sneed de corridor af vanaf de Coevering en blokkeerde zo heel de opmars naar Arnhem toe. Dit was een ramp voor het verdere verloop van de operatie. De volgende dag pas kon de die blokkade doorbroken worden.




Bronnen:
- http://www.airborne-eerde.tk
- boekje ‘Molen in de Frontlinie’ door Erwin Janssen

door Lienne Hek