Hoe meer ik las hoe meer hij me ging boeien en uiteindelijk besloot ik at te reizen naar het huidige Svitavy
Svitavy of Zwittau ligt in het huidige Tsjechië en was tot 1945 een stad met voornamelijk Duitstalige inwoners om een idee te geven tijdens een telling in 1930 was 88% van de inwoners Duitstalig de zogenaamde Sudeten Duitsers.
Aan de opschriften op sommige huizen, kerken maar vooral op het kerkhof kan je sporen zien van dit
Duitstalige stukje geschiedenis van de stad.
In dit stadje werd Oscar Schindler geboren en groeide op aan de Jihlavskastraat 24
tegenwoordig heet deze straat Policskastraat maar het huis staat er nog.
Het stadsbestuur is zich na het verdwijnen van het Ijzeren Gordijn bewust geworden van de held die zich onder haar inwoners heeft bevonden en liet tegenover het huis dit monument plaatsen.
De stadskern van Zwittau is nog overanderd.
Hier vond het eerste sukje geschiedenis plaats dat veel mensen niet weten, de arrestatie van Oscar Schindler door de Tjechoslowaakse contra spionage dienst.
Ik zal even uitleggen hoe dat zat, Zwittau was officieel onderdeel van Tsjechoslowakije en tijdens de
oplopende spanningen in het vooroorlogse Europa was Schindler benaderd door de Abwehr voor spionage werkzaamheden en had ingestemd.
Uiteraard hield de Tjechoslowaakse contra spionage dienst vooral Sudetenduitsers goed in de gaten en zo
ontdekten ze dat Schindler (in samenwerling met zijn vrouw) spioneerde voor het derde rijk.
Op 18 juli 1938 werd Schindler door Rudolf Husck naar Hotel Ungar aan het marktplein gelokt en daar gearresteerd.
Wat in 1938 hotel Ungar heette heet nu Hotel Slavia en hier werd Schindler dus gearresteerd.
Na het Verdrag van München bezette (of bevrijde) Duitse troepen Zwittau op 10 oktober 1938 en werd Schindler op vrije voeten gesteld.
Na een kort verblijf in Moravska Ostrava verhuisd Schindler op 17 oktober 1939 naar Krakau, hier begint
de film Schindler's list.
Zwittau zou Schindler nooit meer terugzien, aan het einde van de oorlog werden alle Sudeten-Duitsers verdreven.
Ook de Joden keerde niet meer terug, voor hen is minder aandacht dan voor Oscar Schindler.
Pas in 2000 is de Joodse begraafplaats, vernield in de periode 1938-1945 weer een beetje opgeknapt.
Tijdens de Kristallnacht (1938) werd de synagoge van Zwittau in brand gestoken.
Na de oorlog werd er een busstation aangelegd.
Wel aandacht is er voor Oscar Schindler, in het stadmuseum is een permanente tentoonstelling.
De namen van Schindler's list.
Aan de hand van deze lijst werden de Schindler Joden op 15 oktober 1944 van Krakau naar Brünnlitz (tegenwoordig Brněnec) overgebracht toen Krakau en concentratie kamp Plaszow ontruimt werden voor het steeds verder oprukkende Rode leger.
Het Plaszow kamp werd vooral berucht om zijn uitzonderlijk onberekenbare en wrede commandant Amon Göth op de linker foto in het echt de rechter foto is uit de film.
In Brünnlitz had Schindler toestemming gekregen een arbeidslager (concentratiekamp) in te richten en
munitie te gaan produceren.
In de film zag de aankomst en het staion er zo uit.
De werkelijke situatie anno 2011
Vanaf het station was het een klein eindje lopen naar de fabriek.
Het pad naar de fabriek loopt er nog steeds, op de achtergrond is de fabriek zichtbaar.
Voor een uitstekend artikel over Arbeitslager Brünnlitz door Kevin Prenger klik hier.
In dit gebouw werden de vrouwen onder gebracht.
Helaas nu van binnen gesloopt door de locale jeugd.
Het vrouwenhuis is het linker gebouw het gebouw waar je tegen aan kijkt is waar de
mannen werden onder gebracht en ook een deel produktiehal.
In de film zag de poort er zo uit.
Dit is hem in werkelijkheid.
In dit gebouw had Oscar Schindler zijn kantoor.
In de film zag de produktiehal er zo uit.
In werkelijkheid ziet het er zo uit, een gedeelte dan aangezien de produktiehallen (munitie) op
verschillende locaties zitten, wel op het zelfde fabrieksterrein.
Het terrein is niet vrij toegankelijk en wordt bewaakt daarom was er enig klimwerk voor nodig.
De bewaking werd verzorgd door een eenheid SS onder leiding van SS-Obersturmführer Josef Leipold
deze werd door Schindler in toom gehouden omdat hij van plan was, samen met zijn rechter hand Kapo
Willy Schlichtingen de Joden hard aan te pakken.
Uiteindelijk lukte het Schindler om Leipold overgeplaatst te krijgen naar actieve frontdienst.
Josef Leipold in de film.
Leipold na zijn arrestatie, hij werd wegens misdaden in een ander kmap in 1949 opgehangen.
Kapo Willy Schlichting werd na de bevrijding door de gevangenen geexecuteerd.
Het slechte nieuws is dat de huidige eigenaar van de fabriek hard aan het slopen is om uiteindelijk
een nieuwe fabriek op dezelfde plaats te zetten, een deel van de fabriek, de produktiehallen waar de
munitie werd geproduceerd zijn al bijna verdwenen.
Nog een foto van de hallen uit 1907
Tijdens het verblijf in arbeidslager Brünnlitz overleden ook enkele Joden verder kwam er in
januari 1945 een wagon aan op station Zwittau met daarin meer dode dan levende Joden uit
werkkamp Golleschau, later volgende nog zo'n transport uit Landskron en Geppersdorf.
De levende werden opgevangen door Emilie Schindler en voor de overledenen werd een
Joodse begrafenis geregeld.
Later werd dit massagraf verplaatst naar de begraafplaats van Bělá nad Svitavou (Deutsch Bielau) waar nog steeds een monument te vinden is.
Overigens doen verschillende verhalen de ronde over deze begrafenissen.
Daarom heb ik een mail gestuurd naar het Stad museum in Zwittau en dit was het antwoord:
Een waardig besluit van deze draad lijkt me een foto van het graf van Oscar SchindlerMassengrab von 46 Leichen war nicht auf dem
Friedhof. Im J. 1946 war es exhumiert und die Leichen waren auf den innerne
Friedhof begraben. Im J. 1994 war hierher die Davidstern von andere Grab
überträgt und kleine Gedenktafel instaliert. Grabstein von Chani Hofstätter
(Anna Laufer) ist aus J. 2001. Anna Laufer war due erste Opfer im KZ
Brünnlitz
Mit freundlichen Grüßen,
Radoslav Fikejz
historian of Town Museum Svitavy
Deze foto is gemaakt na de filmopnames van Schindler's list, op de foto zijn de nog in
leven zijnde Schindler Joden tijdens de opnames in 1994 verder nog Steven Spielberg en
hoofdrolspeler Liam Neeson.
