Een deel ervan was afkomstig uit Duitsland waar vanaf 1933 en het aan de macht komen van Adolf Hitler veel anti Joodse maatregelen ingevoerd waren en door de jarenlange anti Joods propaganda de situatie onleefbaar was geworden.
De bekendste vluchteling was Anne Frank die in 1933 met haar ouders in Amsterdam kwam wonen.


De exacte datum kon ik niet achterhalen maar zal rond 1935 / 1936 geweest zijn, Anne Frank op het Merwedeplein in Amsterdam Zuid

Merwedeplein 37-2 was de woning van de familie Frank (linker woning, de trap omhoog)

6 juli 1942 verhuisden ze naar Prinsengracht 263 dat later bekend zou worden als het achterhuis een beeld van Anne Frank
werd op het Merwedeplein onthuld in 2005
In juli 1940 worden in Nederland, dus ook in Amsterdam de eerste anti-Joodse maatregelen ingevoerd.



Een van die maatregelen was het opzetten van een getto in Amsterdam met borden en prikkeldraad, het prikkeldraad zal later weer verdwijnen, de borden blijven staan.
Links boven: Jodenbreestraat
Rechts boven: Waterlooplein
Onderste foto: Nieuwmarkt

Café en variététheater Alcazar - Thorbeckeplein 5 - was van Dirk Vreeswijk. Vreeswijk liet zijn Joodse werknemers gewoon doorwerken en in september 1940 werden daar al eens alle ruiten ingeslagen. In 1941 trad de Joodse artiest Clara de Vries er nog op, en op 9 februari 1941 was dat de aanleiding voor knokploegen van de NSB om Alcazar, samen met café Heck en andere cafés en dansgelegenheden in de buurt, kort en klein te slaan. De politie greep niet in, ingrijpen werd verboden door de Ordnungspolizei.

Thorbeckeplein 5 anno 2014
In Amsterdam waren er steeds meer aanvallen van de WA (NSB knokploeg) op Joodse winkels en bezittingen, als reactie hierop werden Joodse knokploegen opgericht.
Bij een van de vechtpartijen werd een WA man (Koot) gedood en raakte een lid van de Duitse Ordnungspolizei Hierop hielden de Duitsers de eerste razzia's in Amsterdam op 22 en 23 februari 1941, waarbij 425 jonge joodse mannen op transport werden gezet naar het concentratiekamp Mauthausen, waar zij vrijwel allen zijn omgekomen.





De eerste razzia's in Amsterdam op 22 en 23 februari 1941

Het beeld "De Dokwerker" op het Jonias Daniël Meyerplein
De razzia's van 22 en 23 februari 1941 waren de directe aanleiding voor de Februaristaking van 25 en 26 februari 1941
De Februaristaking is het enige grootschalige verzet in Europa tegen de Jodenvervolging.

De Portugees-Israëlietische Synagoge aan het Jonas Daniël Meijerplein gebouwd in de 17e eeuw overleefde de oorlog

Het Auschwitzmonument is een herdenkingsmonument ter nagedachtenis aan de omgekomenen in het concentratiekamp Auschwitz. Het staat sinds 1993 in het Wertheimpark in Amsterdam.

Aan de Euterpestraat (Amsterdam Zuid) zat het SD kantoor en vanaf het voorjaar 1941 de Zentralstelle für jüdische Auswanderung in Amsterdam
vanuit hier werden de transporten naar de kampen georganiseerd.
De straat is in 1945, vlak na het einde van de Duitse bezetting in de Tweede Wereldoorlog, vernoemd naar de Nederlandse beeldhouwer en verzetsheld Gerrit van der Veen

Aan de Nieuwe Keizersgracht 58 zetelde de Joodse Raad
De Duitsers lieten veel praktische zaken door de Joodse raad regelen, een onder Duitse controle staand bestuursorgaan die
volledig uit Joden bestond.
Vanaf juli 1942 werden, met medewerking van de Joodse raad de eerste Amsterdamse Joden op transport naar Duitsland gezet, in de meeste gevallen liep dat transport via kamp Westerbork de voor transport geselecteerde Joden ontvingen een oproep om zich te melden voor transport, een deel gaf geen gehoor aan deze oproepen en de Duitsers begonnen met razzia's

De grote razzia van juni 1943 - De foto is gemaakt 20 of 21 juni 1943, op het Krügerplein (Transvaalbuurt)

Razzia op het Krügerplein, onder toezicht van de Joodse Ordedienst. Bij deze 'ophaalactie' werd de Duitse Ordnungspolizei geassisteerd
door speciaal overgekomen Joodse hulppolitie uit kamp Westerbork (1943)

Muiderpoortstation, het Oosterpoortplein - Deportatie van Joodse bewoners uit Amsterdam

Op deze beroemde foto uit 1942 of 1943 (een bron noemt zondag 20 juni 1943) is te zien hoe een groep joden mensen is opgepakt
en staat te wachten voor de deur van Lekstraat 67 (rechts) en 69 (links).

Verzamelplaats op Daniël Willinkplein (tegenwoordige Victorieplein) Op 20 juni 1943 diende het grasveldje van het plein
als verzamelplaats voor de bijeen gedreven Joodse bewoners van de Rivierenbuurt

Olympiaplein 20 juni 1943

Een Duitse afzetting, tijdens een razzia, op de Halvemaansbrug (over de Amstel) de foto is gemaakt richting Muntplein

Vanaf augustus 1942 moesten joden uit Amsterdam en omstreken zich melden voor deportatie, of werden hier onder dwang naar toe gebracht.
Vele duizenden mannen, vrouwen en kinderen wachtten vervolgens in de Hollandsche Schouwburg op hun deportatie naar doorgangskamp Westerbork

Het verhaal van Walter Süskind speelt zich hier af.


Binnen een museum met aan de wand de lijsten namen van gedeporteerden.

Na de oorlog is het achterste gedeelte van de schouwburg afgebroken en daar is een binnen plaats en monument voor in de plaats gekomen.

Zo zag het er in oorlogstijd uit.

Van een van de medewerkers kreeg ik een rondleiding aan de hand van een fotoboek.

Recht tegenover de Hollandse schouwburg zat een kinderopvang die onder leiding stond van Henriëtte Pimentel
Vanuit de schouwburg werden onder leiding van Walter Süskind kinderen van gearresteerde Joden de weg over
gesmokkeld en via de kinderopvang op onderduikadressen ondergebracht.
Helaas is het gebouw in de jaren 80 afgebroken.

Op het gebouw ernaast is nog een plaquette, in totaal werden zo'n 600 kinderen gered.

Een foto van de kinderopvang vermoedelijk gemaakt in 1942
Mini documentaire met ooggetuigen.

Walter Süskind met zijn dochtertje Yvonne en een vriendinnetje op de Nieuwe Prinsengracht in Amsterdam in 1942

Nieuwe Prinsengracht 51-1 was het adres van Walter Süskind tot zijn deportatie.

Vlak bij zijn huis is een brug naar hem vernoemd.

Op en voor de huizen van verdwenen Joodse Amsterdammers worden kleine gedenktekens met de namen aangebracht.

Soms doen bewoners dat op eigen initiatief.

Het monument aan de Weesperstraat in Amsterdam, opgericht in 1950 als dankbetuiging voor de Amsterdammers die de Joodse bevolking hebben geholpen tijdens de Tweede Wereldoorlog.