wo2forum.nl

BERLIJN - De Duitse justitie heeft officieel het vonnis tegen de Nederlander Marinus van der Lubbe vernietigd. Het doodvonnis was politiek gemotiveerd en gebaseerd op het onrecht dat destijds de nationaalsocialisten pleegden.

De vraag of Van der Lubbe de historische brand in het Duitse parlementsgebouw in Berlijn, de Rijksdag, op 27 februari 1933 heeft gesticht, staat hier buiten.

De Berlijnse advocaat Reinhard Hillebrand heeft donderdag laten weten dat de Duitse justitie nu, bijna precies 75 jaar nadat de Rijksdag in vlammen opging, een punt achter de zaak zet.

Geëxecuteerd

In tal van processen is gepoogd Van der Lubbe geheel vrij te pleiten of als ontoerekeningsvatbaar of als naïeve medeplichtige postuum aan een milder vonnis te helpen. Van der Lubbe werd in 1934 geëxecuteerd. Hij was toen 24 jaar oud.

De opheffing van de veroordeling door het federaal parket gebeurde uiteindelijk op basis van een wet uit 1998 die het mogelijk maakt vormen van nazi-onrecht nietig te verklaren.

Omstreden

De Leidse communist Van der Lubbe ging in 1933 naar Duitsland. Uit protest tegen dictator Adolf Hitler stichtte hij onder meer brand in de Rijksdag. Hij werd op de plaats van het misdrijf aangehouden. Hij verklaarde zelf dat hij de enige dader was. Onder historici is echter omstreden of hij als werktuig is gebruikt door nationaal-socialisten of door communisten.

Herzien

In de zaak Van der Lubbe is tot lang na zijn dood geprocedeerd. Na de oorlog werd het oorspronkelijke vonnis deels herzien. In 1967 werd de terdoodveroordeling omgezet in acht jaar cel. Na een herzieningsverzoek van Van der Lubbes broer Jan werd hij in 1980 zelfs vrijgesproken.

Maar dat is door het Duitse Federaal Gerechtshof ongedaan gemaakt omdat er geen wettelijke basis voor de heropening van de zaak bestond. Daarmee kwam het oorspronkelijke vonnis uit de jaren dertig weer overeind. Maar dat is nu uiteindelijk vernietigd.

(c) ANP