Oud-SS'ers spreken vrijuit in NCRV-portret

[Helmbrug]

In de documentaire Zwarte Soldaten die de NCRV op 2 mei uitzendt, vertellen zes hoogbejaarde Nederlanders voor het eerst openlijk waarom ze tijdens de Tweede Wereldoorlog vrijwillig toetraden tot de Duitse Waffen-SS. Regisseur Joost Seelen stelt dat er niet eerder een documentaire is gemaakt waarin louter Nederlandse SS'ers terugblikken op hun rol in de oorlog.

Seelen sprak de oud-soldaten tussen anderhalf jaar en twee jaar geleden. Twee van hen zijn inmiddels overleden. De documentairemaker vermoedt dat hun hoge leeftijd (de jongste was 85) eraan heeft bijgedragen dat ze vrijuit en onverbloemd voor de camera over hun oorlogsverleden vertellen. 'Ze hadden niets meer te verliezen en beseften maar al te goed dat dit hun laatste kans was hun verhaal te doen.'

In totaal sprak de documentairemaker acht voormalige SS'ers, soms wel tweeënhalf uur lang over hun hele leven. Al dit beeldmateriaal wordt opgeslagen in oorlogsarchieven ten behoeve van bijvoorbeeld onderzoekers.

Een van de acht geïnterviewden verleent pas toestemming voor gebruik van de beelden na zijn overlijden. In de documentaire spreken de mannen over hun motieven, zoals de aantrekkingskracht die het soldatendom op hen had. Ze verhalen ook over de verschrikkingen aan het Oostfront.

'Hekel aan Joden'
De uitzending levert schokkende en confronterende uitspraken op. Sommigen worstelen met hun verleden, maar bij anderen zit de Jodenhaat en de bewondering voor Adolf Hitler nog erg diep. 'Ik heb een hekel aan Joden. Hij heeft er een zootje opgeruimd', zegt de inmiddels overleden oud-SS'er Klaas Overmars.

'Tot de dag van vandaag heb ik geen berouw', zegt Kris Sol. Eveneens zegt Sol: 'Het zuiver houden van het ras, daar zijn ze hier op het platteland erg op gesteld.' Seelen: 'Het heeft me wel verbaasd dat de mannen zo confronterend, zo hard en direct maar ongenadig eerlijk hun verhaal vertelden. Ik hield er soms een vieze smaak aan over.'

Seelen beschouwt Zwarte Soldaten (2 mei, Ned. 2, 22.55 uur) als een psychologisch en historisch portret. 'Hun hele leven heeft in het teken gestaan van de keuze die ze in hun jeugd hebben gemaakt.' De interviews worden afgewisseld met oorlogsbeelden die zijn verzameld door Gerard Nijssen (Andere Tijden). (ANP)

[Jauke]

Interessante info, dit wil ik niet missen.

[Bolt Action]

Dit zal zeker uniek zijn. Als dit op TV komt wil ik het zeker niet missen.

[yente]

Zou dat ook op het internet bekijkbaar zijn?
Mvg Yente

[emielS]

volgens mij op uitzending gemist de volgende dag.

en ik ga zekers kijken...

[yente]

Ja, maar om eens in het weekend rustig te kunnen bekijken bedoel ik
Mvg Yente

[ffranss]

Ga ik ook zeker kijken. Bedankt voor het melden.

[D_Dutch]

Hoewel deze documentaire mij op het eerste gezicht veelbelovend leek ben ik afgeknapt door de leus van het programma; "Jouw dood is mijn brood", wat ik ergens zag staan. Mij niet gezien dus. Geef mij maar een kans dan maak ik een documentaire die 10x beter is en níet grotendeels nadruk legt op de negatieve kant van de Waffen-SS, want ik vrees al het ergste voor "Zwarte Soldaten".

[Kugelblitz]

Hoewel deze documentaire mij op het eerste gezicht veelbelovend leek ben ik afgeknapt door de leus van het programma; "Jouw dood is mijn brood", wat ik ergens zag staan. Mij niet gezien dus. Geef mij maar een kans dan maak ik een documentaire die 10x beter is en níet grotendeels nadruk legt op de negatieve kant van de Waffen-SS, want ik vrees al het ergste voor "Zwarte Soldaten".

Ben benieuwd, als ik het niet vergeet kijk ik wel even, maar verwacht er ook niet al te veel van...

Groet, Kugel!

[zaz22]

ik kijk en ga me vreselijk ergeren..... dat weet ik nu al

[D_Dutch]

Het programma is nog niet afgelopen maar dit moet er uit; Wat een slechte documentaire! Niet met betrekking tot de veteranen zelf, maar door de opbouw van het programma. Het is slechts de bedoeling geweest deze mannen af te schilderen als zonen van de Duivel die slechts onschuldige mensen doodden. Waar zijn de heldendaden, of de barre omstandigheden waarin de Waffen-SS moest strijden en daar ondanks alles dit uitmuntend deed? Waarom is er slechts één zin besteed aan kameraadschap wat zo sterk was binnen de Waffenn-SS?

Ik hoop dat mr. Seelen dit topic eens tegenkomt zodat ik hem erop kan wijzen dat hij eens flink in de geschiedenisboeken moet duiken om te lezen wat de Waffen-SS in zijn geheel was. Er is totaal geen uitleg over wat de Waffen-SS is. Moeten mensen van de jongere generaties dit weten? Ik kan hier gewoon niet van uit. Wat een afgang van een geweldig concept dat door een onervaren regisseur verkracht is!

Ik weet nog goed dat ik van een SS-veteraan een brief kreeg waarin hij vertelde hoe erg hij gehuild had omdat hij zo blij was dat ik interesse in hem toonde, en dat die interesse nog wel van een Nederlander kwam, waar de Tweede Wereldoorlog zo gevoelig was, om nog maar niet te spreken over de Waffen-SS. Dankzij documentaires als deze zal men nooit beide kanten der Waffen-SS leren kennen!

P.s.; Een leuk element vond ik in het eerste interview dat de veteraan het Schwarzwaldlied nog gedeeltelijk wist te zingen.

[Kugelblitz]

Ik moet zeggen dat ik heteen stuk beter vond dan dat ik aanvankelijk verwacht had...
Vond dat er wel duidelijk naar voren kwam dat deze mannen voor het grootste deel niet per sé een hekel hadden aan joden etc. maar dat het gewoon hun taak was. Daarnaast werd ook meermaals aangehaald dat de meeste Nederlanders in die tijd de joden geen warm hart toedroegen, iets wat ik al van diverse Nederlanders heb gehoord, man en vrouw. Het was gewoon een subcultuur, waar velen niks mee te maken wilden hebben.

Ook kwam in de interviews naar voren wat voor ellende ook de SS'ers zelf hebben meegemaakt, maar dat je gewoon niet stil kon staan bij alle gruwelijkheden. Je moest keihard en gevoelloos zijn, als je de oorlog wilde overleven: 'jouw dood is mijn brood' vond ik dus eigenlijk nog erg goed verwerkt en helemaal niet anti-Duits. Zo is het namelijk maar net, als jij niet schiet, dan wordt jezelf geschoten...

Al met al dus een aardige documentaire, enkel een beetje kort.

Groet, Kugel!

[D_Dutch]

Ik moet zeggen dat ik heteen stuk beter vond dan dat ik aanvankelijk verwacht had...
Vond dat er wel duidelijk naar voren kwam dat deze mannen voor het grootste deel niet per sé een hekel hadden aan joden etc. maar dat het gewoon hun taak was.

Hier ben ik het om eerlijk te zijn niet mee eens. De documentaire had volgens mij het doel zes verhalen weer te geven van Waffen-SS soldaten en daarmee te laten zien wat de gemiddelde Waffen-SS soldaat dacht, en wat zijn taak was. Ik kan met zekerheid zeggen dat niet elke Waffen-SS'er zich "bezighield" met Joden, of een taak met betrekking tot Joodse mensen had. Helaas wordt met de documentaire het beeld geschept dat dit wel het geval is, waardoor veel mensen het beeld krijgen dat de Waffen-SS zich grotendeels bezighield met het vermoorden van Joden. Iemand die zich verdiept heeft in de Waffen-SS of de Tweede Wereldoorlog zal heus wel een idee hebben dat de Waffen-SS ook zeer dapper aan het front streed, maar ik denk dat iemand met weinig tot geen kennis met betrekking tot dit onderwerp zonder probleem aanneemt van deze documentaire dat de Waffen-SS zich hoofdzakelijk met de moord op Joden bezighield, met uitzondering van enkele soldaten die aan het front kwamen.

Verder mis ik het "Hoe, wat en waarom?". Waarom was er dan een negatieve houding tegenover de Joden in Nederland? Hoe kwam dit? Nogmaals, iemand met weinig tot geen kennis over de Tweede Wereldoorlog krijgt door de documentaire een zeer vertekend beeld van de Waffen-SS. Als de regisseur niet aan èlke veteraan vragen zou stellen over Joden dan zou het iets meer gebalanceerd worden. "Waar heeft u allemaal gestreden?", "Hoe eindigde de oorlog voor u?", "Heeft u na de oorlog last van uw verleden gehad?", "Bij welke eenheid heeft u gediend?". Dit zijn vragen die het allemaal veel interessanter zouden maken, maar helaas, de regisseur had een ander doel.

Ook kwam in de interviews naar voren wat voor ellende ook de SS'ers zelf hebben meegemaakt, maar dat je gewoon niet stil kon staan bij alle gruwelijkheden. Je moest keihard en gevoelloos zijn, als je de oorlog wilde overleven: 'jouw dood is mijn brood' vond ik dus eigenlijk nog erg goed verwerkt en helemaal niet anti-Duits. Zo is het namelijk maar net, als jij niet schiet, dan wordt jezelf geschoten...

Deze ellende kwam slechts zeer kort aan het woord, en was geheel onderbelicht. De regisseur had duidelijk meer oog voor de kwestie met betrekking tot Joden en hield zich ver buiten de andere doelen der Waffen-SS. Ik ontken niet dat de Waffen-SS bijdroeg aan de moord op Joodse mensen, maar dit was zeer zeker niet het enigste wat zij deden, helaas was alles wat grotendeels met het front te maken had hoogstwaarschijnlijk niet "mediawaardig" genoeg voor de regisseur. Dat motto van "Jouw dood is mijn brood", tja, ik kan de uitspraak van de veteraan snappen, maar door de documentaire wordt het geheel verkracht en in een andere context geplaatst, vooral als ze een voorstukje laten zien waar slechtst deze uitspraak ter sprake komt.

(Ik wil nog even zeer nadrukkelijk zeggen dat ik de Waffen-SS niet verdedig of goedkeur, om nog maar niet te spreken over de wandaden die door een deel van de Waffen-SS zijn gepleegd, maar er is méér dan alleen de wandaden, er is zóveel meer! Alleen deze documentaire laat dat gewoon weg, en ik betwijfel dat als het langer zou hebben geduurd dat er dan verandering in zou zijn gekomen.)

Met vriendelijke groet,

Koen

[yente]

Ik heb ze net gezien, opzich wel een goede docu, vond het wel spijtig dat je op het einde niet meer informatie kreeg over de personen.
Yente

[Jurrie]

Toch wel een redelijk schokkende docu vond ik. Van sommigen twijfel je letterlijk aan het verstand, anderen zijn misschien door de situatie erin verzeild geraakt.

Gr,

Jurrie