'Moord op Hitler móest wel mislukken'
Gepubliceerd op: 17 juli 2004
Door AD correspondent Arjan Paans
De 86-jarige baron Philipp von Boeselager was één van de officieren die in 1944 samenzworen tegen Hitler. Achteraf, zegt hij, was het misschien wel goed dat de aanslag mislukte. ,,Als Hitler Duitsland niet helemaal kapot had gemaakt, waren er misschien nu nog mensen die in hem geloofden.''
'Ik was niet een van die mensen die al vóór de oorlog door hadden hoe slecht de nazi's waren. Net als zoveel anderen, was ik juist enthousiast over de successen die Hitler boekte.
U moet niet vergeten: er was een enorme economische opleving. Hier in het Rijnland hadden bijna alle bedrijven grote schulden. Door de inflatie was de burgerij verarmd, er waren 6,3 miljoen werklozen. En toen kwam Hitler en alles ging goed. Dat gold niet voor een enkeling, het ging iedereen beter. Iedereen was Hitler dankbaar.
Pas nadat ik aan het Oostfront zwaar gewond was geraakt, kwam ik erachter hoe misdadig de regering eigenlijk was. Dat de SS in Letland 7000 joden had doodgeschoten, en dat dat door de legerleiding niet eens als een oorlogsmisdrijf werd gezien. Ik herinner me nog goed hoe er 's ochtends in de meldingen stond dat vijf zigeuners een 'speciale behandeling' hadden gekregen. Toen ik erachter kwam wat dat betekende, wist ik dat ik geen deel meer kon uitmaken van dit misdadige regime. Je wilde het niet weten, maar als je het wist, dan moest je stelling nemen.
Vanaf oktober 1942 sloot ik me aan bij de groep rond kolonel Von Tresckow, die al langer van plan was zich van Hitler te ontdoen. Niet voor iedereen was meteen duidelijk dat er geweld moest worden gebruikt. Op een gegeven moment was zelfs de discussie: we moeten hem berechten. Want je kan een nieuwe regering toch niet beginnen met een moord. Kolonel Von Schlabrendorff schamperde: jawel, dan halen we de rechters met de rode toga's uit Leipzig en laten we hem veroordelen. Daarmee maakte hij de zaak belachelijk, want iedereen wist: als we dat doen, breekt er een revolutie uit om Hitler te bevrijden.
Nadat verschillende pogingen om Hitler te vermoorden waren mislukt, werd ik overgeplaatst naar een nieuw regiment, dat was bedoeld als aanslagsregiment. Zogenaamd waren we een experimenteerregiment, waardoor we werden uitgerust met de beste en modernste wapens. Mijn afdeling kreeg de opdracht springstoffen te vergelijken. We hebben Deense, Engelse en Hollandse explosieven uitgeprobeerd. De Engelse bleek het gemakkelijkst in te stellen.
De vraag was toen: wie moet de aanslag uitvoeren? De enige hoge officier die daartoe bereid bleek, was Von Stauffenberg. Aan zijn ene hand had hij helemaal geen vingers, en aan zijn andere hand drie vingers en hij was een oog kwijtgeraakt. Hij kon niet eens een pistool bedienen en moest zelfs zijn best doen een potlood vast te houden. Hij was fysiek dus totaal ongeschikt, maar hij was wel de enige die durfde.
Ik heb altijd gezegd dat er twee bommen nodig waren. Die had Von Stauffenberg ook bij zich. Maar hij was zó zenuwachtig dat hij de ontsteking niet meer in de tweede bom kreeg. Hij liet de bom staan in de ruimte waar hij zich zogenaamd stond om te kleden. Als hij beide bommen mee had genomen, was alles in de lucht gevlogen. Maar hij was natuurlijk ook nerveus. Daar kwam bij dat de bom die naast Hitler was gezet even later werd verplaatst, zodat de hoofddruk zich verplaatste. Dat was dubbel, nee drie keer pech.
Toen ik hoorde dat de aanslag was mislukt, dacht ik dat ze me snel zouden pakken. Iedereen wist dat ik goed bevriend was met Von Tresckow. Een aantal mensen die direct bij de aanslag betrokken was, heeft meteen zelfmoord gepleegd. Anderen zijn eerst gefolterd en daarna ter dood gebracht. Alleen omdat zij niets hebben losgelaten, leef ik nog. Pas toen mijn broer, die één van de hoofddaders was, in augustus 1944 sneuvelde en postuum een hoge onderscheiding kreeg, dacht ik: ze weten niks. Maar tot het einde van de oorlog heb ik altijd mijn cyaankalicapsule bij de hand gehouden.
Van de Duitse regering hebben de overlevenden van de aanslag nooit enige erkenning gekregen. Ja, bij de oprichting van het leger van de Bondsrepubliek hebben ze voor het eerst aan ons gedacht. Hoewel wij werden vrijgepleit, heeft de naoorlogse regering nooit stelling genomen over de aanslag. Mij maakt het geen barst uit. Hun waardering doet mij niets. Ik heb naar mijn geweten gehandeld en zou het een volgende keer weer zo doen.
Intussen ben ik er wél van overtuigd geraakt dat het goed is dat het zo is gegaan. Als Hitler niet tot op het laatst Duitsland kapot had gemaakt, dan zouden nu nog veel mensen in hem geloven.''
Bron: Algemeen Dagblad/Stiwot
