Als Hitler was gedood

[Roel R.]

Als Hitler was gedood

Gepubliceerd op: 24 juli 2004

Door Anton van Hooff

Wat als Hitler zestig jaar geleden wel was gedood? De afgelopen week is de aanslag van 20 juli 1944 uitvoerig herdacht. Daarbij is ook de vraag gesteld hoe de geschiedenis was verlopen als Von Stauffenberg wel succes had gehad. Veel historici houden niet van zulke wat - als - spelletjes. Zij vinden dat een geschiedwetenschapper zich moet houden aan de feitelijke gebeurtenissen en de verklaring daarvan. Al het andere is goed voor science fiction of computerspelletjes.

Vaak komen historische verklaringen erop neer dat het zo en niet anders kon gebeuren. De loop die de dingen in feite hebben genomen, hoeft echter niet de enig mogelijke te zijn geweest. De laatste tijd echter is er meer ruimte gekomen voor 'counter-factual' of virtuele geschiedenis. Als dit gedachtespel goed wordt gespeeld, weegt het de factoren die de geschiedenis bepaalden. Soms zal de uitkomst zijn, dat het verleden geen andere loop zou hebben genomen. Zo zou als Lee Harvey Oswald Kennedy had gemist, het Vietnamese drama niet zijn voorkomen: de VS zaten al te diep in de nesten.

Hoe zou de Tweede Wereldoorlog zijn afgelopen als Hitler wel was opgeblazen? Veel heeft het niet gescheeld. Er was een voet van een aanwezige die de tas met explosieven gedachteloos onder de massief houten tafel schoof. Het effect van de ontploffing werd ook voor een groot deel tenietgedaan doordat men wegens de zomerse hitte voor de stafbespreking was uitgeweken naar een barak. De bunker, waar normaal werd vergaderd, had aan de explosie veel minder uitweg gegeven. Von Stauffenberg werd ook nog gestoord toen hij de ontsteking in het tweede bompakket wilde aanbrengen. Dat gooide hij later maar weg. In zijn geagiteerdheid had hij vergeten dat die tweede lading zou zijn meegegaan in de explosie van het eerste pakket. Het is opmerkelijk onprofessioneel gedrag voor een Pruisische militair. Trouwens de hele samenzwering tegen Hitler maakt een tamelijk amateuristische indruk. Hoeveel jaar is men niet bezig geweest? Eerdere pogingen mislukten door domme pech, maar militairen houden in hun krijgsplannen rekening met diverse verwikkelingen. Nu namen voorbereidingen voor de volgende aanslag erg veel tijd in beslag. Wat er na de tirannenmoord moest gebeuren, bleef ook in het vage. Na een militaire staatsgreep wilde men de strijd in West-Europa staken in de (naïeve) hoop dan zij aan zij met de westelijke geallieerden de strijd tegen het bolsjewisme voort te zetten. De hulde die Balkenende afgelopen dinsdag in Berlin aan de samenzweerders als wegbereiders van Europa betuigde was dan ook volstrekt misplaatst. Von Stauffenbergs laatste woorden waren niet 'Leve Europa', maar 'Es lebe das heilige Deutschland'.

Maar goed, de dood van Hitler, zelfs op dit late moment, had de Tweede Wereldoorlog waarschijnlijk bekort. Het aantal doden zou 'slechts' de helft van 50 miljoen zijn. De hongerwinter met zijn tienduizenden doden zou aan Nederland voorbij zijn gegaan. Anne Frank zou de oorlog hebben overleefd. Door een snelle ineenstorting van Duitsland hadden de Geallieerden al hun militaire kracht op Japan kunnen richten. Misschien waren de atoombommen op Hirosjima en Nagasaki niet nodig geweest.

Duitse bedrijvers van het wat-als-spel noemen Würzburg en Dresden als steden die voor de ondergang zouden zijn bewaard. Maar wat voor een Duits volk zou die cultuurmonumenten hebben bewoond? Waarschijnlijk een diep gefrustreerde natie, die haar verlies niet zou nemen. Direct zou een nieuwe dolkstootlegende zijn ontstaan. Dit keer was het dan niet zoals in 1918 het rode thuisfront geweest dat Duitsland op het nippertje van de Endsieg beroofde, maar een groep militairen. Hadden die altijd al niet het militaire genie van Hitler miskend? Tenslotte had Duitsland nog de V-wapens achter de hand. In de mythevorming na een geslaagde moord op Hitler zou daaraan veel meer betekenis zijn toegekend dan ze in feite hebben gehad.

Een rancuneus volk in de mening dat hem de eindoverwinning ontstolen is, zou allicht weer de weg van revanche zijn opgegaan. Na het dictaat van Versailles was een dictaat van Potsdam gekomen.

De conclusie van de breinstorm is grimmig: het feitelijke verloop van de geschiedenis was de best mogelijke. De samenzweerders van 20 juli 1944 verdienen respect. Zij hebben, wat voor enkele deelnemers al genoeg was, de eer gered: niet alle Duitsers bleven werkeloos toezien bij de gruwelen die uit hun naam werden bedreven. Maar de wereld was niet beter af geweest als Hitler zestig jaar geleden was gedood.

Bron: De Gelderlander

[Zitadelle]

Interessante theorie... de meesten denken alleen wat er tijdens de rest van WO II zou zijn gebeurd als Hitler was opgeblazen. Maar wat er na WO II zou zijn gebeurd is misschien wel net zo interessant.

[PPL]

Interessant stuk.
Mag ik hieruit conculderen dat als er inderdaad een Dictaat van Potsdam was gekomen dit dan voor strubbelingen in de toekomst had kunnen leiden en wellicht tot een WO3 met opnieuw een belangrijke rol voor Duitsland.

(Dit in tegenstelling tot een WO3 scenario tussen NATO en Warschaupact-leden waarbij op de Duitse rol beperkt zou blijven tot een strijdtoneel voor korte afstands kruisraketten en tankslagen op de Duitse hoogvlakten).