De gemeente Ede vindt in Trouw nog dat de tijd rijp is voor een voorzichtig debat met het Rijk over een monumentenstatus, maar de wethouder zegt tegen Heijmans dat de muur 'cultuurhistorie' is en daarom een nationaal monument moet worden. Het voormalig verzet is genuanceerd: wel conserveren maar geen monumentenstatus. In Trouw waarschuwt een NSB-onderzoeker ook nog - ten onrechte - dat in Nederland geen andere gebouwen zijn 'die herinneren aan de NSB of SS' en dat de muur alleen al daarom moet blijven staan.
De Muur van Mussert is voer voor een stevig nationaal debat, waarin de afkeer van alles waarvoor de NSB stond zich fel zal keren tegen het historisch besef dat het niet mogelijk is de geschiedenis weg te poetsen of te veranderen en dat zo'n overblijfsel van een in alle opzichten verderfelijke beweging leerzaam is om herhaling te voorkomen. Natuurlijk verdient het pleidooi voor het behoud van de Muur steun, juist van geschiedenisleraren, het voormalige verzet en het CIDI, want bij die muur op dat terrein werden de NSB'ers opgezweept en juist daar kan aan toekomstige generaties aanschouwelijk worden uitgelegd hoe deze zwarte beweging aanhang kon krijgen, zoals in Westerbork wordt getoond wat daarvan het gevolg was.
Als voor het behoud van deze unieke materiële historische bron een monumentenstatus nodig is dan zij dat zo, want geschiedenis is ook monumentaal als ze niet deugt. Die ondeugdelijkheid kan ter plekke lees- en zichtbaar gemaakt worden. Dat geldt ook voor al die andere gebouwen die in Nederland wel degelijk herinneren aan de NSB en de SS, zoals de voormalige kringhuizen in steden, maar bovenal de veertien panden aan de Maliebaan in Utrecht die de NSB en de SS en hun mantelorganisaties in de Tweede Wereldoorlog gebruikten. De Maliebaan werd daarom spottend Unter den Linden genoemd.
Van die veertien panden was nummer 35 het landelijke hoofdkwartier van de NSB, waar Mussert zijn werkkamer had met een balkon om redevoeringen te houden of parades af te nemen, en huisde op nummer 66 de Nederlandse SS die later Germaanse SS heette. Ook die panden zouden voorzien moeten worden van informatie die duidelijk maakt wat daar gebeurde.
Alleen door de geschiedenis te kennen en te begrijpen kunnen we herhaling van foute geschiedenis voorkomen. Over de Tweede Wereldoorlog is een bibliotheek vol geschreven, maar die gedrukte geschiedenis kan niet zonder de materiële geschiedenis, zowel de voorwerpen in musea als de gebouwen en de plekken waar de geschiedenis zich afspeelde. Die maken immers de geschiedenis aanschouwelijk.
Dat geldt voor de geschiedenis van de slavenhandel, waarvan Fort Elmina in Ghana een belangrijk facet duidelijk maakt, en dat geldt natuurlijk ook voor de Maliebaan in Utrecht en de Muur van Mussert in Lunteren.
Bron: Volkskrant.nl
- De Muur - tegenwoordig
- De Muur - Hagespraak 1940
- NSB Hagespraak affiche