Docu-Film: Allen tegen Allen - Fascisme in Nederland en... Verzamelen!

Over het hier en nu (nieuwsberichten, actualiteiten en dergelijke, in relatie met WOII)
Plaats reactie
Gebruikersavatar
LDO
Lid
Berichten: 956
Lid geworden op: 08 dec 2005, 11:19
Locatie: Katwijk
Gegeven: 39 keer
Ontvangen: 72 keer
Contacteer:

Docu-Film: Allen tegen Allen - Fascisme in Nederland en... Verzamelen!

Bericht door LDO »

https://www.trouw.nl/cultuur-media/het- ... gle.com%2F

Veel aandacht besteed in Trouw aan de docu-film Allen tegen Allen van regisseur Luuk Bouwman!
Check de trailer op Youtube of in het stuk in Trouw!
______________________________

Het ultieme verzamelobject: het paspoort van NSB’er Anton Mussert....

Fascisme in Nederland, dat was de NSB, toch? Nee, laat de uitstekend gedocumenteerde film ‘Allen tegen allen’ zien: fascisme was veel breder vertakt.

Remke de Lange5 maart 2020, 9:53
Een antiquair stapt voor de camera met een fragiel stuk papier dat hij voorzichtig uitvouwt. Het heeft een ‘lichtelijk schrikbarende titel’ kondigt hij alvast aan. ‘Stamboom van het Nederlandsch Fascisme en Nationaal-Socialisme’ staat erop gedrukt. Het grote vel, gemaakt in 1946, toont een overzicht van een wirwar aan fascistische groeperingen die vanaf de jaren twintig werden opgericht, samengevoegd, afgesplitst. Begrijpelijk dat de antiquair zo trots kijkt: dit is een prachtig inzichtelijk beeld van wat er zich in Nederland op de politiek uiterste rechterflank afspeelde voordat nazi-Duitsland de agenda bepaalde.

De stamboom komt nog een paar keer terug in de film, naast andere zorgvuldig bewaarde spullen die verzamelaars behoedzaam tevoorschijn halen. Speldjes, een lidmaatschapspas, kunstvoorwerpen, de verzamelde uitgaven van NSB-krant ‘Volk en Vaderland’, een WA-jas, en, voor sommigen het ultieme: het paspoort van Anton Mussert, de NSB-voorman en ‘leider van het Nederlandse volk’. ‘Hoe fouter hoe beter’, zegt een van hen, die zichzelf omschrijft als een verzameljunk, opgewekt.

Regisseur Luuk Bouwman is er niet op uit om te oordelen
Een opmerkelijke hobby misschien, om zulke objecten te verzamelen, maar filmmaker Luuk Bouwman is er niet op uit te oordelen. Nieuwsgieriger lijkt hij te zijn naar wat fascisme eigenlijk is. En de vraag of we het allemaal in ons hebben. Met die open blik slaagt Bouwman er in zijn uitstekend gedocumenteerde film in fascisme, nazisme, antisemitisme, termen die in de overlevering nog wel eens op één hoop worden gegooid, bedachtzaam uit elkaar te trekken.

Bezem-fascisten, in het midden (met zwarte vlag) de Amsterdamse fascistenleider en marktkoopman Jan Baars.
Voor sommigen was het algemeen kiesrecht, vastgelegd in 1919, aanleiding zich te weren tegen opkomend ‘kiesvee’, inclusief vrouwen die ‘niet voor rede vatbaar’ zouden zijn. Anderen zagen in Mussolini en Hitler sterke beschermers tegen ‘drek en slijm’ dat de Europese beschaving zouden vernietigen.

Weer anderen merkten dat ze een zaal vol mensen konden bespelen en naar daverend applaus konden stuwen, zonder zelf al te veel inhoud te bieden. Namen als De Bezem, Verbond van Actualisten, Groep Wouter Lutkie, Vaderlands Verbond, de Algemene Fascisten Bond, Nationaal Front, Rapaille Partij en Zwart Front kregen de tientallen groepen – en dat ze onderling veel kibbelden verwondert niet.

Het zijn de overeenkomsten die je als kijker van nu de oren doen spitsen. Nationalisme, patriarchaat, strakke orde en hiërarchie, gehoorzaamheid, folklore en verheerlijking van een roemrijk vaderlands verleden, dat waren de deugden die ze gezamenlijk koesterden.

‘Allen tegen allen’ heeft een actuele relevantie
Naast een afkeer van discussie met andersdenkenden en een weerzin tegen dubbelzinnigheid. Met het blootleggen van die kern van mentale onbuigzaamheid, terug te vinden bij sommige politieke leiders van nu, krijgt ‘Allen tegen allen’ een actuele relevantie.

Terwijl de camera soms even een uitstapje maakt naar poëtische kijkjes op waterrijke Nederlandse landschappen, creëert Bouwman met de hulp van afgewogen sprekende historici, schrijvers en andere betrokkenen, een serie portretjes van mannen die zichzelf in politiek woelige tijden hoog inschatten. Maar de geschiedenisboeken hebben ze niet gehaald. Moeten we blij zijn dat ze veelal in vergetelheid zijn geraakt? Of hebben juist zij Nederland gereed gemaakt voor de Duitse bezetting?


De verleidelijke kracht van fascistische speldjes
Voor zijn documentaire deed Luuk Bouwman veel historisch onderzoek naar de vooroorlogse fascistische bewegingen in Nederland. Het was vooral een boekengeschiedenis. “Ik wilde ook materiële sporen zien.”

Via geruchten kwam hij op het spoor van verzamelaars die objecten uit die tijd bezitten. Ze waren niet altijd makkelijk te benaderen en werkten ook niet meteen enthousiast mee aan zijn film. “Sommigen hebben te maken met negatieve reacties op hun collecties: ze worden nog wel eens geassocieerd met het gedachtengoed achter de objecten.”

Met veel praten won Bouwman vertrouwen én ontdekte hij dat het de verzamelaars gaat om de vorm, het ontwerp, en de historische betekenis van deze beladen spullen. Bouwman is zich zeer bewust van de gevoeligheid van speldjes, kledingstukken, vlaggen. Des te belangrijker juist dat ze zijn bewaard. “Sommige objecten zijn door heel goede kunstenaars ontworpen. Nu kunnen we ze bestuderen: wat is de verleidelijke kracht ervan?”

Horen de objecten wel thuis in privébezit, zouden ze niet in nationale archieven moeten liggen? Nog steeds komen er op zolders en in vergeten dozen allerlei dingen tevoorschijn. Bouwman: “De verzamelaars zitten er bovenop, zijn actief op zoek. Ik weet niet of nationale archieven dat ook doen, die hebben misschien eerder aandacht voor documenten. Deze verzamelaars hebben wel als uiteindelijk doel alles onder te brengen bij bijvoorbeeld het Niod, of een museum.”

Allen tegen allen is te zien tijdens de Trouw Publieksdag op zaterdag 21 maart 11.30. Daarnaast is de film te zien op woesndag 25 maart om 20.00 uur, vrijdag 27 maart om 11.30 uur en zaterdag 28 maart om 18.30 uur.

Vanaf 30 april in de bioscoop

Lees al onze verhalen over Movies that Matter 2020 via trouw.nl/moviesthatmatter.
Plaats reactie