Al jaren in de ban van spionnen

[Roel R.]

Al jaren in de ban van spionnen

Paul Seelen

Reuver - Sjraar Faassen (79) uit Reuver heeft een bijzondere hobby. Hij verzamelt apparatuur die met spionage te maken heeft.

Een donkere bestelwagen rijdt onheilspellend langzaam door de straten van Berlijn. Medewerkers van de gevreesde Geheime Staatspolizei (Gestapo) loodsen de chauffeur via signalen die hun ontvanger krijgt naar een spion die vanaf een zolderkamertje geheime informatie doorseint naar Moskou. Ze hebben weer eens beet...

Beelden, op waarheid gebaseerd, uit de populaire tv-serie Die Rote Kapelle die begin jaren zeventig door de Duitse tv werden uitgezonden. Kort voor de Tweede Wereldoorlog was Leopold Trepper (schuilnaam Grand Chef), overste van het Rode Leger, via Finland, Zweden en Denemarken naar België gereisd. Daar was hij begonnen met de opbouw van een spionagenetwerk. Via een reeks dekmantel-bedrijfjes, later via de (gefingeerde) exportfirma Simexco, werd door tientallen spionnen strategische informatie doorgespeeld naar Moskou. Tot de Gestapo het web sloot

Sjraar Faassen (79) uit Reuver staan de beelden na meer dan dertig jaar nog steeds op het netvlies gegrift. Geen wonder, want Faassen is al jaren in de ban van spionage en met name de techniek daar omheen. Meer dan twintig originele, echt gebruikte, sein-, ontvangst- en opsporingstoestellen heeft hij inmiddels in zijn bezit. Daaronder enkele unieke exemplaren. Zoals een ontvanger van het type dat de Gestapo tegen Die Rote Kapelle gebruikte. ,,Over de hele wereld zijn er nog maar enkele tientallen van'', meldt Faassen trots.

Bijzonder is ook het seintoestel (A.MK II) uit 1942 van de Britse Special Operations Executive (SOE), de dienst die in 1941 werd opgericht om verzetsgroepen op het Europese vasteland te helpen. Een seintoestel met een bereik van achthonderd kilometer dat, als de meeste toestellen, in een reiskoffertje was verpakt. Het enige dat van de buitenzijde verraadde dat het niet om een gewoon valies ging, was het derde slot dat er uit veiligheidsoverwegingen op was aangebracht. ,,De Duitsers'', weet Faassen, ,,gaven spoorwegpersoneel opdracht uit te kijken naar zo'n drieslots koffertjes. Via tips uit die hoek zijn veel spionnen tegen de lamp gelopen.''

Seinen was niet eenvoudig. Het moest geleerd worden. Britse spionnen kregen hun opleiding met behulp van een Instructograph. De Reuvernaar heeft er een in zijn bezit. Bijzonder is ook de sounddetector, een Britse 'stethoscoop' (in een koffertje) waarmee spionnen door wanden gesprekken konden afluisteren. Faassens collectie omvat apparatuur uit de Tweede Wereldoorlog, maar ook uit de Koude Oorlog (uit de voormalige DDR), de Korea- en de Vietnam-oorlog. Zijn collectie is de grootste van Limburg en waarschijnlijk ook van Nederland. ,,Dat ik zoveel heb, is eigenlijk stom toeval'', zegt hij bescheiden. ,,Ik ben al jaren bevriend met een Belgische Chirurg, doktor Thiery. Hij vertelde mij eens dat bij hem in de straat een oude man woonde die als radiomonteur voor de ondergrondse kofferseinapparaten gerepareerd had. Ik ben naar de man toegegaan; hij bleek over zestien oude toestellen te beschikken. Ik keek mijn ogen uit.''

Faassen kon zo'n twee jaar geleden de verzameling van de Belg overnemen en legde daarmee een stevige basis voor zijn eigen collectie. Het wordt steeds moeilijker nog nieuwe aanwinsten te vinden. Wensen heeft Faassen intussen nog genoeg. Allergrootste wens is een beroemde Duitse Enigma-Chiffriermachine. Een soort typemachine waarmee de Duitsers gewone taal in geheimtaal omzetten en die met name voor duikboten werd gebruikt -om de code te kunnen ontcijferen, probeerde James Bond-schepper Ian Flemming voor de Britse spionage Duitse documenten te stelen. De kans dat Faassen ooit nog een toestel aan de haak slaat, is niet groot. De verzamelaar, berustend: ,,Ooit heb ik er een kunnen kopen voor tweehonderdduizend (toen nog) Mark. Nu is dat waarschijnlijk een veelvoud...''

Limburger

[Zhukov]

Ik heb onlangs het boek van Die Rote Kapelle gelezen!! Inderdaad fascinerend spel tussen het Communistische net van Trepper en het opsporingscommando van de Gestapo. Lijkt me erg interessant om de apparatuur die die man thuis heeft staan eens te zien!

[Paul Siemons]

Hallo,

Heb het boek "Die Rote Kapelle " hier voor me liggen: interessant!!

Die Rote Kapelle
Gilles Perrault
ISBN 90-6074-053-X
Uitgeverij In den Toren Baarn

Mvg,
Paul Siemons

[Zhukov]

Idd Paul, dat boek is het!! Af en toe is het wel wat verwarrend, omdat er flink wat personen voorgesteld worden en die personen ook nog over verschillende schuilnamen beschikt, maar langzaam maar zeker tekenen de echt belangrijke figuren zich af. Ik vond het in ieder geval de moeite waard

[Paul Siemons]

Hallo,

Dan ben ik niet in de zak gezet voor 6 eurotjes!
(tweedehandsje(z.g.a.n.) verleden week donderdag bij "De Krijger" gekocht)



Mvg,

Paul Siemons