'Nederland was kil en onverschillig tegenover joden'

[YouKnow]

'Nederland was kil en onverschillig tegenover joden' (video)

Uitgegeven: 16 maart 2005 11:18
Laatst gewijzigd: 16 maart 2005 11:45
JERUZALEM - Een "pikzwart hoofdstuk" in de Nederlandse geschiedenis. Zo omschreef premier Balkenende woensdag in de Israëlische hoofdstad Jeruzalem de uitroeiing van bijna de hele joodse gemeenschap in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Kilheid en onverschilligheid voerden de boventoon, aldus de premier.

Bekijk video opening Holocaust Museum: Modem/ Breedband Klik hier !

Balkenende sprak tijdens een bijeenkomst ter gelegenheid van de opening van het nieuwe Holocaust Geschiedenis Museum Yad Vashem. "Ja, natuurlijk kunnen we ook wijzen op de vele voorbeelden van moed en vriendschap en solidariteit", aldus de minister-president. "Maar ook van onverschilligheid en kilheid en verraad."

Vernietigingskampen

Voor de Tweede Wereldoorlog leefden in Nederland 140.000 joden. Zij waren "volledig geïntegreerd in de Nederlandse samenleving", beschreef Balkenende die periode. Meer dan 100.000 joden keerden niet terug uit vernietigingskampen. Met uitzondering van Polen hebben de nazi's nergens zoveel joden naar kampen weten af te voeren als in Nederland.

Deportatie

"De deportatie van de meeste Nederlandse joden tijdens de bezetting is een pikzwart hoofdstuk in de geschiedenis van mijn land. Een hoofdstuk dat ook zijn donkere schaduw werpt op onze naoorlogse geschiedenis", stelde de premier.

Het heeft ons land volgens Balkenende veel moeite gekost om de waarheid onder ogen te zien van wat er is gebeurd tussen 1940 en '45. "Stap na pijnlijke stap hebben we met een kritisch oog leren kijken naar wat er is gebeurd", aldus de minister-president.

Schaamte

Hij verwees daarbij naar de toespraak die koningin Beatrix hield in het Israëlische parlement (Knesset) deze maand precies tien jaar geleden. Zij noemde toen Nederlanders die zich hadden ingezet voor hun joodse medeburgers "uitzonderingen". Later dat jaar zei de vorstin, terugblikkend op de holocaust, dat we "met een diep gevoel van schaamte" zouden moeten terugkijken op "deze schandvlek op onze beschaafde wereld".

De rede van de minister-president is een gebaar naar de joodse gemeenschap. Tijdens zijn bezoek aan Israël heeft Balkenende verscheidene malen zijn afschuw uitgesproken over de gebeurtenissen van de Tweede Wereldoorlog. Daarbij waarschuwde hij voortdurend voor het opnieuw naar boven komen van antisemitisme.

Holocaust

Volgens Balkenende waren de Tweede Wereldoorlog en de holocaust ervoor nodig om Europeanen te leren dat universele waarden nooit moeten worden opgegeven. We moeten er met "elke vezel in onze ziel" voor zorgen dat geen volk, geen groep in onze samenleving apart van anderen komt te staan, aldus de premier.

CIDI

Directeur Ronnie Naftaniel van het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) vond de toespraak van premier Balkenende niet ver genoeg gaan. In een reactie zegt hij excuses van de Nederlandse Staat te willen. "Het was een mooie speech, met warme woorden, maar ik miste een woord van excuus. Voor het gedrag van ambtenaren, voor de kilte en de collaboratie denk ik dat excuses heel wijs zouden zijn."

Naftaniel verwijst daarbij naar de Belgische premier Verhofstadt die zijn verontschuldigingen aan de joodse gemeenschap wel maakte. "Terwijl daar veel minder joden zijn afgevoerd", aldus de CIDI-directeur. Naftaniel kan zich voorstellen dat het moeilijk is in het buitenland excuses te maken. "4 Mei komt eraan en dat is een gouden kans om het wel te doen."

Bron: nu.nl

Wat vinden jullie hier van? Zou een woord van excuses moeten?

[Marc 82 Recon]

vind ik grote bullshit alsook de verontschuldigingen van de belgische regering...

het grootte kwaad kwam uit Duitsland niet vergeten het was op hun bevel dat alles werd gedaan. Veel mensen wouden gewoon zelf in leven blijven en voor hun gezin blijven zorgen

het is spijtig dat zoveel mensen zijn afgemaakt en verbrand als afval maar de schuld ligt bij hitler en de rest van zijn idioten die met hun oplossing er stonden voor een joodse kwestie

sorry hoor maar moeten wij ons nu verontschuldigen voor wat NAZI's hebben uitgespookt?

[Zhukov]

Ik sluit mij in deze volledig bij marc aan. Het is toch belachelijk dat de premier van Nederland doet alsof die vernietigingskampen door ons zijn opgezet en geëxploiteerd?!?

Natuurlijk is het verschrikkelijk wat er is gebeurd, maar de schuld hiervan ligt niet bij Nederland, noch bij België of Polen. Dat Nederland zo'n hoog percentage vervolgde Joden kent is deels te wijten aan de goede administratie in Nederlandse gemeenten, het is niet zo dat alle 100.000 Joden hier door de buren zijn verraden!!

[KevinP]

We zullen ons moeten beseffen dat Hitler en de nazi's absoluut niet in hun eentje opereerden. Niet alleen veel Duitsers hielpen bij de organisatie van de holocaust, maar ook diverse andere nationaliteiten waaronder helaas ook veel Nederlanders.

Of men dit nou deed om zelf te overleven ja of nee doet wat mij betreft niet ter zake. Rudolf Höss, Adolf Eichmann en andere organisatoren van de holocaust deden hun werk immers ook om brood op de plank te krijgen. Deze mannen zijn uiteraard meer schuldig aan de holocaust, maar zonder de medewerking van vele kleine spillen in het rad was de holocaust niet mogelijk geweest.

Hiermee onderschrijf ik niet dat ik vind dat Nederland direct schuldig is aan de holocaust. Ik denk echter dat we wel moeten beseffen dat lang niet elke Nederlander een slachtoffer van de nazi's was en dat veel mensen eigen initiatief vertoonden en hierdoor de nazi's hielpen bij de organisatie van de holocaust.

Of hieruit een woord van excuus moet komen dat weet ik niet. Persoonlijk vind ik het onzin dat onze huidige regering 60 jaar later zich moet verontschuldigen voor iets waar ze zelf niet verantwoordelijk voor is. Maar aangezien dit in diplomatieke kringen wel gebruikelijk is, kan een woord van excuus misschien voor sommige mensen belangrijk zijn.

[Zhukov]

We zullen ons moeten beseffen dat Hitler en de nazi's absoluut niet in hun eentje opereerden. Niet alleen veel Duitsers hielpen bij de organisatie van de holocaust, maar ook diverse andere nationaliteiten waaronder helaas ook veel Nederlanders.

Klopt, maar dat wil nog niet zeggen dat Nederland als natie verantwoordelijk is voor de misdaden die door de Nazi's gepleegd zijn. In ieder land, iedere provincie en iedere gemeente heb je rotte appels, die graag heulen met de vijand en dus wellicht geholpen hebben met de Jodenvervolging. Maar in iedere gemeente zitten net zoveel tegenstanders die zich al dan niet actief tegen de Nazi's hebben verzet.

Of men dit nou deed om zelf te overleven ja of nee doet wat mij betreft niet ter zake. Rudolf Höss, Adolf Eichmann en andere organisatoren van de holocaust deden hun werk immers ook om brood op de plank te krijgen. Deze mannen zijn uiteraard meer schuldig aan de holocaust, maar zonder de medewerking van vele kleine spillen in het rad was de holocaust niet mogelijk geweest.

Onzin, Höss en Eichmann deden het niet om brood op de plank te krijgen en al helemaal niet om te overleven. Vooral bij een man als Eichmann speelt prestige onder andere Nazi's een veel grotere rol dan slechts 'brood op de plank brengen'. Wanneer je het slechts doet voor het geld maak je je niet zo druk om een trein die 10 minuten te laat aankomt.
Precies de mannen als Eichmann en Höss zijn degenen die nou net wél verantwoordelijk zijn voor wat er zich daar heeft afgespeeld, mensen die daadwerkelijk invloed gehad hebben op het reilen en zeilen binnen zo'n vernietigingskamp. Als er dan ook iemand is die verontschuldigingen af moet leggen dan zijn het deze mensen, ware het niet dat ze allemaal dood zijn.

Hiermee onderschrijf ik niet dat ik vind dat Nederland direct schuldig is aan de holocaust. Ik denk echter dat we wel moeten beseffen dat lang niet elke Nederlander een slachtoffer van de nazi's was en dat veel mensen eigen initiatief vertoonden en hierdoor de nazi's hielpen bij de organisatie van de holocaust.

Maar dan moet je ook beseffen dat niet iedere Nederlander heulde met de Naz's. Daarom is het hele idee van een nationale Nederlandse verontschuldiging aan Joods adres een belachelijk iets. Nogmaals, het is verschrikkelijk, maar verontschuldigingen aanbieden voor iets wat je niet hebt gedaan is onnodig en voegt bovendien geen waarde toe.

[KevinP]

Klopt, maar dat wil nog niet zeggen dat Nederland als natie verantwoordelijk is voor de misdaden die door de Nazi's gepleegd zijn.

Nederland als natie is niet verantwoordelijk, dat ben ik met je eens. Sowieso is het lastig om een schuldige aan te wijzen en dat is denk ik ook niet de bedoeling van Balkenende.

Waar het denk ik om gaat is dat we beseffen dat de houding van veel Nederlanders exact hetzelfde is geweest als veel Duitsers. Sommige Nederlanders ondersteunden de holocaust en velen anderen deden niks. Hier mogen we best kritisch naar kijken, maar daarbij moeten we uiteraard niet de vele Nederlanders vergeten die wel opkwamen voor hun joodse medeburgers. Als we echt schuldigen aan moeten wijzen zou je dit voor elk indvidu afzonderlijk moeten bekijken.

Onzin, Höss en Eichmann deden het niet om brood op de plank te krijgen en al helemaal niet om te overleven. Vooral bij een man als Eichmann speelt prestige onder andere Nazi's een veel grotere rol dan slechts 'brood op de plank brengen'. Wanneer je het slechts doet voor het geld maak je je niet zo druk om een trein die 10 minuten te laat aankomt.

Om te overleven deden ze het niet, dat beweer ik ook niet. Door een andere baan te nemen hadden ze net zo makkelijk kunnen overleven. Ze zaten zeker niet in een hekele positie.

Beide heren waren echter geen uitgesproken antisemieten, ze waren echter wel trouw aan hun superieuren en dus het nationaal-socialisme. De joden werden voor hun objecten of getallen en de vernietiging waar zij aan bijdroegen was voor hun niks meer dan werk, althans dat is wat zij na hun arrestatie beweerden. En uiteindelijk was dit hun werk waarmee ze geld verdienden en er dus brood op de plank kwam. Aan de andere kant hadden ze natuurlijk ook een andere baan kunnen nemen dus uiteraard speelden macht, carrière etc. ook mee.

Precies de mannen als Eichmann en Höss zijn degenen die nou net wél verantwoordelijk zijn voor wat er zich daar heeft afgespeeld, mensen die daadwerkelijk invloed gehad hebben op het reilen en zeilen binnen zo'n vernietigingskamp. Als er dan ook iemand is die verontschuldigingen af moet leggen dan zijn het deze mensen, ware het niet dat ze allemaal dood zijn.

Ze waren absoluut hoofdverantwoordelijk en hun invloed was veel groter dan kleine radartjes in het systeem. Het belang van de vele kleine 'Eichmannetjes', zoals de spoorwegorganisatoren, en de kleine 'Hössjes', zoals de lokale kampbewakers, en de vele andere mensen die hun steentje bijdroegen aan de jodenvervolging, en zeker niet alleen in Nederland, moet echter ook niet onderschat worden.

Maar dan moet je ook beseffen dat niet iedere Nederlander heulde met de Naz's. Daarom is het hele idee van een nationale Nederlandse verontschuldiging aan Joods adres een belachelijk iets. Nogmaals, het is verschrikkelijk, maar verontschuldigingen aanbieden voor iets wat je niet hebt gedaan is onnodig en voegt bovendien geen waarde toe.

Ik besef me heel goed dat niet iedere Nederlander heulde met de nazi's en ik ben ook sceptisch over een collectieve verontschuldiging van het joodse volk.

Ik vind het alleen belangrijk dat we erover nadenken dat de jodenvervolging niet alleen een Duitse aangelegenheid was. Zonder de medewerking van mensen in het buitenland was de holocaust in deze vorm nooit mogelijk geweest.

[Zhukov]

Dus; geen officiële Nederlandse excuses voor de Jodenvervolging van de Nazi's, maar beter onderwijs over de manier waarop de Holocaust heeft plaats gevonden en de impact die het heeft gehad op de samenleving als geheel na de oorlog, tot vandaag de dag?

[paulstolk]

De groep collaborateurs was, net zoals de groep verzetstrijders, niet groot. De grote meerderheid van de Nederlandse bevolking probeerde op een zo goed mogelijke manier te overleven, net zoals inwoners van andere bezette gebieden.

[eagle]

....en dus door de joden te "laten" gaan.

[KevinP]

Dus; geen officiële Nederlandse excuses voor de Jodenvervolging van de Nazi's, maar beter onderwijs over de manier waarop de Holocaust heeft plaats gevonden en de impact die het heeft gehad op de samenleving als geheel na de oorlog, tot vandaag de dag?

Precies, helemaal mee eens. Zestig jaar later is de schuldvraag wat mij betreft niet meer het belangrijkste. Het gaat erom dat we de feiten objectief presenteren en dat, hoe cliché het ook mag zijn, mensen kunnen leren van de fouten uit het verleden.

Hierbij moeten we ook kritisch zijn over het handelen van mensen in Nederlander, maar de spreekwoordelijke beschuldigende vinger is daarbij wat mij betreft niet meer relevant.

[wittmann]

ze hebbe nhet wel geprobeert dwv de february staking
maar het hielp niet

[marloes]

Balkenende sprak tijdens een bijeenkomst ter gelegenheid van de opening van het nieuwe Holocaust Geschiedenis Museum Yad Vashem. "Ja, natuurlijk kunnen we ook wijzen op de vele voorbeelden van moed en vriendschap en solidariteit", aldus de minister-president. "Maar ook van onverschilligheid en kilheid en verraad."

Klopt het was er allebei, de een vermeld je dus niet zonder de ander...helemaal niet als premier!

Voor de Tweede Wereldoorlog leefden in Nederland 140.000 joden. Zij waren "volledig geïntegreerd in de Nederlandse samenleving", beschreef Balkenende die periode.

De eerste fout.
Klopt, het grootste deel van de joden was volledig geintegreerd, veel noemde zichzelf niet eens joods.
Er waren er ook een boel die niet geintegreerd waren maar niemand tot last waren en dan waren er ook nog de vele duizenden joden die sinds 1933 Duitsland ontvlucht waren, veel van hen nog niet geintegreerd, wel westers maar niet geintegreerd volgens de premier zijn eigen strenge eisen die hij wel durft te stellen aan hedendaagse migranten.
Zo spraken veel van hen nog geen of nauwelijks Nederlands.
De Nederlandse regering (daar mogen we ons wel over schamen) was tot 1940 ook hard bezig deze vluchtelingen weer netjes terug te brengen naar Duitsland zodat we al voor mei 1940 in Nederland Joodse onderduikers hadden!

Meer dan 100.000 joden keerden niet terug uit vernietigingskampen. Met uitzondering van Polen hebben de nazi's nergens zoveel joden naar kampen weten af te voeren als in Nederland.

Klopt ook, cijfers kloppen altijd maar zeggen weinig.
Want wat betekend dit?
Dat de Nederlanders vol enthousiasme vrolijk meewerkte aan de deportaties?
Dat het volk van toen medeplichtig was?
Dat ze massaal niets deden en (wat hij suggereert) er ook niet mee zaten?
Want dat klopt dus niet.

"De deportatie van de meeste Nederlandse joden tijdens de bezetting is een pikzwart hoofdstuk in de geschiedenis van mijn land. Een hoofdstuk dat ook zijn donkere schaduw werpt op onze naoorlogse geschiedenis", stelde de premier.

Klopt het zijn zwarte bladzijdes in onze geschiedenis maar niet om wat wij deden maar om wat wij toen meemaakte.

Het heeft ons land volgens Balkenende veel moeite gekost om de waarheid onder ogen te zien van wat er is gebeurd tussen 1940 en '45. "Stap na pijnlijke stap hebben we met een kritisch oog leren kijken naar wat er is gebeurd", aldus de minister-president.

Klopt, in de jaren 60-90 hebben veel historici met veel moeite laten zien dat we niet allemaal goed waren en niet allemaal verzetshelden, dat het niet helemaal zo was als de oorlogsgeneratie zelf beschreef in de jaren 45-60.
Maar daarin zijn ze doorgeslagen, veel Nederlanders denken nu als onze premier.
Maar we hoeven ons niet te schamen, want het verzet was ook groter dan men dacht, en de gemiddelde Nederlander dacht wel goed, ook al durfde ze niet altijd deze gedachten om te zetten in daden.
De Premier moet eens 'We leven nog' lezen en spreken met de directeur van het Niod die onlangs een mooi stuk schreef over de Mythe van de passiviteit van de Nederlander tijdens de oorlog.

Hij verwees daarbij naar de toespraak die koningin Beatrix hield in het Israëlische parlement (Knesset) deze maand precies tien jaar geleden. Zij noemde toen Nederlanders die zich hadden ingezet voor hun joodse medeburgers "uitzonderingen".

Ja dat klopt, net als de verraders uitzonderingen waren en de mensen die liever stroop op hun brood aten dan kaas.
Een uitspraak die nergens op slaat, natuurlijk waren de mensen die hun leven niet durfde te riskeren voor meestal totaal onbekenden in de minderheid!
Dat is toch logisch?
En daarnaast mag ze dan uitleggen wat 'inzetten' precies betekent.
Het is namelijk totaal onbekend hoeveel Nederlanders iets deden voor onze joodse medeburgers.
Vaak hoor en lees je over een politieagent die joden waarschuwt niet naar huis te gaan omdat er duitsers op ze wachten, een huisvrouw die boodschappen doet die joden op straat terugstuurt omdat er een razzia om de hoek is, etc.
Het verraad was vaak klein maar ook de verzetsdaden.
Ja als we alleen kijken naar hen die daadwerkelijk joden in huis namen dan kom je natuurlijk niet op een hoog cijfer uit.
Maar er waren talloze voorbeelden van gewone mensen die door een klein gebaar ook hun joodse medemensen hielpen, al was het maar door niets te vertellen aan de moffen.
Als je als koningin of premier iets negatiefs zegt over het verleden van je volk dan moet je hier HEEL nauwkeurig in zijn.

Later dat jaar zei de vorstin, terugblikkend op de holocaust, dat we "met een diep gevoel van schaamte" zouden moeten terugkijken op "deze schandvlek op onze beschaafde wereld".

Klopt, wij allen als mens moeten het vreselijk vinden dat zoiets mogelijk was, dat er toen nog een wereld bestond waar mensen hier aan mee konden doen en dat dat nu misschien nog kan.
Maar individueel schaam ik me niet, voor de mensheid schaam ik me al eeuwen suf...

Directeur Ronnie Naftaniel van het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) vond de toespraak van premier Balkenende niet ver genoeg gaan. In een reactie zegt hij excuses van de Nederlandse Staat te willen. "Het was een mooie speech, met warme woorden, maar ik miste een woord van excuus. Voor het gedrag van ambtenaren, voor de kilte en de collaboratie denk ik dat excuses heel wijs zouden zijn."

Waarom zou de staat zich hiervoor excuseren?
De ambtenaren deden hun werk net als bijna iedereen, hoeveel hierbij stiekum af en toe mensen waarschuwde, een kaartje met een adres 'verloor', of iets doorspeelde aan het verzet is onbekend.
Dat er zoveel joden uit Nederland weggevoerd werden kwam doordat zij voor de bezetting al vrolijk hadden meegewerkt met deze ambtenaren door hun geloof op te geven voor het bevolkingsregister.
Dat was al voor de oorlog, hadden ze dit moeten voorspellen?
Moet de staat zich excuseren dat onze ambtenaren hun werk te goed deden?
En toen het eenmaal te laat was was er al bijna geen jood meer over in Nederland.
Moeten de staat zich excuseren dat er een kleine groep collaborateurs waren?
In hoeverre is zij daar schuld aan dan?

Wat vinden jullie hier van? Zou een woord van excuses moeten?

Ja...mensen die toen iets fout gedaan hebben mogen hun excuses aanbieden aan hen die daar het slachtoffer van werden.
Als de Nederlandse staat zich ergens voor moet excuseren dan is het omdat ze toen er daar in Londen er nogal eens een zooitje van maakte, dat ze daar niet genoeg gedaan hebben misschien om duidelijk te maken wat er met de joden gebeurde, ze mogen zich excuseren voor de joden die ze voor 1940 wegstuurde en hoe men ze behandelde bij terugkomst in 1945.
Tussen 1940 en 1945 was er geen Nederlandse staat in Nederland!
Die zaten in London!
Een excuus namens het Nederlandse volk van toen is waanzin, keuzes maken toen was een zaak van iedere Nederlander individueel, zij die die tijd hebben meegemaakt hebben en behoefte hebben om hun excuses aan te bieden die mogen dat van mij doen.
Ook zie ik graag weer eens wat aandacht dan aan hen die niet genoeg bedankt mogen worden voor hun heldendaden.

[marloes]

Hiermee onderschrijf ik niet dat ik vind dat Nederland direct schuldig is aan de holocaust. Ik denk echter dat we wel moeten beseffen dat lang niet elke Nederlander een slachtoffer van de nazi's was en dat veel mensen eigen initiatief vertoonden en hierdoor de nazi's hielpen bij de organisatie van de holocaust..

Absoluut, er waren er veel die fout waren, hiermee waren ze niet schuldig aan de holocaust maar indirect wel medeplichtig.
In principe was iedereen medeplichtig want zelfs de groenteboer steunde het 3e rijk door zijn winkel open te houden en het dagelijks leven zo zijn doorgang te laten vinden.
De enige manier waarop Nederland iets had kunnen ondernemen was om op 16 mei 1940 massaal te gaan staken en als niemand meer was gaan werken...compleet onrealistisch dus.
De echte fouterikken hadden we ook in Nederland maar echt niet meer dan in andere landen.

Of hieruit een woord van excuus moet komen dat weet ik niet. Persoonlijk vind ik het onzin dat onze huidige regering 60 jaar later zich moet verontschuldigen voor iets waar ze zelf niet verantwoordelijk voor is. Maar aangezien dit in diplomatieke kringen wel gebruikelijk is, kan een woord van excuus misschien voor sommige mensen belangrijk zijn.

Ja maar dan moet dat excuus wel HEEL erg nauwkeurig en kloppend zijn.
Zoiets van sorry dat er ook in ons land mensen waren die het nazisme ondersteunden en mee werkte aan de vervolging van de joden.
Zodra ze gaan mompelen dat het bij ons misschien erger was dan bij andere om redenen van volksaard dan zijn ze fout bezig!

[marloes]

ze hebbe nhet wel geprobeert dwv de february staking
maar het hielp niet

Precies.
Hoeveel Nederlanders precies iets goeds hebben gedaan tijdens de oorlog is onbekend, we kennen de 'kleine' aantallen mensen die daadwerkelijk andere lieten onderduiken maar we weten niets van de kleine verzetdaden, dit zal ook altijd onbekend blijven.
Maar de Februari Staking is een UNIEKE gebeurtenis geweest in heel bezet Europa, mensen die in opstand kwamen tegen de mishandeling van hun joodse medeburgers, ongeacht hun achtergrond.

[smaug]

Zodra ze gaan mompelen dat het bij ons misschien erger was dan bij andere om redenen van volksaard dan zijn ze fout bezig!

Hoe zou jij "onze volksaard" dan omschrijven.?