Erkenning van 17 augustus 1945

[Roel R.]

Den Haag, 17 augustus 2005

Het jaar 2005 staat niet alleen voor 60 jaar Nederlandse bevrijding maar sinds deze week ook voor 6 decennia Indonesische onafhankelijkheid. Op 17 augustus 1945 verklaarde Indonesië zich onafhankelijk. Door de aanwezigheid van minister Bot bij de viering van de onafhankelijkheidsverklaring, erkent de Nederlandse regering deze datum als de feitelijke geboortedag van de republiek Indonesië.

Radio
Soekarno leest op 17 augustus 1945 de met de hand geschreven onafhankelijkheidsverklaring voor in een radiouitzending. Daarna gooit hij het velletje papier in de prullenbak. Een oplettende ooggetuige vist het papiertje eruit en bewaart dit bijzondere document.
Het Nationaal Archief van Indonesië (ANRI) weet het jaren later op te sporen voor een tentoonstelling over Soekarno en bewaart het document tot op de dag van vandaag.

Stoomvaart Maatschappij Nederland
De onafhankelijkheidsverklaring wordt wijd verspreid en bereikt de buitenwereld op tal van manieren. Zo wordt de verklaring als aanplakbiljet aan de muur van het passagekantoor van Stoomvaart Maatschappij Nederland in het toenmalige Batavia geplakt. Dit aanplakbiljet bevindt zich, met een vertaling in het Nederlands, in het archief van de Stoomvaart Maatschappij Nederland dat het Nationaal Archief beheert.

Harmonischen weg
De proclamatie is nog optimistisch over de losmaking van Nederland: “De overgave van de verschillende instellingen, enz. zal langs harmonischen weg, en binnen een (on-)afzienbaren tijd, geschieden.”
Het tegendeel gebeurt. Nederland laat zich de gordel van smaragd niet zomaar ontnemen.

Acceptatie
Het afscheid van Nederlands-Indië is een gewelddadige en langdurige geschiedenis gebleken. Het duurt nog ruim 4 jaar voor er een eind komt aan de eeuwen van gedeelde Indonesisch-Nederlandse geschiedenis. Bijna zesduizend Nederlandse militairen komen om en velen keren naar Nederland terug met psychische en fysieke trauma’s waar weinig begrip voor bestaat. Een pijnlijk stuk Nederlandse geschiedenis dat nu door het optreden van minister Bot eveneens geaccepteerd en betreurd wordt.

Bron Nationaal Archief
Archief Stoomvaart Maatschappij Nederland