Ad blocker detected: Our website is made possible by displaying online advertisements to our visitors. Please consider supporting us by disabling your ad blocker on our website.
Maandag 26 september 2005 - HELMOND – Een uniform draagt hij niet tijdens de bijeenkomst en ook zijn medailles liet hij thuis. Toch is te zien dat Jeroen Huijsmans ooit militair geweest is. Want zodra het Wilhelmus klinkt en tijdens de minuut stilte voor de gevallenen schiet hij in de houding. „Dat is een kwestie van respect“, vindt de veertigjarige Helmonder, die tijdens de eerste Golfoorlog in Israël was gestationeerd en vijf jaar lang namens de luchtmacht op de Italiaanse basis Villafranca werkte.
De zaterdagavond in het Helmondse Hortensiapark gehouden herdenking was in de eerste plaats bedoeld om stil te staan bij de bevrijding van Helmond op 25 september 1944. Maar, zo benadrukte burgemeester Jacobs in zijn toespraak, het is ook een bijeenkomst ter nagedachtenis aan Helmonders die vanaf 1939 in oorlogssituaties sneuvelden. „Mensen vergeten wel eens dat ook op andere plekken mensen zijn omgekomen“, zegt Huijsmans. „In bijvoorbeeld Indië, maar ook bij ongelukken. Ik heb de in Eindhoven verongelukte Hercules nog zien vertrekken en later de nabestaanden op de basis ontvangen.“ Tijdens de eerste Golfoorlog werd de Helmondse veteraan gestationeerd bij Jeruzalem, waar zijn eenheid bescherming moest bieden tegen de Scud-raketten van Saddam. Daar leerde hij de angst kennen. „We waren koud gearriveerd of we lagen al met ons gasmaskertje in de sloot“, haalt hij herinneringen op.
In 1993 moest hij naar Villafranca. De luchtmacht zocht iemand die Italiaans sprak om de contacten tussen Nederlanders en Italianen te onderhouden. Aanvankelijk zou hij een halfjaar lang allerlei zaken voor de Nederlanders moeten regelen, zoals plekken waar de 380 militairen konden overnachten. „Daarna zou Volkel worden afgelost. De opvolgers hadden er niet aan gedacht dat ze ook een tolk nodig hadden.“ Huijsmans wilde wel wat langer blijven. Het werd een vijf jaar durend verblijf.
Wat een oorlog betekent, maakte Huijsmans daar op afstand mee. „Natuurlijk is wat we deden niet te vergelijken met bijvoorbeeld de Tweede Wereldoorlog toen of de landmacht nu“, beseft hij. „We leverden bijna een computergestuurde strijd.“ Wel was het heel apart om te zien dat de vliegtuigen met bommen vertrokken en zonder terugkwamen. Tijdens briefings werd het personeel goed op de hoogte gehouden van de resultaten en kregen de militairen daar ook beelden van te zien. Een geslaagde noodlanding van een F16 vol bommen staat hem nog helder voor de geest. „Die kist cirkelde anderhalf uur boven de basis om brandstof kwijt te raken. Dan hoop je met z’n allen toch wel heel erg dat je maat het haalt. Het kan gruwelijk misgaan.“
Huijsmans is niet iemand die al te vaak hoeft te herdenken. „Want wie een oorlog heeft meegemaakt, herdenkt die uit zichzelf regelmatig“, stelt hij. Toch vindt hij het goed dat er af en toe aandacht is voor veteranen. Niet alleen vanwege het gevaar dat ze liepen. ,„Militairen krijgen echt af en toe problemen thuis omdat ze zo vaak weg zijn“, stelt hij.
Tegen mensen die denken dat het Nederlandse leger niet in durft te grijpen als het er werkelijk om spant, wil hij het volgende zeggen. „De kisten hingen in de lucht en waren klaar om in te grijpen“, vertelt hij over ’ons nationale trauma’ Srebrenica. „Dat het niet gebeurde, kwam doordat het van de politiek niet mocht. Trucjes als laag overvliegen en de afterburner aanzetten helpen maar een keer. Dat was frustrerend voor onze mannen, al zijn ze professioneel genoeg om daarmee om te gaan.“
