Door Duitsers in beslag genomen fietsen??

[johan willaert]

Je leest en hoort veel dat de Duitse bezetter burgerfietsen in beslag nam om hun eigen troepen ermee uit te rusten. En bijgevolg lees je ook verhalen dat x-aantal jaar na de oorlog een enkele fiets terug bezorgd wordt aan de eigenaar....

Maar toen ik in 2004-2005 in eigen streek hierover onderzoek deed, in het kader van een militaire fietsententoonstelling die ik toen samen met enkele vrienden organiseerde, kon ik geen enkel bewijs vinden dat er daadwerkelijk fietsen werden afgenomen...
Wel vond ik documenten waarin elke gemeentelijke overheid aan de Duitse bezetter moest laten weten hoeveel fietsen er voorradig waren in de gemeente, en ik heb in mijn eigen collectie documenten van een persoon die de fiets nodig had voor de uitvoering van z'n staatsfunctie en wiens fiets niet in beslag genomen mocht worden.
Ik ga er dus van uit dat de bezetter er wel over nadacht, maar nooit daadwerkelijk tot georganiseerde inbeslagname overging...

Ik vraag me af of er iemand daadwerkelijk bewijs heeft van massale inbeslagname van fietsen door de bezetter; en dit door documenten kan staven...

Thanks,

Johan

PS: voor foto's van die tentoonstelling: klik hier

[Nico Roelofs]

Ik heb geen bewijzen dat op grote schaal fietsen in beslag werden genomen, helaas. Wel heb ik 2 documenten van een Apotheker waar ook op staat dat zijn fiets niet in beslag genomen mag worden. Één is een algemeen document, maar de andere is 1 die appart voor hem is opgesteld en ook is ondertekend door een SS-officier. Weet niet of je met deze info wat kan maar meld het voor de zekerheid toch even.

[Moengoman]

Ik heb altijd begrepen dat de meeste fietsen in beslag werden genomen in april 1945, toen de Duitse soldaten op de vlucht sloegen. En daar heeft niemand documentatie van bij gehouden.

[patrickh]

Al in de eerdere oorlogsjaren werden er rijwielen in beslag genomen!Heb hier een poster uit 1942,waar er al sprake van is.
Bij interesse kan ik proberen een betere (daglicht)foto te maken.

ps.mooie tentoonstelling,Johan!

[johan willaert]

Thanks voor het posten...

Zegt het aanplakbiljet nu daadwerkelijk dat er tot inbeslagname wordt overgegaan, of dat er in functie van een mogelijke inbeslagname een inventaris dient opgemaakt...
Foto is iets te klein om dat te kunnen opmaken...

[asjemenou]

Wel een leuke expositie geweest Johan. Hoe het met de fietsenvordering door de Duitsers in WOII in België was gesteld weet ik niet. Daarom beperk ik mij in mijn reactie slechts tot de Duitse fietsenvordering in Nederland. Het grapje dat wij altijd maken tegenover de Duitsers; “Dat we de fiets van opa terug willen” gaat wel degelijk op. Volgens het NIOD zijn er door de Duitsers gedurende de oorlog in Nederland tussen de 100.000 à 150.000 fietsen gevorderd. Waarvan ongeveer 10.000 fietsen afkomstig van Joodse burgers.
In de zomer van 1942 gaf de Duitse bezetter via een bevel de Nederlandse bevolking de opdracht om hun fiets in te leveren ten behoeve van de Duitse Wehrmacht. De fietsen die toen werden ingeleverd waren meestal afgedankte wrakken. Deze verordening zouden de Duitsers slechts zo’n 1000 bruikbare fietsen hebben opgeleverd. Omdat vrijwel niemand gehoor gaf aan het bevel tot inlevering, hadden alleen de straatrazzia’s nog resultaat. Met veel moeite konden de Duitsers die zomer 53.000 fietsen bijeen brengen. Omdat de verontwaardiging onder de bevolking groot was zag de Duitse bezetter wijselijk af van verdere georganiseerde fietsenvorderingsacties. De opbrengst aan fietsen woog niet op tegen het enorme gezichtsverlies dat de Duitse bezetter hierdoor leed. Pas in het laatste oorlogsjaar werden er weer op grote schaal fietsen gevorderd. Nu waren het Duitse soldaten die vaak met grote willekeur fietsen in beslag namen.
Vanwege de schaarste was er vanaf 1943 vrijwel geen nieuwe fiets meer te krijgen. De fietsen die toen nog in Nederland werden geproduceerd waren direct bestemd voor uitvoer naar Duitsland. Vanwege de fietsenrazzia’s en de voor die tijd enorme hoge diefstal aan fietsen besloten veel mensen om hun goede fiets op te bergen op zolder.



Verordening aan de mannelijke inwoners van Amsterdam om hun fiets in te leveren t.b.v. de Duitse Wehrmacht.



Een krantenbericht van 22 juni 1942. De zoveelste pesterij van de Duitse bezetter tegenover de Joodse bevolking in Nederland. Joden moesten hun fiets inleveren.



Fietsenrazzia door de Duitsers voor het Rijksmuseum in Amsterdam.



Ook de Nederlandse politie mocht het "vuile werk" voor de bezetter opknappen.



Mei 1945. Na de capitulatie van de Duitsers in Nederland vertrekt de Duitse bezettingsmacht van Woerden per fiets naar Leiden. Hier zullen zij volgens afspraak door de geallieerden worden ontwapend. Of de Duitse soldaten zijn uitgerust met Duitse dienstfietsen kan ik niet zien. In ieder geval zijn ze allen voorzien van een fiets met echte luchtbanden! Voor de meeste Nederlanders een zeldzaamheid aan het eind van de oorlog want vanaf 1942 was de luchtband zelfs op de bon al bijna niet meer te krijgen.

[johan willaert]

Zeer interessant! Dank je wel!

[patrickh]

Johan,

De poster vermeldt opvordering van rijwielen ten dienste vd Wehrmacht,en er wordt melding gemaakt van verplichte inlevering.Ik zou dus zeggen,dat spreekt voor zich...

Heb de foto wat vergroot,maar komt er maar half op te staan?Mail me je email,dan stuur ik je de foto!
gr.Patrick

Edit:Klik op de foto,dan eigenschappen kopieren en plakken in de internetregel,en de poster is te lezen!

[Moengoman]

Ik heb altijd begrepen dat de meeste fietsen in beslag werden genomen in april 1945, toen de Duitse soldaten op de vlucht sloegen. En daar heeft niemand documentatie van bij gehouden.

Kijk eens aan, de zaken zijn weer eens ingewikkelder dan ik eerst dacht. Dan is mijn vraag natuurlijk: hebben de Duitsers administratie bijgehouden van in beslag genomen fietsen, laten we zeggen tot september 1944? Zo ja, wat is er met die administratie gebeurd?
De achtergrond van deze vraag is eenvoudig. Uit verschillende getuigenissen is gebleken dat de Duitsers zich zeer correct tegenover de burgeroorlog konden gedragen: netjes betalen en niet plunderen. Geldt dat ook voor de fietsen?

[Thomas V]

Johan,

Op de website van het SOMA kan je online het 'Verordnungsblatt' van de bezettingtroepen raadplegen (van 10/5/1940 tot 19/7/1944).
Ik kan je wel verzekeren dat je er een tijdje zoet mee kan zijn (er zijn er 130), maar ze staan vol interessante informatie en als het bevel tot 'in beslag name van fietsen' heeft plaatsgevonden, dan zou je het daar moeten kunnen terugvinden.

Ikzelf heb het nog niet tegengekomen, maar ik heb ze ook nog niet allemaal kunnen bekijken.

Succes alvast

[SJORS-SJORS]

Overal in Nederland werden door de bezetter quota gesteld voor het aantal fietsen dat in beslag genomen moest worden voor het Duitse leger. Maar in bijna geen één geval is het gewneste aantal fietsen bemachtigt.