Frankrijk en Groot-Brittannië tijdens het interbellum

[MaartenvZ]

Hallo,
Ik ben op zoek naar de internationale verhoudingen in Europa, specifiek die van Frankrijk en Groot-Brittannië tijdens het interbellum vóór de conferentie van München. Welke doelstellingen hadden Frankrijk en Groot-Brittannië zich voorgenomen in deze periode? En welke middelen achten zij toelaatbaar en bruikbaar om hun doelen te bereiken(in alle mogelijke opzichten)?
mvg,
MaartenvZ

[Moengoman]

Een beetje simpel gezegd: handhaving van de status quo, bij voorkeur met vredelievende middelen. Frankrijk en Engeland bezaten beide nog uitgebreide koloniale gebieden en ontleenden daar hun macht aan. Dat betekende dat beide landen zich verdedigend en soms zelfs passief opstelden tegenover bedreigingen van buitenaf. Daarbij werd de Sovjet-Unie als de grootste bedreiging ervaren. Dat had te maken met binnenlandse spanningen. De economische crisis van de jaren 30 trof de toen nog grote arbeidersklasse erg hard. De politieke elite in beide landen was daarom bang voor communistische agitatie. Concreet was isolatie van de Sovjet-Unie daarom het hoofddoel.

[Veltro]

"Concreet was isolatie van de Sovjet-Unie daarom het hoofddoel."

Geheel juist. Opmerkelijk detail is ook dat de Britse en Franse regeringen vooral het Italiaanse Fascisme openlijk gedoogden/passief ondersteunden waar deze optrad tegen het communisme. Zelfs nog tot en met de Spaanse Burgeroorlog.
Met Nazi-Duitsland lag dit veel moeilijker daar Duitsland in tegenstelling tot Italie altijd als een potentieel gevaar voor GB en Frankrijk werd gezien.

Veltro

[MaartenvZ]

Oké helder, maar hoe dachten Groot-Brittannië en Frankrijk de isolatie van de Sovjet-Unie te bereiken?

[LEO]

Door Hitlers kansen richting oosten te vergemakkelijken (Zie verdrag van Munchen).

Vergeet niet dat Stalin op 18 maart 1938 een voorstel tot coalitie deed aan Frankrijk en Groot-Brittannië. Dit werdt door beide landen afgewezen als zijnde voorbarig. Ook Roemenië weigerde samen te werken met Rusland in geval van Duitse agressie tegen Tsjechoslovakije. Ze weigerden de doorgang van Russische troepen. Polen trouwens ook.

Een van huize uit wantrouwige Stalin vatte dit alles samen als een westers complot tegen de Sovjet-Unie. Dit leidde tot het Ribbentrop/Molotov verdrag.

[MaartenvZ]

Dus door bijvoorbeeld in het Verdrag van München Tsjechoslowakije te geven aan de Duitsers? Maar hoe kon dit dan zorgen voor isolatie van de Sovjet-Unie? Doordat de Duitsers meer naar het oosten trekken moet de Sovjet-Unie zich mobiliseren en voorbereiden op een eventuele aanval van de Duitsers, hierdoor is er geen tijd voor communistische opstanden ofzo, of zit ik er nu helemaal naast?

[MaartenvZ]

Ik had ook nog ergens op een site gevonden dat Groot-Brittannië terug wilde naar 'splendid isolation' door te bemiddelen tussen Duitsland en Frankrijk. Kan iemand mij dit uitleggen hoe dat zat?

[Moengoman]

Op je laatste vraag heb ik geen antwoord, want dat is nieuw voor me.
Voor wat betreft de isolatie van de Sovjet-Unie, betrekkelijk eenvoudig door dit land overal buiten te houden en te beroven van elke mogelijke bondgenoot. Deze gedachte was ook reden voor Engeland en Frankrijk om zich buiten de Spaanse burgeroorlog te houden. Zoals bekend was de Sovjet-Unie niet vertegenwoordigd in München en dus geïsoleerd.
De Sovjet-Unie en Nazi-Duitsland voerden al vanaf 1933 een wederzijdse haatcampagne en een complete propagandaoorlog. De Engelse en Franse politici wilden Nazi-Duitsland inderdaad gebruiken tegen de Sovjet-Unie. Dat is een vorm van verdeel en heerspolitiek, die eeuwenlang - sinds Koning Elizabeth I en onze 80-jarige oorlog - de kern van de Engelse Europapolitiek heeft gevormd. De sleutel tot het succes van een dergelijke politiek is de identificatie van de gevaarlijkste vijand. In de ogen van de Engelse en Franse elite was dat de Sovjet-Unie. Dus zochten deze toenadering tot Nazi-Duitsland. Om het spel nog wat ingewikkelder te maken - deze elites beseften wel dat Nazi-Duitsland absoluut niet deugde, maar hoopten Italië weer als tegenwicht voor Nazi-Duitsland te gebruiken. Vooral dat laatste was niet zo heel gek, omdat Mussolini in 1935 persoonlijk de Aansluiting van Oostenrijk heeft verhinderd door Italiaanse troepen naar de Brennerpas te sturen.
Maar toenadering tot een vijandig land vraagt meestal een prijs. Dus hielden Frankrijk en Engeland hun mond toen Hitler het Verdrag van Versailles opzegde, het Rijnland gebied bezette en in 1938 alsnog Oostenrijk annexeerde. En inderdaad probeerden Chamberlain en Daladier de Sudetencrisis op te lossen volledig buiten de Sovjet-Unie om. Op dat moment was de isolatie van dit land compleet, omdat de verzwakking en iets latere bezetting van Tsjechoslowakije een rechtstreekse bedreiging vormde voor dat land. De prijs die Tsjechië hiervoor betaald heeft is welbekend.

Om het simpel te zeggen: wordt vriendjes met Hitler en zorg dat Stalin die niet krijgt.

[MaartenvZ]

Wat zijn, naast het isoleren van de Sovjet-Unie, nog meer gemeenschappelijke doelen van Groot-Brittannië en Frankrijk? Groot-Brittannië wilde de vrede bewaren en geen nieuwe grote oorlog, wilde Frankrijk dit ook? Frankrijk had o.a. als doelstelling het zoveel mogelijk verzwakken van Duitsland(d.m.v. het verdrag van versailles), wilde Groot-Brittannië dit ook?

[LEO]

Wat voor Frankrijk en Groot-Brittannië een grote rol speelde was het behoud en/of uitbreiding van hun kolonieën. De overzeese bezittingen maakten hun rijk.
In Afrika bijvoorbeeld was Duitsland voor de eerste wereldoorlog een geduchte medespeler. Na de eerste wereldoorlog was hiervan geen sprake meer van. En dat mocht zich niet herhalen.
Hitler's agressie was Europees gebonden, daarom lieten Frankrijk en Groot-Brittannië hem maar betijën in de late jaren '30. Hij had het niet op hun kolonies voorzien en had in verhouding een zwakke Kriegsmarine.

Na de tweede wereldoorlog gingen Frankrijk (Indochina, Centraalafrika) en Groot-Brittannië (India, Egypte, Midden-Oosten, Verre Oosten) uit hetzelfde vaatje tappen. Maar hier vonden ze de Verenigde Staten op hun weg.

[Moengoman]

Wat zijn, naast het isoleren van de Sovjet-Unie, nog meer gemeenschappelijke doelen van Groot-Brittannië en Frankrijk? Groot-Brittannië wilde de vrede bewaren en geen nieuwe grote oorlog, wilde Frankrijk dit ook?

Zeker. Frankrijk had in WO-1 een hele generatie jongens verloren, terwijl delen van het land volledig verwoest waren. De bevolking nam tussen 1918 en 1940 nauwelijks of niet toe.

Frankrijk had o.a. als doelstelling het zoveel mogelijk verzwakken van Duitsland(d.m.v. het verdrag van versailles), wilde Groot-Brittannië dit ook?

Niet per se. Frankrijk had in 1921 met Tsjechoslowakije, Roemenië en Joegoslavië de Kleine Entente opgericht. De meningen hierover waren verdeeld: Frankrijk en Tsjechoslowakije hadden als eerste vijand Duitsland in gedachte, de andere twee Hongarije. Uit München bleek dat deze Kleine Entente niet werkte. Eén moeilijkheid was dat Frankrijk ook een bondgenootschap met Engeland had gesloten en zich van dat land afhankelijk voelde in geval van oorlog met Duitsland. En zoals bekend was Chamberlain zeer bereid om Hitler tegemoet te komen.
Maar in de jaren daarvoor lag de zaak anders. Gedurende de Weimarrepubliek was ook Engeland zeer bereid om de herstelbetalingen volgens het Verdrag van Versailles te gebruiken om Duitsland er onder te houden. De Engelse houding veranderde toen Duitsland in 1931 aan de grond kwam te zitten en werd veel toegeeflijker. De machtsovername van Hitler had daar geen enkele invloed op. Pas in een heel laat stadium kreeg Engeland door dat het Duitse bewapeningsprogramma een bedreiging vormde. Dit is een enorme tegenstelling met Frankrijk, dat gedurende het hele interbellum een relatief groot leger op de been had. Dat leger had slechts één doel: een succesvolle verdedigingsoorlog tegen Duitsland met de frontlinies buiten de eigen grenzen.

[MaartenvZ]

Groot-Brittannië en Frankrijk zagen beide de Sovjet-Unie als de grootste bedreiging voor hen, maar rond welk(e) jaartal(len) was dit? Want op een gegeven moment zagen Frankrijk en Groot-Brittannië Duitsland toch wel als de grootste bedreiging, lijkt me?

[jurgen]

Zodra duitsland sudetenland en het rijnland begon te bezetten moet er bij hen toch wel een belletje zijn gaan rinkelen me dunkt. Dus dat zal zo rond 1937/1938 geweest zijn gok ik.

[Moengoman]

O nee, Chamberlain zag de Duitse dreiging pas in toen Duitsland Tsjechië bezette, dus in maart 1939. En zelfs daarna nam hij de Duitse dreiging niet serieus genoeg, anders had hij wel meer moeite gedaan om Stalin aan zijn kant te krijgen in augustus 1939. De onderhandelingen die de Engels-Franse delegatie in Moskou voerde zijn bijna lachwekkend.
Churchill was sneller, maar speelde in Engeland geen enkele politieke rol van betekenis in de jaren 30. Frankrijk zag Duitsland traditioneel als een vijand, maar voelde zich onmachtig om die dreiging zonder Engeland het hoofd te bieden.
De Sovjet-Unie werd als een bedreiging ervaren vanaf het allereerste begin, dus de oktoberrevolutie van 1917. Zie bijvoorbeeld de Engels-Franse steun aan het Witte Leger tijdens de Russische burgeroorlog. Er werd daar zelfs samengewerkt met de net verslagen Duitsers.