Nederlands uniform, landweer? Info gevraagd.

[Hazeleger]

Ik heb wat vraagjes over deze uniformjas.

Het is een buitenmodel Nederlandse jas, zo te zien van de infanterie (blauwe biezen).
Het gekke is dat hij geen epauletten heeft en zo te zien nooit heeft gehad.
Ook heeft de jas geen omslagen bij de mouwen.
Is volgens mij niet standaard...
Het is een wollen jas en als ik hem naast mijn Whipcord jas hang, is de kleur ook beduidend donkerder.

Kan iemand iets meer vertellen over deze jas? Model, jaartal, etc.
Wellicht landweer of zo?
Alles is welkom.

Groeten,
Rudolf

[Erik]

Ik heb wat vraagjes over deze uniformjas.
Het is een buitenmodel Nederlandse jas, zo te zien van de infanterie (blauwe biezen).

Blauwe biezen betekent "algemeen", waaronder dus ook de infanterie. Kan dus ook van een ander wapen of dienstvak zijn.

Het gekke is dat hij geen epauletten heeft en zo te zien nooit heeft gehad.

Ook geen restanten van opgenaaide epauletten? Beschadigingen bij de zoom zodat je kunt zien of er ooit knoopepauletten hebben opgezeten? Zijn er stik- of naairestanten van passanten voor een losse epaulet zichtbaar?

Ook heeft de jas geen omslagen bij de mouwen.
Is volgens mij niet standaard...

Nee, dat klopt. Er horen dichtgenaaide omslagen zichtbaar te zijn. Er is echter wel een bies zichtbaar?

Het is een wollen jas en als ik hem naast mijn Whipcord jas hang, is de kleur ook iets donkerder.

Met een inventarisatie van 73 tinten grijs (in de jaren dertig gedaan, zo uit mijn hoofd) zou ik me daar niet te druk om maken.

Kan iemand iets meer vertellen over deze jas? Model, jaartal, etc.
Wellicht landweer of zo?

Op grond van welke aanwijzing denk jij dat dit een Landweerjasje geweest kan zijn? Zijn er op de kraag restanten van stiksel aanwezig waar een landweernummer gezeten kan hebben?
Op grond van deze magere info en dito foto's wordt dat wel moeilijk. Je moet echt meer gegevens geven en bovendien duidelijker foto's!
De vroege jasjes grove wollen stof (is het trouwens wel grove stof of een verfijndere stof?) hadden vanachter een blinde split (vergeef me als dit niet het juiste woord is, bedoeld worden hier de 'vlaggetjes') net als de Duitse jas M1907 en M1913 nach Landsturmschnitt. Kijk eens of je daar restanten van ziet (stiksel, naaisel, gaatjes voor knopen wellicht)
Wat voor een knopen zitten erop? Kijk eens naar de achterzijde van de knopen, welke diameter? Achterzijde knoop dicht of open met gesoldeerd oogje?
Hebben er chevrons op de mouwen gezeten?
Zijn er beschadigingen op de kraag die wijzen op een eventuele bevestiging van kraagemblemen?
Zijn de borstzakken van dezelfde stof en kleur als de jas? Kun je zien of de manchetten er mogelijk ooit zijn afgehaald? Hoe is de afwerking van de mouw aan de onderzijde?
Ik zie dat de voering doorloopt tot onderaan de jas, dat was bij de Rijksverstrekking niet zo. Bijgemaakt? Vervanging? Kleur en stof?

Al met al is het overigens geen totaal vreemd model. Kijk eens op de site van Zjopske naar de vroege foto's van het grijs; dit model met van die merkwaardig lange borstzakken kwam wel voor. De grap echter is het jasje 'terug te brengen' naar een mogelijk jaar en daarvoor zijn meer gegevens nodig. Anders wordt het gissen.
Op grond van wat ik zie: 1922-1930 (plm.) Zakken later aangezet, waarschijnlijk omdat het 't veldjasje van een beroepsmilitair (kaderlid) betrof. Vermissing van manchetten: geen idee.

[Hazeleger]

Ah, op grond van de reactie, voel ik mezelf meteen betrapt als beginnend Nederlands verzamelaar
En dat klopt ook!
Zo te zien roepen mijn vragen ook weer meer vragen op bij de kijkers...
Bij Landweer heb ik zelf ook een vraagteken gezet, vandaar (wild guess).
Ik zal eerst eens wat foto's maken van bovenstaand gevraagde, dan kom ik er op terug.
Op de site van Zjopske zie ik wel een aantal uniformen die er op lijken (van de Ziekenbroeders).
Al vast bedankt voor de reactie!
Rudolf

[Hazeleger]

Hallo Erik,
Ik heb door jouw bril naar de jas gekeken en dan vallen een aantal zaken op die ik zelf eerst niet gezien had:

Aan de binnenzijde van de jas zijn aanzetten voor epauletten te zien: een restant van een knoopverbinding en twee restanten van een passant? naaisel waar de epaulet doorheen ging? De afstand hiertussen is zo'n 9,5 cm.

Bij de omslagen is kleurverschil van een mogelijke bies rondom de onderkant mouw van ongeveer 2,5 cm zichtbaar.
Geen omslag of iets dergelijks. Ook geen Chevrons.

Het is inderdaad een grove wollen stof. De split lijkt in het midden te zijn dichtgenaaid. Aan weerszijden zitten inderdaad aanzetten van de "vlaggetjes" op 3 cm ophoudend van onderen.

De meeste knopen (brons) hebben een diameter van 2,13 cm met een gesoldeerd oog er aan. Twee knopen van 2,14 cm hebben een geklonken oog of iets dergelijks. Eén knoop is van Parree & Zonen met een diameter van 2,21 cm en h = 1,17 cm.

Voor de kraagemblemen had ik er 2e ltnt sterren bij gekregen voor in de aanwezige gaatjes. Verder zijn er geen restanten van opgenaaide emblemen etc. (blijkbaar geen Landstorm dan?)

het kan inderdaad zo zijn dat de zakken later opgenaaid zijn, er is wat kleur- en textuurverschil van de stof. Ik heb hier aan de binnenkant echter geen binnenzakken kunnen ontwaren... Waren die klepjes dan voor de sier?

Bij de onderzijde van de voering kan ik niets raars ontdekken, lijkt alsof het gewoon zo lang gemaakt is.

Als er nog onduidelijkheden zijn, kan ik wel meer foto's maken.
Ik hoop dat je hier wat mee kunt. Is op grond van deze gegevens al wat meer te zeggen?
Ik ben benieuwd,
Rudolf

[Erik]

Ik ben ook geen verzamelaar maar heb wel wat van dit soort jasjes gezien. Graag vraag ik dan ook aan de degenen die dergelijke jasjes thuis in de kast hebben hangen met me mee te lezen.
Mijn idee:
- dit jasje is begonnen als een jasje M1912 met blauwe kraag en blauwe manchetten.
- 1914 omstreeks: De kraag is gewisseld, klopt dat met de kleur? De blauwe manchetten zijn eraf gehaald. Het jasje had toen nog zijn 'vlaggetjes'.
- omstreeks begin jaren twintig zijn de vlaggetjes weggehaald om in de pas te komen met de 'nieuwe' uniformen die die vlaggetjes ook niet meer hadden. De achter- en voorpanden hebben toen hun voering gekregen en niet op de meest professionele wijze. Ook de open split is toen dichtgenaaid.
- ook in deze tijd zijn de zakken erop gekomen.
- Er zitten gaatjes in de kraag? Waar? Officieren dragen geen grove stof, dat doen alleen onderofficieren en manschappen. Die laatste categorie verbouwt geen jasjes (laat geen jasjes verbouwen) en de enige onderofficier met een metalen embleem is een adjudant!

Ik denk dat het zo ongeveer in elkaar zit.

[emielS]

Het kan ook een politiejas zijn jaren 30 daar heb je ook meerdere modellen in.


grt emiel

[Hazeleger]

@emielS, politiejas heb ik ook naar gezocht, maar ik heb niets bruikbaars gevonden, bedankt.

@Erik, ook bedankt voor jouw info, hier kan ik wel wat mee.
Ik denk niet dat de kraag ooit vervangen is, want die komt overeen met de jas + het ziet er allemaal heel netjes en strak uit.

Ik heb nog niet echt beeld bij grove en fijne stof, misschien is dit ook wel de fijne stof (in iedergeval geen whipcord), dan komt de kraag overeen met een officiersjas.
Betreffende de binnenvoering denk ik dat dit wel origineel lang is. Op de site van "http://www.leger1939-1940.nl/Uniform/start_uniform.htm" kon de voering van buitenmodel jassen (voor officieren) helemaal gevoerd worden. Dit spreekt ook voor een officiersjas.

Ben ook even gaan lezen in het boek van Talens. Dat vond ik eerst onleesbaar maar als je stapsgewijs dingen onderzoekt, kom je een heel eind.
Hier heb ik iets gevonden over de mouwen en mouwlengte.
Ik denk dat er wel omslagen op hebben gezeten maar dat die inderdaad zijn weggehaald (misschien waren ze versleten langs de rand of zo).
Het kleurverschil is waarschijnlijk de plaats waar de bovenzijde van de omslag gezeten heeft.
Bij 8 cm omslagen zijn de mouwen dus 5,5 cm ingekort! Ook de binnenvoering ziet er wezenlijk anders uit!

Bij de "vlaggetjes" kan ik inderdaad aanzetten van knopen ontwaren.
Ik denk nu zelfs dat de gehele jas is ingekort want de onderste knopenaanzetten van de vlaggetjes zitten 1,75 cm van de rand.
Dit moet volgens de foto's en tekeningen in "Talens" veel meer zijn.
Ook een reden waarom de binnenvoering er hier wat "handmatig" in zit.

Ik krijg er compleet plezier in om zo'n jas te ontleden!
Leuk wat je dan allemaal tegenkomt.
Dat maakt zo'n hobby dan ook weer interessant, dat je de geschiedenis kan "lezen", ook in kledingstukken!

Erik, nogmaals bedankt!
Rudolf

[Erik]

De kraag is dus origineel, oké!
Talens is inderdaad hier en daar wat ontoegankelijk. Voor zijn bereikbaarheid heb je van mij een PB-tje.
Er is indertijd heel wat aangeknutseld aan uniformen, met name jasjes! En nog steeds! Ik kan nu al glimlachen bij degene die in het jaar 2107 een parka uit 1998 heeft verworven met een aparte achterzak voor rantsoenen e.d. Die staat nergens beschreven maar ik weet dat er veel soldaten zijn (m.n. bij de infanterie) die hun moeder zo'n ding hebben laten opnaaien! Naar Engels voorbeeld!

Zakken op gevechtskleding voor 1940 waren niet ongewoon. Zodra een man in opleiding was voor onderofficier kregen ze de keuze om op hun grove wol-jas zakken te laten maken: borstzakken maar ook schootzakken, naar believen. Maar: dit was de praktijk tijdens de jaren dertig of anders gezegd: ik ken dit uit geschreven bronnen alleen uit de jaren dertig.
Uit foto's (bijvoorbeeld op de site van Zjopske) weet ik dat ook in de jaren '10 en '20 zakken werden opgenaaid, overigens uitsluitend bij onderofficieren (officieren?) Van veteranen heb ik meermalen gehoord dat ze nog nooit een officier in grove wol hebben gezien maar altijd in buitenmodel uniform (whipcord) Maar weer: jaren dertig.

Het is dus altijd gissen! De blinde split achterop (vlaggetjes) is bij jouw jas in ieder geval vastgesteld, het betreft dus echt een vroege jas! Ook het gevonden restant van epauletten is waardevol: hieraan werden de epauletten geschoven, ongeveer zoals nu bij het overhemd van de politie gebeurd. De latere versies van 'het grijs' hadden functieloze epauletten genaaid op de jas en voorzien van een rolletje om te voorkomen dat banden en riemen van de schouder gleden. Ook de vaststelling dat de open split later is dichtgenaaid bevestigd dat de jas 'bijgesteld' is naar latere modellen.
Grappig: in "het meisje met de blauwe hoed" uit de jaren zeventig zie je Toontje (gespeeld door André van D.) als enige in een oude jas lopen met de vlaggetjes nog geplaatst!

[Hazeleger]

"Toontje Bulthuis", maar dan die van de Jantjes uit 1934...
http://www.youtube.com/watch?v=H229jHpomlI

Het zelfde uniform (Grenadiers), nog zonder de opgenaaide zakken.
Maar wel de vlaggetjes...

...en geen schouderbedekking maar knoop en passanten.

Toontje Bulthuis1.jpg (51.5 KiB) 1090 keer bekeken

[Erik]

Het zelfde uniform (Grenadiers), nog zonder de opgenaaide zakken.

Klopt. Soldaten mochten geen veranderingen aan hun uniform aanbrengen.
Ook in 1934 was dit een theatervoorstelling waar men gebruik maakte van oud legermateriaal. Je ziet dat Toontje blijkbaar de geborduurde granaat op de kraag heeft hetgeen niet in overeenstemming is met z'n rang; hij zou een geelmetalen granaat moeten voeren.