Een dubbelrecensie, met betrekking tot de kwestie-Hess.
"Hess; het dubbelleven van de man achter Hitler" vs "Het Hitler-Hess bedrog"
Auteur: Lynn Picknett, Clive Prince, Steven Prior //// Martin Allen
Uitgever: Anthos, Manteau //// Balans
Jaar Uitgave: 2001 //// 2003
Aantal Pagina's: >600 //// 318
Synopsis: Verslagen en interpretaties over de veel besproken landing van Rudolf Hess, op 10 mei 1941, in Schotland na een vlucht vanuit Augsburg (Duitsland). Voor al het overige, zie de 'Eigen Mening'.
Eigen mening over de boeken:
Het bleken twee boeken met compleet, maar dan ook werkelijk compleet andere gedachten over de vlucht, die tot op heden nog niet geheel helder is.
In het boek 'Hess, het dubbelleven van de man achter Hitler', wordt geopperd dat;
-Er in Groot-Brittannië een zgn. 'vredesgroep' bestond, met mensen die graag vrede zouden willen met Duitsland (en eventueel de Sovjet-Unie als de echte vijand zagen). Daartoe wilden ze eventueel ook Churchill afzetten.
-De hertog van Hamilton daarin een grote rol speelde, als ook de hertog van Kent (zoon van de koning).
-Hess echt kwam om vrede te sluiten met een delegatie die in het optrekje van de hertog van Hamilton, Dungavel House, stonden te wachten. Hierbij zouden onder andere de hertog van Kent, een aantal Polen en een aantal mensen van MI6 zijn. Allen zagen de Sovjet-Unie als een grotere vijand.
-De operatie uiteindelijk misliep omdat Hess door buitenstaanders (soldaten, politieagenten, burgerwachten) werd ingerekend.
-Er een dubbelganger naar Neurenberg en Spandau werd gestuurd, terwijl de 'echte' Hess omkwam in een vliegtuigongeluk, tezamen met de hertog van Kent.
Daarentegen wordt door Allen, in het 'Hitler-Hess bedrog', geopperd dat;
-Er in Groot-Brittannië GEEN vredesgroep was, maar een netwerk van inlichtingendiensten, die contacten tussen Hess (en zijn adviseurs de Haushofers) en Engeland gebruikten om 'iemand' naar Engeland te lokken.
-De hertog van Hamilton daar bijna geen rol bij heeft gespeeld.
-Er geen vredesgroep stond op Dungavel House, maar een welkomstcomité, die met de afgezant uit Duitsland zouden 'onderhandelen over vrede'.
-De operatie inderdaad misliep door buitenstaanders.
Het grote verschil is dus het al dan niet bestaan van een vredesgroep. Hiervoor voert Prior ladingen bewijs aan; brieven, correspondenties, getuigenverslagen, etc. Zo wordt er bewezen dat onder andere de hertog van Hamilton lid was van een organisatie tot versterking van de banden tussen het UK en Duitsland, en dat de koning (en zijn familie) best wel wat zagen in dat Nationaal-socialisme.
Allen daarentegen doet dat alles af met een gedachte van 'ach, quatsch'.
Het begint al bij een belangrijk punt; sir Samuel Hoare. Deze man, die politiek geregeld met Churchill overhoop lag, werd door diezelfde Churchill snel verplaatst naar een post in Spanje. Volgens Prior een 'degradatie' (om van hem af te komen in Engeland). Volgens Allen een welbewuste beweging om te proberen met de Duitsers, die Hoare immers wel zagen zitten, makkelijker contact te kunnen leggen.
Geen vredesgroep, maar wel onderhandelingen, volgens Allen? Inderdaad. Het klinkt misschien vreemd, maar volgens deze onderzoeker deden de Engelsen er alles aan om de Duitsers het idee te geven dat er een vrede mogelijk was tussen de beide landen, zodat ze de Sovjet-Unie zouden binnenvallen, zodat het UK en de SU samen tegen Duitsland konden gaan strijden (immers, het UK stond alleen). Daarom gebruikten ze het vooroorlogse contact tussen een tante van een medewerker bij het financiele onderdeel van het Special Operations Executive (geheime dienst onder Churchill; SOE), met de Haushofers, adviseurs van Hess en Hitler.
Dit klinkt al vergezocht. Maar het kan.
Wat echter wel vreemd is, is dat een van de pilaren van Allen's theorie deze brief van mw Roberts naar de Haushofers is. Vreemd daaraan is, dat hij claimt dat het idee tot het gebruiken van dit vooroorlogse contact bij de SOE ongeveer halverwege augustus ontstond. Maar eind augustus al spraken de Haushofer jr en Hess hierover. De brief is via Engeland, naar Lissabon, naar Duitsland (Haushofer sr.) gevlogen. Daarna nog een briefwisseling tussen sr. en jr. (die in Zwitserland zat), en vervolgens een reis van jr. naar Hess, welke hij op 31 augustus ontmoette.
Het behoeft geen verdere uitleg dat dit wel een HEEL optimistisch krap tijdschema is.
Daarnaast stelt Allen dat de heren op Dungavel House een 'hoge vertegenwoordiger' uit Duitsland zouden ontvangen, en vervolgens weer laten terugkeren naar Duitsland. Dit ter versteviging van het vertrouwen door de Duitsers in de Engelse bedoelingen voor vrede.
Daar tegenover stelt hij dat het een enorm gevaarlijke poging was; als de mogelijke bondgenoten (SU en VS) lucht zouden krijgen van vredespogingen, zou hun hulp aan Churchill's neus voorbij zijn gegaan.
Is dit logisch? Een levensgevaarlijke operatie voor het verstevigen van vertrouwen? Met daar bovenop iets wat de schrijver zelf ook onderschrijft; de gehele SOE-operatie heeft waarschijnlijk nooit de doorslag gegeven voor operatie Barbarossa. Dus; iets levensgevaarlijks doen met een lage kans van slagen en kleine impact? Vreemd verhaal...
Omdat het bewijs waarschijnlijk uiteindelijk ergens tussenin ligt, kan ik niet stellen welke 'waar' is, of niet. Wat wel duidelijk is, is dat Prior zijn beweringen veel beter en veelvuldiger onderbouwd. Als beginnend academicus viel mij het verschil in aantal van de voetnoten op (bij Prior in de honderden, bij Allen enkele tientallen). Het boek van Prior komt al met al dus beter uit de verf, is geloofwaardiger en minstens net zo prettig te lezen. Deze wint
Wat ik nog wel wil melden is het volgende;
Volgens een WAAF'er die op de bewuste avond op Dungavel House was, waren er Polen aanwezig. Dit is een primaire bron, een ooggetuigenverklaring.
Prior neemt dit feit op, dat precies in zijn theorie past.
Allen daarentegen maakt volgens mij de grootst mogelijke fout, welke als academicus gemaakt kan worden. Dit kost hem dan ook veel punten in mijn uiteindelijke ?/5-meting. Hij verdraaid dit verslag; hij stelt dat de mevrouw best wel eens fout zou kunnen zijn geweest. Ze zou wel eens een man, met zwaar noord-oost-Europees-accent, voor een Pool aan hebben kunnen zien. En DUS (!) zal het wel baron de Ropp zijn, een van de contactpersonen tussen Engeland en Duitsland.
Lijkt me voor een onderzoeker de grootst mogelijke misdaad; zelf bronnen verdraaien en er een passende conclusie aan vast brijen.
Mijn gedachte was direct; als hij dit hier doet, kan hij dat ook best ergens anders hebben gedaan, waar mij het niet opviel. Dit, samen met het hier en daar erg op 'emoties' gebaseerde geraas (iemand deed iets omdat hij zich gesterkt voelde door de inspirerende woorden van Churchill; eveneens niet echt academisch) doet mij besluiten dit boek toch echt niet te (willen) geloven. Mocht hij zijn werk verbeteren, versterken en funderen, dan zal het een stuk beter worden.
Beoordeling: Hess; het dubbelleven: 4/5.
Het Hitler-Hess bedrog: 1.5/5.
Is het de prijs waard: Voor beiden; ja. 'Hess; het dubbelleven' kost zo'n 10 tot 15 euro (op bol, speurders, marktplaats etc), 'Hitler-Hess bedrog' kost ook zo'n 10 euro.
Alleen kopen als je er echt in geïnteresseerd bent; vooral 'het dubbelleven' is een flinke pil.