wo2forum.nl

Het dorp dat won van de nazi's

Gepubliceerd op: 9 juli 2004


Met gevaar voor eigen leven redden de burgers van het Zuid-Franse dorpje Le Chambon-sur-Lignon 5000 joden uit de klauwen van de nazi's. De Franse president Chirac kon geen betere plek uitkiezen voor zijn oproep om het racisme en de jodenhaat geen nieuwe kans te geven.

Vandalen takelden het jodenmonument in Verdun toe. Joodse kerkhoven in Herrlisheim-près-Colmar werden beklad met hakenkruisen. Net als in Vlaanderen steekt ook in Frankrijk het antisemitisme de kop op. Genoeg, vindt een ongeruste Chirac. Enkele dagen voor 14 juli vroeg Chirac de Fransen om op te staan tegen elke vorm van racisme en anti-joods geweld. "Al die gewelddaden weerspiegelen de donkerste kant van de menselijke ziel. Ze zijn Frankrijk onwaardig", zei Chirac. "Tegenover het gevaar van de onverschilligheid roep ik alle Fransen plechtig op tot waakzaamheid. We moeten voortdurend beseffen hoe dodelijk het gevaar is van fanatisme, uitsluiting en lafheid".

Onder de doorregende platanen van het dorpje Le Chambon-sur-Lignon begrepen de inwoners hun president maar al te goed. Le Chambon illustreert als geen ander dorp in Frankrijk wat moedig verzet tegen haat en vervolging vermag.

In de winter van '40-'41 klopte de eerste joodse vrouw aan bij André Trocmé, de zielenherder van het dorp. Zonder aarzelen nam de geestelijke haar in huis. Die eerste vrouw werd gevolgd door duizenden andere joodse mannen, vrouwen en kinderen op de vlucht voor de gaskamers van de nazi's.

Het wonderlijke was dat het hele dorp werd bezield door het lichtende voorbeeld van de geestelijke en zijn vrouw Magda die zich ontpopten tot de motot van een grootschalige reddingsoperatie. Doodgewone mensen die het in e barre oorlogstijd zelf niet breed hadden, namen vluchtelingen op in hun huis of boerderij. Kinderen werden ondergebracht in kloosters of tehuizen. Nooit heeft één dorpsbewoner een jood verraden.

Toen na de oorlog de mensen van Le Chambon werd gevraagd waarom ze zoveel op het spel hadden gezet, antwoordde een man dat het hun christelijke plicht was

Een aantal joden werd onder een valse naam naar de Zwitserse grens gesmokkeld. Een levensgevaarlijke tocht door Vichy-Frankrijk, tot bij de grens waar ze clandestien in de handen van Zwitserse protestanten werden gesmokkeld, want de Zwitserse grenswacht stuurde joden zonder pardon terug.

De burgers van Le Chambon hebben zo drie- tot vijfduizend joden het leven gered. Met gevaar voor eigen leven. Daniël Trocmé, neef van André, heeft het niet overleefd. Als directeur van het kindertehuis Maison des Roches nam hij honderden kinderen op. Hij werd gearresteerd op 29 juni 1943 en naar Buchenwald gestuurd, waar hij in april 1944 stierf.

Ook André Trocmé werd opgepakt door de Vichy-autoriteiten, die ook wel wisten welke rol hij speelde. Hij wedrd na enkele weken vrijgelaten, hoewel hij had geweigerd om een verklaring te tekenen waarin hij beloofde af te zien van verdere hulp aan joden.


Bron: Het Nieuwsblad/Stiwot