Ad blocker detected: Our website is made possible by displaying online advertisements to our visitors. Please consider supporting us by disabling your ad blocker on our website.
Hallo, ik vroeg me af of iemand hier een (het liefst uitgebreid) verhaal heeft over Hitler precies de mensen achter zich kreeg, ik weet wel dat via de propaganda enz.. en dat de Nazi's de pers in handen hadden, maar er zijn vast meerdere dingen gebeurd die hier voor zorgden. Als iemand iets weet, alvast bedankt!
Ik vermoed dat Hitler niet onpopulair was in de jaren dertig; bij de opkomst van de DAP, later NSDAP had het een goede aanhang, later zakte dit echter terug een beetje, maar na de gebrekkige economie (mede te danken aan de crash in wallstreet in 1928) genoot het terug een grotere aanhang.
Dat maakte Hitler en zijn partij redelijk populair, en mede dankzij zijn 'dynamische verbale expressie' bij besprekingen werd hij wel nogal populair bij het volk.
Maar het is vooral de gebrekkige economie, waartegen de NSDAP wou opkomen die ervoor zorgde dat de NSDAP zo een goede vooruitgng genoot.
Ask not what your country can do for you, but what you can do for your country.
Probeer in de bibliotheek eens het volgende boek op de kop te tikken:
"Kanttekeningen bij Hitler" van Sebastian Haffner. Haffner geeft in een paar rake schetsen weer hoe Hitler aan de macht kon komen. Om het aantal pagina's hoef je het niet te laten.
Wil je meer weten? "Hitler" in twee delen van Ian Kershaw ca. 2000 pagina's.
De bibliotheek staat vol met boeken over Hitler. Over elk denkbaar aspect, doe je voordeel er mee.
Kijk ook eens naar boeken over de Weimar-republiek.
Wellicht niet terzake als antwoord op uw vraag, doch misschien uit documentarisch oogpunt is het toch interessant voor u om dit van Internet gekopieerd arteikel te lezen. De verantwoording van de inhoud ligt uiteraard bij de auteur.
(Integraal citaat) "HITLER WAS TOCH OOK VERKOZEN?"
In debatten over het Vlaams Blok, Jörg Haider of extreem-rechts in het algemeen hoort men zeer vaak het raadselachtige argument: "Ja, ja, Hitler was ook democratisch verkozen…." In zijn meest typische vorm wordt dat argument niet voltooid. Men laat het half afgewerkt en een beetje enigmatisch in de lucht hangen. Men beperkt zich tot de premisse. en men voegt er nooit de conclusie aan toe. De toehoorder moet die zelf maar aanvullen. Of misschien beschouwt men die conclusie als zo vanzelfsprekend dat ze niet expliciet geformuleerd moet worden. Ongeveer zoals in de uitspraak: "Ja, ja, de Titanic was ook onzinkbaar…"
Het meest angstaanjagende van dit argument is de uitgesproken antidemocratische strekking ervan. Dit argument wordt namelijk systematisch gebruikt om de basis van de democratische legitimiteit te ondermijnen: de wil van de kiezer zoals die in vrije en geheime verkiezingen tot uiting komt. Als de gebruikers van dat argument iets anders bedoelen, zouden zij dan zo goed willen zijn hun argument te vervolledigen? Wat moet het tweede deel van die zin worden?
"Ja, ja, Hitler was ook democratisch verkozen, dus…
… de democratie deugt niet
… wij gaan de verkiezingen afschaffen.
… wij gaan een verlicht despotisme invoeren.
… wij willen een geleide democratie naar DDR-model.
… wij willen aan de macht blijven, zelfs als wij de verkiezingen verliezen."
Er zijn echt te veel mogelijkheden om het zelf te raden. De gebruikers van dit antidemocratische argument mogen hun toehoorders niet overschatten. Niet iedereen is zo geniaal en zo doorwrocht in de multiculturele logica als zijzelf. Of hangt er helemaal geen logische conclusie aan vast, en is het puur stemmingmakerij?
Maar in alle ernst: dat argument is historisch onjuist. Hitler heeft wel de verkiezingen van 1933 gewonnen, maar dat betekent niet dat hij met democratische middelen aan de macht gekomen is. Verkiezingen zijn slechts het eindresultaat van een lang politiek proces. Het is niet omdat die verkiezingen technisch gesproken correct zijn verlopen, dat ook het verkiezingsproces een normale ontwikkeling heeft gehad.
Hitlers methoden waren allesbehalve democratisch. Ik heb het hier uitdrukkelijk niet alleen over zijn politiek programma, maar vooral over zijn methoden. Het is ronduit geschiedenisvervalsing te beweren dat Hitler aan de macht is gekomen na een normale, vrije en eerlijke kiescampagne. Hitlers overwinning was minstens gedeeltelijk het eindresultaat van een lange reeks straatgevechten, intimidaties, politieke moorden en andere gewelddaden. De socialisten en de communisten waren in dat opzicht trouwens geen haar beter. Ze waren alleen niet zo goed georganiseerd, zij hadden niet zoveel aanhang en ze konden niet zoveel manschappen mobiliseren, zodat zij tenslotte het onderspit moesten delven. Hitlers Sturmabteilungen beheersten de straat en zij maakten het hun tegenstanders vrijwel onmogelijk een normale kiescampagne te voeren. Partijbijeenkomsten werden uiteengeranseld, sprekers werden gemolesteerd en soms zelfs vermoord, het drukken en verdelen van kranten, vlugschriften of andere publicaties was letterlijk levensgevaarlijk, en vele politieke bijeenkomsten ontaardden in regelrechte Zaalslagen, een uitdrukking die ontstond naar analogie van de term Veldslagen.
De Sturmabteilungen deden echt niet alleen aan politieke actie door pamfletjes uit te delen of brochures te bussen. Iemand die de opkomst van Hitler gebruikt als een argument om de parlementaire democratie te discrediteren maakt zich dus schuldig aan demagogie. Of hij moet dringend een cursus twintigste-eeuwse geschiedenis volgen. De overwinning van de nationaal-socialisten in 1933 was minstens gedeeltelijk het resultaat van brute en absoluut ondemocratische methoden. Als men de vraag toespitst op het ogenblik van de verkiezingen alleen, dan zou men inderdaad kunnen stellen dat Hitler democratisch gelegitimeerd was, en men zou dat als een argument tegen de democratie kunnen gebruiken.
Maar als men de volledige voorgeschiedenis in rekening brengt, als men de volledige film bekijkt en niet alleen de momentopname van 1933, dan ziet men dat de democratie in Duitsland op dat ogenblik al heel lang virtueel dood was. De embryonale Duitse democratie was ten onder gegaan in die woelige jaren '20 en '30 toen de Weimarrepubliek te zwak en te besluiteloos was om nog normale geweldloze verkiezingscampagnes en politieke acties te laten doorgaan. Het echte zwaartepunt van de politieke macht lag de jure nog in de kieshokjes en in het parlement, maar de facto was dat zwaartepunt al lang verschoven naar de milities van nationaal-socialisten, gewone socialisten en communisten. Het politieke geweld was in de Weimarrepubliek tot zo'n niveau geëscaleerd dat normaal, vreedzaam politiek werk, gebaseerd op overtuiging en argumentatie vrijwel onmogelijk was geworden. Hitler was een product van de chaos van Weimar. Niet van de democratie, maar van een gebrek aan democratie.
Ik heb mijn argumentatie hier toegespitst op de methoden waarmee de nationaal-socialisten aan de macht kwamen, niet op inhoudelijke elementen uit hun programma of op de inhoud van Mein Kampf. Natuurlijk stond alles al in Mein Kampf, natuurlijk had de Duitse kiezer al in 1923 kunnen weten welk dictatoriaal vlees hij in de kuip had. Maar toch is dat argument zwakker dan het lijkt: het is vertekend door onze kennis achteraf. Wij zien de geschiedenis achterstevoren, en dan is het heel eenvoudig voorspellingen over het verleden te maken. In 1933 was dat niet zo vanzelfsprekend. Natuurlijk, men wist minstens in grote lijnen welke brute standpunten er in Mein Kampf verkondigd werden. Maar men wist natuurlijk niet dat Hitler die extreme opvattingen ook voor de volle 100% - en soms zelfs nog meer!- in praktijk ging brengen. Dat is voor een deel wijsheid achteraf.
De hedendaagse kiezer weet ook wat voor wreedheden en gruwelen er allemaal in de koran en de sjaria staan, maar hij denkt ook dat het allemaal zo'n vaart niet zal lopen. De geschiedenis zit vol politici van allerlei kaliber die in hun jeugd woeste, extremistische en soms ronduit krankzinnige standpunten hebben verkondigd, maar die zich later veel pragmatischer en redelijker opstelden. Het is trouwens één van de verdiensten van een democratisch systeem dat zulke extremen meestal als vanzelf afgevlakt en minstens gedeeltelijk geneutraliseerd worden door het hele stelsel van ingebouwde evenwichten, coalities en onvermijdelijke compromissen. Ik zou de brave huisvaders de kost niet willen geven die er in hun studententijd van droomden echte Stalins of echte Robespierres te worden, en die best bereid waren een paar miljoen uitbuiters en bourgeois te liquideren om zo voor de rest van de mensheid de weg naar het socialistische paradijs te openen.
Ons nationale geldverbrandertje Franky Vandenbroucke was lid van de trotskistische Vierde Internationale en nu regeert hij als een brave bourgeois samen met de liberalen. Wilfried Martens schreeuwde in zijn wilde jeugd ooit: "Geef ons wapens!". De gebroeders Van Rompuy waren in lang vervlogen tijden militante flaminganten, Verhofstadt zat in de tijd van zijn Burgermanifesten met ronduit revolutionaire hervormingen in zijn hoofd. En er is allemaal niets van gekomen… Vele Duitse kiezers, en vele buitenlandse waarnemers, dachten dat het met Hitlers ideeën dezelfde weg op zou gaan. Zij dachten dat het extremisme van Mein Kampf een jeugdzonde was. Het was een verschrikkelijke vergissing, maar dat is natuurlijk wijsheid achteraf. Is die vergissing echter een voldoende argument om de democratie dan maar overboord te gooien? Men kan uit die vergissing op dat punt zelfs geen duidelijk en ondubbelzinnig toepasbare lessen trekken. Of men zou veiligheidshalve àlle politici moeten opsluiten die in hun jonge jaren met totalitaire denkbeelden hebben gedweept of die van gewapende revoluties droomden. Maar dan wordt het wel heel kaal in de verschillende parlementen en partijhoofdkwartieren… Vandenbroucke en Wilfried Martens zouden zeker luidkeels protesteren terwijl zij in de boeien werden geslagen.
En zelfs als het waar is. Zelfs als we gemakshalve aannemen dat het nationaal-socialisme op een democratische manier aan de macht is gekomen, welke conclusies moeten we daar dan uit trekken? Dat de democratie niet deugt? Dat verkiezingen toch maar gevaarlijke en akelige dingen zijn omdat er eventueel een Hitler uit voort zou kunnen komen? En als men die conclusies trekt, wat stelt men dan als alternatief voor? Een militaire dictatuur onder leiding van Louis Michel om de naleving van de mensenrechten te garanderen? Een verlicht despotisme? Zo ja, hoe wordt de despoot dan aangeduid?
O ja, ik ben het in principe volledig met Plato eens dat een bestuur van wijze en rechtvaardige mannen beter zou zijn dan de middelmatigheid van de democratie, maar ik ken geen enkele manier om uit te maken wie die wijze en rechtvaardige mannen zijn. In principe heeft Plato natuurlijk gelijk - kijk maar naar de onbenullen en de intellectuele lichtgewichten die nu de parlementen en de ministeries bevolken. Maar in de praktijk is er met Plato's advies weinig te beginnen. Hoe selecteer je die wijze en rechtvaardige mannen? Velen voelen zich geroepen, maar slechts weinigen zijn uitverkoren… Ik ken ook geen enkele instantie aan wie ik de uitverkiezing van die wijze heersers zou durven toevertrouwen. En in de menselijke geschiedenis vinden we ettelijke voorbeelden van mannen die wijs en rechtvaardig leken - en het misschien ook waren- in gewone omstandigheden, maar die ontaardden tot bloeddorstige fanatici als zij door een gril van het lot te veel macht in handen kregen.
Macht corrumpeert en absolute macht corrumpeert absoluut. Men leert de morele kwaliteiten van mensen pas echt kennen, als men ziet hoe zij zich gedragen als zij de teugels van de macht in handen krijgen. En dan zijn er slechts zeer weinigen die de vuurproef doorstaan…
Zelfs als we aannemen dat het nationaal-socialisme op een democratische manier aan de macht is gekomen, dan is dat nog altijd geen argument om de democratie af te schaffen, in te perken of met ideologische randvoorwaarden te beknotten. Hitler is de enige dictator uit de geschiedenis van wie men eventueel zou kunnen zeggen dat hij met democratische middelen aan de macht gekomen is. Die ene Hitler weegt niet op tegen de honderden of duizenden tirannen, beulen, kannibalen, folteraars en genocidairs die via andere politieke systemen de macht hebben gegrepen. De democratie biedt inderdaad geen volmaakte garantie tegen misdadige excessen of tegen een verglijden naar de dictatuur. Maar het biedt wel betere garanties dan alle andere systemen.
Ik begrijp dat men Hitler en het nationaal-socialisme aanhaalt als afschrikwekkende voorbeelden om te waarschuwen tegen de totalitaire verleiding. Dat voorbeeld is heel dikwijls ten onrechte gebruikt, in een verkeerde context en tegen de verkeerde personen of partijen. Ach, waar is de tijd dat men met Hitler zwaaide om de brave katholieke kiezers tegen de Volksunie te waarschuwen... Maar dat het voorbeeld meestal verkeerd wordt gebruikt, verandert niets aan het feit dat het in essentie juist is. Hitler is een krachtig en in mijn ogen doorslaggevend argument tegen iedere vorm van éénpartijstaat, dictatuur of despotisme. Kijk, dat kan er in een beschaafde christelijke natie met een eeuwenoude cultuur gebeuren als één man - of één groep mannen- alle macht naar zich toe trekt, als zij hun ideeën kunnen uitleven zonder dat zij rekening moeten houden met kritiek, oppositie, de macht van het parlement, onthullingen van onafhankelijke kranten… Zelfs in het land van Dürer, Beethoven, Goethe, Schiller, Schopenhauer en Rilke wordt dan de shoah mogelijk. Ik begrijp dus dat men het voorbeeld van Hitler gebruikt als een krachtig argument tegen dictatuur.
En het is nu eenmaal het onvermijdelijk lot van krachtige argumenten dat zij uit domheid of boosaardigheid dikwijls ten onrechte gebruikt worden. Maar ik had nooit kunnen geloven dat men het voorbeeld van Hitler ooit zou gebruiken tegen de democratie. Dat men Hitler als argument zou gebruiken om de democratie in diskrediet te brengen, om partijen te verbieden, de vrije meningsuiting te beperken of het principe van de soevereiniteit van de kiezer af te schaffen. En dat is nochtans precies wat al die politiek correcte en muliticulturele profeten doen als zij hen enigmatische zinnetje lanceren; "Ja, ja, Hitler was ook democratisch verkozen…."
Begrijpt men wel welke surrealistische conclusies daaruit getrokken kunnen worden? Met zulke argumenten kan men een heleboel dictators zalig verklaren omdat zij de democratie buiten werking hebben gesteld en zo hebben voorkomen dat die domme en achterlijke kiezers misschien een nieuwe Hitler aan de macht zouden brengen. Kijk, alle potentiële tirannen en staatsgrijpers krijgen hier een prima politiek correct alibi om hun ambities te kunnen botvieren: zij zijn helemaal geen dictatoriale machtswellustelingen, nee, zij willen alleen die akelige verkiezingen afschaffen. Want Hitler is ook via verkiezingen aan de macht gekomen, nietwaar? Jammer toch dat Pinochet nooit aan dat argument heeft gedacht… Met een beetje fantasie zou men zelfs de massamoorden op het Tien An Men-plein op die manier kunnen legitimeren: "Ja, kijk, we hebben wel een paar honderd studenten en andere inwoners van Peking onder onze tanks verpletterd, we hebben een paar manifestaties uiteengedreven door met mitrailleurs en tankkanonnen in de menigte te schieten, we hebben studenten doodgeschoten en bajonetten door hun hoofd gestoken, maar dat was allemaal niet kwaad bedoeld. Dat was alleen maar om zo'n verschrikkelijke democratie met vrije verkiezingen tegen te houden. Hitler is toch ook via verkiezingen aan de macht gekomen?"
Er liggen dus onvermoede mogelijkheden open voor het herschrijven van de geschiedenis. Het neerslaan van de Hongaarse opstand, de invasie van het Warschaupact in Tsjechoslowakije, de onderdrukking van Solidarnosc in Polen… Het waren allemaal heldhaftige pogingen om te beletten dat er vrije verkiezingen zouden komen. En Hitler is toch ook via verkiezingen…?
Om alle kwaadwillige interpretaties in de kiem te smoren: nee, ik vind niet dat men Hitler had moeten laten begaan omdat hij nu eenmaal democratische verkozen was en dus legitiem. Het is natuurlijk wijsheid achteraf, maar men had bij de eerste daadwerkelijke overtreding van de internationale verdragen manu militari tegen het nationaal-socialisme moeten optreden. Bij de bezetting van het Rijnland bijvoorbeeld. Toen was het nog mogelijk geweest Hitler in de kiem te smoren. En men had daarvoor geen enkel democratisch principe op de helling moeten zetten. Tijdens de Kristallnacht of na de annexatie van Sudetenland was het eigenlijk al te laat: de militaire macht va Duitsland was al te groot om nog met enige kans op succes in te grijpen. Maar toen het Rijnland werd bezet hadden de westerse democratieën nog alle troeven in handen, zowel juridisch als militair. Als men uit die periode echt een les wil trekken voor de democratie, laat het dan deze zijn: dictators worden alleen maar driester, veeleisender en arroganter als men probeert hen af te kopen met toegevingen en appeasement. Zij zijn alleen vatbaar voor harde machtsargumenten. Men zou die les ook moeten toepassen op Pakistan, Syrië, Libië, Iran of communistisch China. Maar daar maakt men precies dezelfde fouten als destijds tegen nazi-Duitsland. Men hoopt dat het allemaal zo'n vaart niet zal lopen en men blijft rustig de tragische fouten van Chamberlain herhalen. Een van de zwakheden van de democratie die in de jaren '30 aan het licht kwam, is haar traagheid en haar aarzeling om daadkrachtig te reageren tegen de machtspolitiek van dictaturen. En daaraan is helaas slechts bitter weinig veranderd. Een krachtige democratie moet alert reageren op terroristische en/of militaire dreigingen, maar ze mag zich er nooit toe verlagen de tak door te zagen waarop haar eigen legitimiteit steunt: de tak van de vrije verkiezingen. Een democratie graaft haar eigen graf als zij partijen gaat verbieden of de vrijheid van meningsuiting gaat beknotten "om zichzelf te beschermen". Een "geleide democratie" is een contradictio in terminis. Het is gewoon géén democratie.
Het kan gepast zijn te wijzen op tekortkomingen en mogelijke ontsporingen van de democratie. Een parlementaire democratie is het minst slechts politieke systeem dat we kennen, maar zoals alle menselijke systemen is het natuurlijk onvolmaakt. Het rituele zinnetje "Hitler was toch ook verkozen" is echter geen kritiek op mogelijke uitwassen. Het is een slinkse maar ondubbelzinnige aanval op de wortels van de democratie zelf, op de legitimiteit die voortvloeit uit vrije verkiezingen. Het is in essentie een pleidooi tégen de democratie.
Conclusie:
Hitler is een waarschuwing tegen de gruwelen die uit een dictatuur kunnen voorkomen. Met een dwaasheid die aan surrealisme grenst gebruikt men Hitler nu om te waarschuwen tegen de democratie. Een grotere politieke perversiteit is nauwelijks denkbaar. (Einde integraal citaat)
Pieter Flaton schreef:
Hallo, ik vroeg me af of iemand hier een (het liefst uitgebreid) verhaal heeft over Hitler precies de mensen achter zich kreeg, ik weet wel dat via de propaganda enz.. en dat de Nazi's de pers in handen hadden, maar er zijn vast meerdere dingen gebeurd die hier voor zorgden. Als iemand iets weet, alvast bedankt!
Groeten,
Pieter Flaton
Vanuit het propaganda standpunt is het wellicht interressant eens nara de film "Triumph des Willens" te kijken.
Dit geeft een goed inzicht in de gehele propaganda-machine.
Het is het verslag van een NSDAP-partijdag.
Cover up your face, you can't run the race.
The pace is too fast, you just won't last.
Bedankt iedereen, het heeft zeer geholpen. Dat boek genaamd "Hitler" van 2000 pagina's ga ik denk ik maar niet doorlezen
Hitler :
"Door de radicaliteit waarmee hij zijn ideeën heeft uitgevoerd, heeft hij geheel Europa in brand gestoken en is hij ten slotte geworden tot de grootste incarnatie van destructieve krachten die de moderne geschiedenis kent."
Pieter Flaton 
