Doorgebruikte Mk2 helmen bij de Landmacht (1945-1956)

[Kievit]

Zoals hier goed bekend zijn veel Britse en Canadese mk2 helmen na de oorlog door Nederland gekocht voor gebruik door de Landmacht. Ze zijn daarna vele jaren gebruikt in de Landmacht. Het Korps Nationale Reserve leverde haar mk2 helmen pas in december 1956 in voor de M53 helm.

In zo’n lange periode zijn deze mk2’s volop gereviseerd. Ik ben eens op een rijtje aan het zetten hoe deze mk2 helmen in de Landmacht gereviseerd zijn, op basis van helmen in mijn eigen verzameling en veel foto’s op internet en verkoopsites over de jaren heen bekeken.

Zo’n overzicht is mogelijk ook nuttig voor andere forumleden en ik ben ook erg benieuwd naar de ervaringen die men hier heeft met deze helmen om het beeld completer te kunnen maken. Ik wil mijn ervaringen tot nu graag hier posten voor commentaar en discussie door de forumleden.

Naar mijn indruk zijn de volgende mogelijke revisies aan mk2’s gedaan in de periode dat deze helmen bij de landmacht dienden (na de oorlog): binnenwerk, kruisstuk, helmschroef, kinriem en mogelijk ook overgespoten. Ik laat de revisies voor de overdracht van mk2 helmen aan de Bescherming Bevolking hier nu buiten beschouwing, ook de Verblifa 'mk2' type helmen laat ik er buiten. Dat lijkt me een hoofdstuk op zich zelf. Voor commentaar en discussie!

Clement

[Kievit]

Verf

De kleur van landmacht mk2 helmen is groen. Naast (vermoedelijk) originele oorlogse verf zie ik vooral twee kleuren vaker terugkomen namelijk:

1. olive drab over de originele verf aangebracht. Deze lijkt op de laatoorlogse Engelse SCC15 kleur die ook voor voertuigen, tanks gebruikt is door de Engelsen. Mij is niet bekend of Nederland deze verf gebruikte of dat deze repaints misschien al in Engelse dienst gebeurd zijn tijdens de oorlog.

Foto hieronder: olive drab helm

2. semiglanzend khakigroen op de kale helm gespoten. Enigszins vergelijkbare kleur met Canadese khaki brown maar groener. Lijkt ook op hele vroege Home Guard helmen. Omdat ik deze kleur zo regelmatig tegen kom bij Landmacht helmen is mijn aanname dat dit een Nederlandse revisie is. Deze khakigroene verf is in het algemeen ook zo goed aangebracht dat ik denk dat deze revisie haast wel centraal gebeurd zou moeten zijn. Wanneer dit dan gedaan is blijft gissen. Op zwart-wit foto’s van formaties van 1947 zie ik dat helmen vaak nog geen uniforme verf hebben en ook vaak mat zijn. Op foto’s van grote formaties zoals tijdens Koninginnedag 1952 zijn de helmen wel (semi)glanzend en uniform van kleur. Dus ergens daartussen zou zo'n revisie dan gebeurd kunnen zijn. Het zou fijn zijn om hier meer details en een exacter jaar voor te hebben.

Foto hieronder: khakigroene helm

De helmen zijn waarschijnlijk ook wel lokaal overgeverfd dus variaties zijn mogelijk en kom ik ook tegen. Soms is het moeilijk om te bepalen wanneer het schilderwerk gebeurd kan zijn.

[Kievit]

Nederlands binnenwerk

Een Nederlands binnenwerk is naar Engels model gemaakt. Ik heb ze gezien met:
- roodbruine fiber banden met “MvO 1948” stempel
- bruine fiber banden met “MvO 1951” stempel.

Deze revisies gebeurden dus in ieder geval vanaf ca. 1948, misschien eerder?

Foto hieronder: twee Nederlandse liners naast elkaar, van 1951 en 1948

De flappen van de Nederlandse liners die ik tegenkom zijn doorgaans van zwart katoenen weefsel waarop aan één zijde (de hoofdzijde) een plastic deklaag is aangebracht. In de “1948 versie” is deze deklaag nu hard en kreukelig geworden. In de “1951 versies” zie ik behalve zwart katoenen weefsel ook witgeel katoenen weefsel gebruikt. In alle gevallen was de structuur van de deklaag generfd.

De maataanduiding op deze is in centimeters, zwart of wit, en in een (sierlijk, dwz met krullen) Cheltenham soort font.

Hieronder twee voorbeelden van maataanduidingen.

cheltenham_maat_zwart.jpg (17.09 KiB) 10295 keer bekeken

cheltenham_maat_wit.jpg (24.09 KiB) 10295 keer bekeken

[Kievit]

Nederlands kruisstuk

Dit Nederlandse kruisstuk lijkt op de Engelse en is voorzien van doek (waarschijnlijk van katoen of linnen) aan de hoofdzijde. Dit doek was origineel zwart gekleurd maar neigt naar verkleuren waardoor het nu vaak vrijwel grijswit is.

Foto hieronder: kruisstuk. Het stalen ringetje achter de moer is eigen toevoeging. Deze Nederlandse kruisstukken breken vaak af bij de schroef en missen ook vaak.

[Kievit]

Nederlandse linerschroef

Deze lijkt op de kleine Engelse economy schroef maar de moer is geheel plat, dus zonder borging. Geen idee vanaf wanneer deze is gemaakt. Omdat ik maar zelden een Engelse schroef en moer tegenkom in Landmacht-gereviseerde helmen vermoed ik dat deze Nederlandse schroeven al vrij vroeg zijn gemaakt, misschien rond de tijd van de eerste Nederlandse liners.

Foto hieronder: liner schroef

schroef_mk2NL.jpg (16.77 KiB) 10295 keer bekeken

[Kievit]

Nederlandse mk3 elastische kinriem

Groene kinriemen met zwarte metalen delen, soort kopie van Engelse mk3 kinriemen maar dan groen. Ik heb twee patronen gezien. Overigens kan ik me voorstellen dat in Nederland ook khakikleurige kinriemen kunnen zijn gemaakt. Die zijn dan waarschijnlijk moeilijk of niet te onderscheiden van Engelse.

Foto’s hieronder: twee groene kinriemen

kinriem_groen1.jpg (25.2 KiB) 10295 keer bekeken

kinriem_groen2.jpg (21.58 KiB) 10295 keer bekeken

[Kievit]

Tot slot, en (toch) iets over de BB

Hoewel gereviseerd zie ik in landmachthelmen ook veel een mix met oorlogse onderdelen. Allerlei combinaties lijken dan mogelijk. Zo heb ik khakigroen gespoten mk2’s met een Nederlands binnenwerk maar met naar ik vermoed Engelse khaki kinriemen. Zo ook helmen met een geheel Nederlands binnenwerk en kinriem maar met (waarschijnlijk) nog de origineel oorlogse verf. Het is daarbij soms moeilijk om te weten of het een originele landmachthelm is of dat er aan geknutseld is.

Een hoop mk2 helmen zijn dan uiteindelijk gereviseerd voor verder gebruik door de Bescherming Bevolking BB die vanaf 1952 werd opgebouwd. Die helmen zijn voor de BB gereviseerd door de Landmacht. Ze zijn levergrijs gespoten en ik zie ze met de beschreven Landmacht binnenwerken en kinriemen maar ook met delen die ik nog niet in de groene Landmachthelmen ben tegengekomen.

Ik neem maar aan dat voor deze BB revisies gebruik is gemaakt van wat er bij de Landmacht in voorraad lag en wanneer dat niet voldoende was er bijgekocht is. In BB dienst zal er over de vele jaren daarna ook van alles bijgekocht zijn voor BB eigen revisies.

Een BB helm is hoedanook gemakkelijk te onderscheiden van een landmacht helm door de kleur.

Ten slotte, al het bovenstaande is op basis van eigen observaties en met nog (heel) veel open eindjes, dus open voor veel discussie, correcties en aanvullingen.

Als forumleden andere ervaringen hebben zou het mooi zijn als we die hier kunnen delen.

Ik ben ook heel benieuwd naar doorgebruikte mk2 helmen die forumleden in de verzameling hebben!

Clement

[Kugelblitz]

Niet helemaal mijn ding, maar toch met interesse gelezen! Dank voor je uiteenzetting en de foto's, interessant onderzoeksveld.

[earlymb]

Zeer interessant topic dat ik met veel interesse zal volgen!

[patrickh]

Ik ook, dank!

[Kievit]

Bedankt voor de interesse! Ik zal beetje bij beetje wat foto's gaan plaatsen van helmen uit m'n verzameling om te te laten zien wat je zoal tegenkomt.

Allereerst de meest gangbare. Deze heeft een Britse schaal (AMC) van 1941. Is netjes semigloss 'khakigroen' gespoten. Heeft een Nederlands binnenwerk met bruine steunbanden. De maataanduiding (56) is nog net te herkennen als van het 'sierlijke' Cheltenham lettertype. Een MvO stempel kon ik niet vinden. De kinriem is de groene met zwarte metalen delen. En de helmschroef is van het kleine type met een plat moertje.
Goed te zien bij deze is het kruisstuk waarvan het stoffen deklaagje al bijna wit is geworden.

Clement

[Kievit]

Een tweede uit de verzameling, die ik nog maar pas heb.

De schaal is een Zuid-Afrikaanse (met de drie gaatjes), origineel khaki gekleurd. Waarschijnlijk door de Britten gebruikt en later Landmacht doorgebruikt. Overgeschilderd in de SCC15 kleur.

Het binnenwerk is het Nederlandse met de roodbruine steunbanden. De aannamestempel is helaas te vervaagd om goed te kunnen lezen. De maataanduiding (58) is het sierlijke Cheltenham font. De zwarte flappen zijn flink verdroogd en krakelig.

De helmschroef is de kleine met platte moer. Het kruisstuk is afgebroken. De kinriem is denk ik een Engelse.

Clement

[Kievit]

En een derde.

Deze helmschaal is een Engelse EB (Eveson Brothers) uit 1942. Die kom ik niet zo vaak tegen. De verf lijkt mat maar ik vermoed dat het een flink verweerde semigloss is.

Het helmnetje lijkt me voor de M53 helm. Deze helm is dan nog gedragen in de periode vanaf '53.

Het binnenwerk is met de bruine steunbanden en maataanduiding (56) in het sierlijke Cheltenham font.
De kinriem lijkt me een Engelse.

De MvO aannamestempel staat erop maar de datum is niet leesbaar. Dat zie ik vaak; deze stempels zijn eigenlijk aan de grote kant voor de steunband.

De zwarte flappen zijn lichtjes generfd en nog heel soepel.

De helmschroef tenslotte is het kleine model met de platte moer.

Clement

[Kievit]

En een vierde.

Deze heeft een Canadese CL/C helmschaal uit 1942. De verf is nog in hele goede staat.

Het binnenwerk is met bruine steunbanden. De MvO stempel is niet meer te lezen.
De kinriem lijkt me een Engelse.

De zwarte flappen zijn nog mooi soepel.
In de helm is ook een naam en legernummer gekrast. De soldaat is geboren in 1933.

Clement

[asjemenou]

De Britse MkII helmen bestemd voor het Nederlandse leger, de Mobiele Colonnes en de Bescherming Bevolking werden overgespoten in de Intendance werkplaats in Woerden. Tot de jaren zestig het Depot Retour Goederen (DRG) genaamd. Ik meen dat de Mobiele Colonnes de MkII helm tot 1958 heeft gebruikt.

Zelf heb ik ook een aantal Nederlands doorgebruikte MkII helmen in de verzameling gehad. Soms moet je je verzameling wel eens reorganiseren. Zodoende heb ik alle Nederlandse MkII helmen verkocht. Van één exemplaar kon ik nog foto's terugvinden.
Het was een exemplaar uit 1941.